What’d I say: τάδε έφη Ρέι Τσαρλς

Κάποτε, η κυκλοφορία ενός και μόνου τραγουδιού ήταν από μόνη της μουσικό γεγονός, εφάμιλλο αυτού που προκαλούσε λίγα χρόνια αργότερα, η κυκλοφορία ενός δίσκου μακράς διαρκείας.

Στην περίπτωση του What'd I Say όμως, περιμένετε λίγο.

Εδώ, δεν μιλάμε απλώς για ένα μουσικό κομμάτι του Ρέι Τσαρλς, ούτε καν για ένα εξαιρετικό τραγούδι, αλλά για «ένα τέρας, του οποίου τα αποτυπώματα ήταν μεγαλύτερα από τους αριθμούς του», όπως έγραψε ο Μάικλ Λίντον, ένας από τους βιογράφους του μεγάλου μουσικού του rhythm ‘n’ blues.

Το καλύτερο όμως είναι ότι το What’d I Say γράφτηκε… κατά λάθος.

Κάπου στα 1954 λοιπόν, ο Ρέι Τσαρλς Ρόμπινσον, είχε ήδη αρχίσει να κατακτάει το παρατσούκλι «Ιδιοφυΐα» που τον ακολούθησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο, με σοβαρά προβλήματα όρασης, πιανίστας, ήταν ένας βιρτουόζος από μικρή ηλικία και το 1959, έπαιζε με τη μπάντα του στο Μπράουνσβιλ της Πενσιλβάνια.

Το γκρουπ όμως είχε εξαντλήσει τη λίστα του γύρω στα μεσάνυχτα και ο κόσμος ήταν ακόμα «ζεστός», ενώ έπρεπε να γεμίσει άλλα 12 λεπτά προγράμματος. Μπροστά λοιπόν στον κίνδυνο να αφήσουν το κοινό σύξυλο, ο Τσαρλς είπε στις Raelettes που έκαναν τα φωνητικά «ακολουθήστε με».

Ξεκίνησε να παίζει στο πιάνο και ταυτόχρονα, να τραγουδάει στίχους αυτοσχέδιους, πάνω σε ένα δωδεκάρι μπλουζ. Ο Τσαρλς έλεγε «heeeeey», οι Raelettes ακολουθούσαν και σε λίγα λεπτά, η αίθουσα πήγαινε πάνω-κάτω από το κοινό που χόρευε. Η φήμη λέει ότι όταν σταμάτησε, το κοινό ζητούσε να μάθει τι γινόταν παρακάτω και ο Τσαρλς συνέχιζε να παίζει, μέχρι να καλύψει το δωδεκάλεπτο.

Στη συνέχεια, οι θαυμαστές και θαυμάστριες απαιτούσαν από τον Τσαρλς να παίζει το τραγούδι που πρακτικά, δεν είχε τίτλο όταν γράφτηκε, αλλά και ζητούσαν να μάθουν αν έχει κυκλοφορήσει σε δίσκο.

Η Atlantic, η μεγαλύτερη δισκογραφική της εποχής, δοκίμασε το νέο της 8-track μαγνητόφωνο σε ένα από τα live του Τσαρλς και τότε, όλα πήρανε το δρόμο τους.

Επειδή η αρχική εκτέλεση του τραγουδιού ήταν πάνω από επτά λεπτά, η εταιρία το «έσπασε» σε τρεις εκδοχές και αργότερα, σε δύο μέρη. Όλο μαζί, το κομμάτι διέθετε μια ηφαιστιακή πρόοδο, μέχρι την είσοδο του Τσαρλς στα φωνητικά, ενώ μουσικά, το κομμάτι είναι ένα πέλαγος δεξιοτεχνίας στο πιάνο.

Η ιστορία του τραγουδιού που μετράει 59 χρόνια ζωής πλέον, συνοψίζεται στα λόγια του ίδιου του Τσαρλς: «Το What'd I Say είναι πάντα το τελευταίο μου τραγούδι στη σκηνή. Μόλις το λέω, να ξέρετε ότι δεν έχει άλλο!».

Στη «βίβλο» του ροκ εν ρολ, τα 500 καλύτερα κομμάτια του Rolling Stone, το What’d I say είναι δέκατο.