Σήμερα, η ιστορία πίσω από τους δρόμους της πόλης, πηγαίνει εκτός πόλης και συγκεκριμένα… στο βουνό.
Μια από τις ασυνήθιστες γενικά ταμπέλες που ορίζουν οδούς, θα τη βρείτε στην Ήπειρο (και σε όλη τη χώρα, ενδεχομένως), στον δρόμο προς Πάπιγκο.
Εκεί, στην αρχή του ορεινού όγκου και στον στριφογυριστό δρόμο με την εντυπωσιακή θέα από την Αρίστη μέχρι το Πάπιγκο, υπάρχει η οδός Αναγνωστόπουλου.
Για την ακρίβεια, η ταμπέλα είναι μαρμάρινη, ενσωματωμένη πάνω σε ένα βράχο, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία.
Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή ή δωρεά, εδώ:
Ποιος ήταν όμως ο Γ. Π. Αναγνωστόπουλος, το όνομα του οποίου φέρει ο δρόμος;
Καταρχάς, η οικογένεια των Αναγνωστόπουλων είναι μια από τις πλέον επιφανείς του Ζαγορίου και συγκεκριμένα, του Παπίγκου.
Ο Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος, για παράδειγμα, ο οποίος γεννήθηκε το 1837 στο Πάπιγκο, ο «Ανάγνος» όπως τον ονόμασαν στις ΗΠΑ, υπήρξε μεταξύ άλλων διευθυντής της σχολής Τυφλών Πέρκινς στη Βοστόνη. Από το Πάπιγκο πήγε στα Γιάννενα, στη Ζωσιμαία σχολή, έγινε υπότροφος του ιδρύματος Σεμιτέλου και αφού ασχολήθηκε μεταξύ άλλων και με τη δημοσιογραφία (στον «Εθνοφύλαξ» των Αθηνών), εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ.
Ήταν φίλος του Σάμιουελ Γκρίντλι Χάου, ενός φιλέλληνα που συμμετείχε στην Επανάσταση του ’21. Ο Αναγνωστόπουλος παντρεύτηκε την κόρη του Χάου, Τζουλιάνα, ενώ ήδη είχε μετοικήσει στις ΗΠΑ. Στη σχολή Πέρκινς, μεταξύ άλλων, φοίτησε η Έλεν Κέλλερ, μετέπειτα πρωτοπόρος στην εκπαίδευση τυφλών και κωφάλαλων.
Δεν είναι όμως αυτός ο Αναγνωστόπουλος της ταμπέλας. Είναι ένας άλλος, του ίδιου οικογενειακού κλάδου, εξίσου σημαντικός για τα ελληνικά γράμματα: Ο Γεώργιος Π. Αναγνωστόπουλος γεννήθηκε το 1884 στο Πάπιγκο και φοίτησε στη Ζωσιμαία, από όπου αποφοίτησε το 1902 με άριστα. Δίδαξε για λίγα χρόνια στο Πάπιγκο, μετά μπήκε στη Φιλοσοφική Αθηνών και αργότερα, μετεκπαιδεύτηκε στη Σορβόννη και στο Ecole des Hautes Etudes στο Παρίσι καθώς και στο πανεπιστήμιο της Βασιλείας στην Ελβετία, με υποτροφία από το Υπουργείο Παιδείας.
Ο συγκεκριμένος Αναγνωστόπουλος υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες μορφές (και διαμορφωτής) της ελληνικής Γλωσσολογίας. Αρχικά εργάστηκε στη σύνταξη του Μεγάλου Ιστορικού Λεξικού της Ελληνικής Γλώσσας και κατόπιν, διορίστηκε τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, διδάσκοντας ιστορία των ελληνικών και λατινικών, φωνητική, μορφολογία κ.α.
Άφησε ένα πολύ σημαντικό συγγραφικό έργο, ανάμεσα στο οποίο βρίσκονται εκδόσεις για τις παροιμίες, αλλά και τις… κατάρες του Ζαγορίου: «Τό πλέον απότομον χωρίον τοϋ Ζαγορίου· λέγεται παροιμιωδώς: Τό Βραδέτο — οΰρε ’ςτό διάολο καί βρέτο» (Λαογραφία 1911-1912).
Ο Αναγνωστόπουλος ερεύνησε σε βάθος τις δοξασίες της περιοχής, τις προλήψεις και δεισιδαιμονίες στο Πάπιγκο, το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα και την κατάταξή του σε κανόνες γραμματικής, συντακτικού και τονισμού.
Πέθανε το 1936.
Πίσω στον «Ανάγνο», ο οποίος εξελίχθηκε σε μεγάλο ευεργέτη της Ελλάδας (ένα από τα έργα του είναι η Αναγνωστοπούλειος Σχολή στην Κόνιτσα, δύο σχολεία στο Πάπιγκο και η Αναγνωστοπούλειος Βιβλιοθήκη, επίσης στο Πάπιγκο), υπάρχει και η αμφισβήτηση για τον τρόπο με τον οποίο έφυγε από τη ζωή: στα 1906 ήρθε για τελευταία φορά στην Ευρώπη και τελικά πέθανε στο Τούρνο Σεβερίν της Ρουμανίας. Ο Ερμής Μουδόπουλος αναφέρει σε κείμενό του, στην «Ηπειρωτική Εταιρεία» (1989), ότι ο Αναγνωστόπουλος «εδολοφονήθη υπούλως δια χειρός Ρουμανίζοντος Κουτοβλάχου». Οι απόψεις πάντως διίστανται…
Πηγές:
Βιζουκίδης Περικλής, Γεώργιος Π. Αναγνωστόπουλος (1884 – 1936), Ηπειρωτικά Χρονικά 12 (1937) 261 – 273
Ηπειρωτική Εταιρεία, (Φεβρουάριος 1989) σελ, 83-85
Προλήψεις και δεισιδαίμονες συνήθειαι εν Παπίγκω του Ζαγορίου, Λαογραφία 8 (1921), 217-219.