Το στοίχημα των ενεργειακών έργων

Το 2016, η Περιφέρεια Ηπείρου αποφάσισε να συνεργαστεί με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Η τελευταία μέσω του μηχανισμού της ELENA έδωσε στην Περιφέρεια 1,5 εκατ. ευρώ για τεχνική βοήθεια προκειμένου να ωριμάσει τέσσερα ενεργειακά έργα: την αναβάθμιση του οδοφωτισμού στο εθνικό και επαρχιακό δίκτυο της Ηπείρου, την αναβάθμιση του οδοφωτισμού στο δίκτυο των Δήμων Αρταίων, Πρέβεζας και Ηγουμενίτσας, την αντικατάσταση πλοιαρίων στη λίμνη Παμβώτιδα με πιο φιλικά προς το περιβάλλον «καραβάκια» και την ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων. Παράλληλα, η ΕΤΕπ έθεσε τον βασικό όρο της μόχλευσης ιδιωτικών κεφαλαίων και… τον εαυτό της, βέβαια, στη διάθεση όποιου χρειαστεί δανεισμό για την υλοποίηση των έργων, με επιτόκιο 1,5%-2%. Επί της ουσίας, η υλοποίηση των ενεργειακών αυτών έργων βαδίζει στον δρόμο της σύμπραξης με ιδιώτες.

Δυόμισι χρόνια μετά, οι μελέτες για τα έργα έχουν ολοκληρωθεί σχεδόν. Σε πιο προχωρημένο σημείο βρίσκονται οι διαδικασίες για τα δύο έργα του οδοφωτισμού, με τους διαγωνισμούς να αναμένονται τους επόμενους μήνες.

Κατά την πρόσφατη συνεδρίαση της επιτροπής περιβάλλοντος, χωρικού σχεδιασμού και ανάπτυξης, η αντιπεριφερειάρχης Τατιάνα Καλογιάννη εκτίμησε ότι μέχρι τέλος Ιανουαρίου-αρχές Φεβρουαρίου θα δημοπρατηθεί το έργο που αφορά την αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης του συστήματος και των υποδομών του οδοφωτισμού στους Δήμους Αρταίων, Ηγουμενίτσας και Πρέβεζας. Ο ενδεικτικός προϋπολογισμός του έργου αυτού είναι αρκετά μεγάλος, ίσως ο μεγαλύτερος που είχε ποτέ ανάλογο έργο στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, έχει εκτιμηθεί στο ποσό των 15,8 εκατ. ευρώ (12,7 εκατ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ). Η Περιφέρεια Ηπείρου είναι ο φορέας ωρίμανσης και δημοπράτησης του έργου, με τον κάθε Δήμο, μετά το πέρας της διαγωνιστικής διαδικασίας, να είναι ο κύριος του έργου. Ο κάθε Δήμος είναι αυτός που θα συμβληθεί με τον ιδιώτη, ο οποίος και θα έχει την ευθύνη λειτουργίας του όλου έργου το πολύ έως 16 χρόνια (η ακριβής διάρκεια θα καθοριστεί στο πλαίσιο της διαγωνιστικής διαδικασίας). Η έναρξη αποπληρωμής του αναδόχου θα γίνει από τον κάθε Δήμο μόλις το έργο παραδοθεί σε πλήρη λειτουργία. «Η δαπάνη εκάστου Δήμου θα καλύπτεται από το ποσό εξοικονόμησης της ενεργειακής κατανάλωσης, μέσω των εφαρμοζόμενων Ανταποδοτικών Τελών Ηλεκτροφωτισμού του Δήμου» σημειώνεται στο σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης.

Το έργο, που προσδοκά λοιπόν σε εξοικονόμηση ενέργειας και κατ’ επέκταση πόρων, περιλαμβάνει σε γενικές γραμμές αντικατάσταση των φωτιστικών σωμάτων με νέας τεχνολογίας και εγκατάσταση αυτοματισμών και συστημάτων που θα βελτιώσουν τη λειτουργία του φωτισμού.

Παρόμοιο είναι και το έργο για το εθνικό και επαρχιακό δίκτυο της Περιφέρειας Ηπείρου, όπου σχεδιάζεται να αντικατασταθούν συνολικά 8.800 λαμπτήρες και να υπάρξει ένα σύστημα τηλεδιαχείρισης του οδοφωτισμού. Το λειτουργικό κόστος για το εθνικό και επαρχιακό δίκτυο ανέρχεται σήμερα περίπου στο 1,5 εκατ. ευρώ για την Περιφέρεια Ηπείρου, η οποία σημειωτέον ότι δεν εισπράττει ανταποδοτικά τέλη. Τον Ιούλιο, το περιφερειακό συμβούλιο Ηπείρου πήρε την απόφαση να καταθέσει αίτημα για υλοποίηση του «περιφερειακού» έργου του οδοφωτισμού μέσω της γνωστής Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), όπου συνήθως το Δημόσιο καλύπτει την ιδία συμμετοχή του μέσω ΕΣΠΑ. Πριν από έναν μήνα, ο ειδικός γραμματέας ΣΔΙΤ Ν. Μαντζούφας αποφάσισε να εντάξει στον κατάλογο των προτεινόμενων συμπράξεων το συγκεκριμένο έργο. Το πιο καθοριστικό βήμα όμως είναι το επόμενο: η έγκριση από τη διυπουργική επιτροπή ΣΔΙΤ, η οποία δεν έχει έρθει ακόμη. Το «ναι» ή το «όχι» της διυπουργικής επιτροπής θα καθορίσει και τον τρόπο της διαγωνιστικής διαδικασίας για το έργο αυτό.

Το τρίτο ενεργειακό έργο που βρίσκεται σε καλό σημείο, είναι η ενεργειακή αναβάθμιση μιας σειράς από δημόσια κτίρια, για τα οποία αναμένεται εξοικονόμηση ενέργειας από 22%-60% κατά περίπτωση. Το τέταρτο και πιο δύσκολο έργο αφορά τον εκσυγχρονισμό των πλοιαρίων της λίμνης. Και για τα δύο αυτά έργα δεν έχει γίνει ακόμα γνωστό πιο χρηματοδοτικό μοντέλο θα ακολουθηθεί.