Ζαγόρι, χαλασιά μου…

Ο Μιχάλης Αράπογλου γράφει για το Ζαγόρι και τη συζήτηση για την ένταξη στον κατάλογο της UNESCO

Τις τελευταίες ημέρες το Ζαγόρι βρίσκεται στη δύνη μιας ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, η οποία, πέρα από την απομόνωση, που επιβάλλει η πανδημία, καταγράφει και ένα από τα σημαντικότερα προβλήματά του. Άραγε, το μέλλον του Ζαγοριού είναι στα χέρια των κατοίκων του; Σίγουρα όχι, θα έλεγα, γιατί η εξουσία, αντί να βρίσκεται στα χέρια των κατοίκων του, καθοδηγείται και, ως ένα μεγάλο μέρος, ασκείται από εξωτερικούς με τον γεωγραφικό χώρο παράγοντες.

Ως προς αυτό, έχω την εντύπωση, πως μια αναφορά στις διάφορες προτάσεις για το μέλλον του Ζαγοριού είναι περιττή, γιατί, άλλοι λίγο κι άλλοι πολύ, γνωρίζουν τις διάφορες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.

Παρά ταύτα, για παράδειγμα, θα αναφέρω τα λόγια ενός δημάρχου για το μέλλον του Ζαγοριού, ο οποίος, ούτε λίγο ούτε πολύ, έλεγε, πως το μέλλον του Ζαγοριού είναι τρία πράγματα: τουρισμός, τουρισμός, τουρισμός. Δεν είμαι κατά του τουρισμού, μια πολύ παλιά ανάγκη και παράλληλα συνήθεια του ανθρώπου, αλλά όταν ο τουρισμός αποτελεί τη μοναδική οικονομική δραστηριότητα ενός γεωγραφικού χώρου, τότε, γνωρίζω πολύ καλά, πως αποβαίνει καταστροφικός για το σύνολο των πνευματικών και υλικών αγαθών του.

Θα πρόσθετα, επίσης, πως οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, πρώτα τυλίγονται σ’ ένα χρυσόχαρτο και μετά προσφέρονται στον ανύποπτο, αθώο, ευκολόπιστο και πολυπαθή κάτοικο, ειδικά, μιας ταλαιπωρημένης περιοχής. Σχετικά, είναι γνωστό σε πολλούς, πως, επί των ημερών μας, στο Ζαγόρι πολλές εκδηλώσεις για τον κινηματογράφο, το θέατρο, τον αθλητισμό, τη φωτογραφία και άλλες φεστιβαλικού χαρακτήρα παρουσιάζονται από τους διοργανωτές τους ως αναπτυξιακές.

Ας είναι, θα έλεγα, δύο όμως από τις λεγόμενες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες έχουν καλυμμένους τους στόχους τους με μπούρκα, η μία έχει σχέση με την οικολογία και η άλλη με την τοπική αρχιτεκτονική.

Μα, θα μου έλεγε κανείς, είναι δυνατόν η οικολογία και η τοπική αρχιτεκτονική να είναι καλυμμένες με μπούρκα; Δυστυχώς, θα απαντούσα ναι, γιατί, ως επί το πλείστον η πρώτη υπηρετεί πολιτικά συμφέροντα και προσωπικές σταδιοδρομίες και τις περισσότερες φορές η δεύτερη οικονομικά κυρίως συμφέροντα και προσωπικές φιλοδοξίες. Βέβαια, η παρά πάνω θέση δεν αγγίζει τους αγνούς μαχητές της οικολογίας και της τοπικής αρχιτεκτονικής, αλλά τους οργανωμένους τοπικούς, περιφερειακούς, εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς.

Ας δείξει, για παράδειγμα, η πολιτεία, το κράτος, η κυβέρνηση έμπρακτα και αποτελεσματικά το ενδιαφέρον της για την οικολογία, στηρίζοντας πολιτικά και ενισχύοντας οικονομικά και τεχνικά δράσεις, που σχετίζονται με τον γεωγραφικό χώρο και τους μονίμως διαμένοντες σ’ αυτόν. Ας δείξει, επίσης, η UNESCO έμπρακτα και αποτελεσματικά το ενδιαφέρον της για τα ευρισκόμενα σε κίνδυνο μνημεία, που έχουν ήδη συμπεριληφθεί στους καταλόγους της κι ύστερα ας κατατάξει και νέα.

Ας σταματήσει, συνεπώς, η ηλεκτρονική αλληλογραφία, που εμπλέκει πολλά άτομα παρά τη θέλησή τους. Η διαγραφή του ονόματός τους από τον κατάλογο της πρωτοβουλίας για την UNESCO είναι αυτονόητη, όπως αυτονόητη είναι και η ηθική αποκατάστασή τους.

Ιωάννινα Μάρτιος 2021 – Μιχάλης Η. Αράπογλου.