Ποιοι είναι οι αντάρτες Χούθι που επιτίθενται σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα;

Εδώ και εβδομάδες, οι αντάρτες Χούθι στην Υεμένη εξαπολύουν επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους με στόχο πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα και στο στενό Bab al-Mandab, ένα στρατηγικό πέρασμα που συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα με την Αραβική Θάλασσα. Ακολουθεί μια ματιά στο ποιοι είναι οι Χούτι, πώς έγιναν μια τόσο τρομερή αν και ανεπίσημη στρατιωτική δύναμη και γιατί εξαπολύουν επιθέσεις στη ζωτικής σημασίας εμπορική οδό.

Οι Χούθι είναι μια σιιτική μουσουλμανική αίρεση με ρίζες που χρονολογούνται αιώνες πίσω στην Υεμένη. Τα μέλη του θρησκεύματος αποτελούν μειονότητα στην Υεμένη, η οποία είναι κυρίως σουνιτική μουσουλμανική, αλλά είναι σημαντική, καθώς ο αριθμός τους ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιάδες και αποτελούν το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού.

Παρά το γεγονός ότι αποτελούν μειονότητα στη χώρα, το 2012 οι αντάρτες Χούθι -που αριθμούσαν τότε μερικές χιλιάδες- κατάφεραν να εκμεταλλευτούν τις αναταραχές στην Υεμένη και να δημιουργήσουν πιστούς οπαδούς στο βόρειο τμήμα της χώρας. Το 2014 κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σαναά, πυροδοτώντας έναν εμφύλιο πόλεμο με την υποστηριζόμενη από τη Δύση και τη Σαουδική Αραβία κυβέρνηση.

Ο πόλεμος αυτός συνεχίζεται έκτοτε, παρά τις περιορισμένες εκεχειρίες. Μια έκθεση της Yemen Post από το 2017 ανέφερε ότι οι τάξεις των ανταρτών πολιτοφυλακών και της διοίκησης, η οποία αυτοαποκαλείται κυβέρνηση της Υεμένης, είχαν διογκωθεί σε περίπου 100.000 άτομα.

Ελέγχουν οι Χούθι την Υεμένη;

Η διοίκηση των Χούθι ελέγχει πλέον το μεγαλύτερο μέρος της Υεμένης, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Σαναά και του βασικού λιμανιού της Ερυθράς Θάλασσας Χουντάιντα.

Η υποστηριζόμενη από τη Δύση κυβέρνηση έχει μετατοπιστεί στη νότια πόλη-λιμάνι του Άντεν, αλλά ελέγχει επίσης το λιγότερο πυκνοκατοικημένο ανατολικό τμήμα της χώρας.

Είναι οι Χούθι τρομοκρατική οργάνωση;

Το κίνημα των Χούθι δεν έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ από το 2021. Η κυβέρνηση Μπάιντεν προσπάθησε να βαδίσει σε μια λεπτή γραμμή μεταξύ της αναγνώρισης της ομάδας ως νόμιμης πολιτικής παράταξης, με την ελπίδα να χαλαρώσει ο πόλεμος, αλλά και της υποστήριξης του αγώνα εναντίον της.

Ο βετεράνος διπλωματικός απεσταλμένος που έχει επιφορτιστεί από τον πρόεδρο Μπάιντεν με την εξεύρεση πολιτικής λύσης στον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο της Υεμένης δήλωσε για πρώτη φορά το 2021 ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τους αντάρτες Χούθι «ως νόμιμο παράγοντα», καθώς η Ουάσινγκτον αποδέχεται ότι και οι δύο πλευρές της σύγκρουσης φέρουν ευθύνη για τη συνεχιζόμενη βία.

Οι παρατηρήσεις του Τιμ Λέντερκινγκ ήταν ένα σαφές άνοιγμα προς τους αντάρτες Χούθι.

Ωστόσο, το άνοιγμα απέτυχε να φέρει την ειρήνη στην Υεμένη, και μετά τη βίαιη τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου που πυροδότησε τον πόλεμο στη Γάζα, οι παραδοσιακοί σύμμαχοι της παλαιστινιακής ομάδας -συμπεριλαμβανομένων των Χούθι και της ομάδας Χεζμπολάχ με έδρα το Λίβανο, οι οποίες υποστηρίζονται και οι δύο από το Ιράν, όπως και η Χαμάς- ορκίστηκαν να υποστηρίξουν τους Παλαιστίνιους μαχητές.

Οι Χούθι, μαζί με τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς, αποτελούν μέρος μιας ασαφούς καθορισμένης συμμαχίας που το Ιράν αποκαλεί «άξονα αντίστασης» κατά του Ισραήλ. Όλες οι ομάδες, όπως και το Ιράν, είτε αμφισβητούν είτε απορρίπτουν το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει ως έθνος και έχουν συγκρουστεί τακτικά με τον στενό σύμμαχο των ΗΠΑ.

Γιατί οι Χούθι επιτίθενται σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα;

Το κίνημα των Χούθι δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι οι «ναυτικές επιχειρήσεις» του διεξάγονται «για να υποστηρίξουν τον παλαιστινιακό λαό στην αντιμετώπιση της επίθεσης και της πολιορκίας της Γάζας».

Οι αντάρτες Χούθι, οι οποίοι διαθέτουν σημαντικό απόθεμα βαλλιστικών πυραύλων και επιθετικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών ιρανικής κατασκευής, ισχυρίζονται ότι στοχεύουν πλοία που ανήκουν στο Ισραήλ ή στους δυτικούς συμμάχους της χώρας. Τα πολεμικά πλοία των ΗΠΑ στην περιοχή έχουν καταρρίψει έναν αυξανόμενο αριθμό επιθετικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών που εκτοξεύονται από την Υεμένη τις τελευταίες ημέρες.

Ορισμένα σκάφη έχουν πληγεί, αλλά πολλοί από τους πυραύλους και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εκτοξεύονται από την Υεμένη δεν φτάνουν ποτέ στους προβλεπόμενους στόχους τους και συχνά δεν είναι σαφές ποιοι ήταν αυτοί οι στόχοι στην πραγματικότητα πριν καταστραφούν τα όπλα.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ εκτιμά ότι σχεδόν το 10% των πετρελαιοειδών που διακινούνται από τη θάλασσα παγκοσμίως πέρασε από το στενό Bab al-Mandab το 2017, μαζί με αμέτρητα άλλα αγαθά. Ο αντίκτυπος της απειλής για τη ναυτιλία στην περιοχή είναι ήδη σημαντικός, διαταράσσοντας την εφοδιαστική αλυσίδα ορισμένων από τις μεγαλύτερες γραμμές θαλάσσιων φορτίων και πετρελαϊκές εταιρείες του κόσμου.

Τι είναι η επιχείρηση Prosperity Guardian;

Στις 18 Δεκεμβρίου, στο Ισραήλ, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν ανακοίνωσε μια νέα κοινή στρατιωτική επιχείρηση που αποσκοπεί στην αντιμετώπιση «των προκλήσεων ασφαλείας στη νότια Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν, με στόχο τη διασφάλιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας για όλες τις χώρες και την ενίσχυση της περιφερειακής ασφάλειας και ευημερίας».

Ο Όστιν δήλωσε ότι στην προσπάθεια, που ονομάστηκε Επιχείρηση Prosperity Guardian, θα συμμετάσχουν τουλάχιστον επτά έθνη με τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, και αρκετοί σύμμαχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μαζί με το Μπαχρέιν και τον Καναδά. Στόχος της επιχείρησης είναι να συμβάλει στρατιωτικά στην αστυνόμευση των ζωτικών θαλάσσιων διόδων γύρω από την ακτογραμμή της Υεμένης και στην αντιμετώπιση επιθέσεων από την ελεγχόμενη από τους Χούθι Υεμένη.

Ο αμερικανικός στρατός επιδιώκει μεγαλύτερη διεθνή συμμετοχή με την επιχείρηση Guardian, η οποία όμως δημιουργήθηκε υπό το πρίσμα της υφιστάμενης Combined Task Force 153, η οποία ξεκίνησε το 2022 με σχεδόν πανομοιότυπη αποστολή.

Η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που ανακοίνωσαν τη συμμετοχή τους στην επιχείρηση. Ο Νίκος Δένδιας ανακοίνωσε πως η Ελλάδα στέλνει φρεγάτα στην Ερυθρά Θάλασσα, προκειμένου να μετάσχει στην επιχείρηση Prosperity Guardian.