Ενεργειακά έργα: Τέσσερα χρόνια μετά…

Ήταν το καλοκαίρι του 2016, όταν η Περιφέρεια Ηπείρου ανακοίνωσε τη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για υλοποίηση ενεργειακών έργων, με συνολικό προϋπολογισμό 54 εκατ. ευρώ. Ένας σχεδιασμός με πυρήνα τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων και που στην καλύτερη περίπτωση δείχνει να οδηγείται προς υλοποίηση κατά το ήμισυ...

Η προετοιμασία και «ωρίμανση» των ενεργειακών έργων έγινε (και γίνεται ακόμη) μέσω του περίφημου μηχανισμού ELENA και μιας χρηματοδότησης 1,5 εκατ. ευρώ στην Περιφέρεια Ηπείρου εν είδει τεχνικής βοήθειας.

Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε διάφορα: αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων με λαμπτήρες led στο εθνικό και επαρχιακό δίκτυο, αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων με λαμπτήρες led στους Δήμους Αρταίων, Πρέβεζας και Ηγουμενίτσας, ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων και αντικατάσταση του στόλου των πλοιαρίων στη λίμνη Παμβώτιδα, συνοδεία νέων λιμενικών υποδομών. Για την «ωρίμανση» των έργων, ανατέθηκαν και έγιναν μελέτες από διάφορες εταιρίες, ενώ η Περιφέρεια Ηπείρου προσέλαβε και ως τεχνικό σύμβουλο την εταιρία TREK μετά από διαγωνισμό. Σε πολιτικό επίπεδο, τον χειρισμό της υπόθεσης του σχεδιασμού των ενεργειακών έργων, είχε αναλάβει η τότε αντιπεριφερειάρχης Ιωαννίνων Τατιάνα Καλογιάννη.

Με την αποχώρηση της κ. Καλογιάννη από την Περιφέρεια Ηπείρου, την υπόθεση ανέλαβε προσωπικά ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται σήμερα η υλοποίηση των ενεργειακών έργων; Τα πράγματα είναι λίγο περίεργα και καθόλου εύκολα. Επί της ουσίας, δύο παρεμβάσεις προχωρούν, ενώ την ίδια ώρα ανατρέπεται και ο σχεδιασμός.

Πριν από 15 ημέρες, η οικονομική επιτροπή της Περιφέρειας Ηπείρου έδωσε το «πράσινο φως» για να συνεχίσουν τρεις κοινοπραξίες στην επόμενη φάση του διεθνούς διαγωνισμού για τον ενεργειακό οδοφωτισμό στο εθνικό και επαρχιακό δίκτυο. Το έργο αυτό έχει προϋπολογισμό 8 εκατ. ευρώ και θα γίνει με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Μια μέθοδος που δεν είναι η… αγαπημένη του κ. Καχριμάνη, ο οποίος προτιμά τη Σύμβαση Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ), όπως έχει δηλώσει.

Με ΣΕΑ αναμένεται να γίνει ο διαγωνισμός για τον ενεργειακό οδοφωτισμό του Δήμου Πρέβεζας, με προϋπολογισμό 9 εκατ. ευρώ, για τον οποίο η οικονομική επιτροπή ενέκρινε την προκήρυξη του διαγωνισμού στις 30 Απριλίου. Η προκήρυξη του διαγωνισμού δεν έχει γίνει ακόμη.

Στο κεφάλαιο του «οδοφωτισμού», οι Δήμοι Αρταίων και Ηγουμενίτσας αποχώρησαν από τον μηχανισμό ELENA. Η αποχώρηση του Δήμου Ηγουμενίτσας, η οποία έγινε το τελευταίο χρονικό διάστημα, ήταν αρκετά ηχηρή (διαβάστε εδώ).

Στην όλη υπόθεση, ξεκίνησε να συμμετέχει από το καλοκαίρι του και ο Δήμος Ιωαννιτών, με τη νέα δημοτική αρχή του Μωυσή Ελισάφ να υπεραμύνεται ενός έργου ενεργειακού οδοφωτισμού μέσω ΣΕΑ με προϋπολογισμό 19,2 εκατ. ευρώ, παρά τις σοβαρές επιφυλάξεις που υπάρχουν πια για το αν συμφέρει μια τέτοια επιλογή. Το δημοτικό συμβούλιο Ιωαννίνων είπε πρόσφατα «όχι», αλλά το θέμα αναμένεται να επανέλθει.

Το έργο πάντως που η ίδια η περιφερειακή αρχή έκρινε πως δεν συμφέρει να συνεργαστεί με ιδιώτες (μέσω ΣΔΙΤ), είναι αυτό της ενεργειακής αναβάθμισης των δημόσιων κτιρίων. Ο κ. Καχριμάνης, σε πρόσφατη συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό TV1, υποστήριξε ότι ήταν άστοχο να γίνει το έργο αυτό μέσω του ELENA. Η αιτιολογία ήταν ότι οι ιδιοκτήτες των δημόσιων κτιρίων, τα οποία δεν ανήκουν στην Περιφέρεια Ηπείρου, μπορεί να μην έχουν «πόρους για τα καύσιμα» (εννοούσε προφανώς την απόσβεση του κόστους της ενεργειακής αναβάθμισης στον ιδιώτη)…

Τα πέντε δημόσια κτίρια προς ενεργειακή αναβάθμιση είναι: τα νοσοκομεία Ιωαννίνων «Χατζηκώστα», Άρτας και Πρέβεζας και τα αστυνομικά μέγαρα Ιωαννίνων και Άρτας. Μόλις πριν λίγους μήνες, τον Φεβρουάριο, η Περιφέρεια Ηπείρου υπέγραψε τις προγραμματικές συμβάσεις με τους αντίστοιχους φορείς. Το έργο αυτό έχει συνολικό προϋπολογισμό 18 εκατ. ευρώ. Ο μέχρι πριν από λίγους μήνες σχεδιασμός προέβλεπε ότι το έργο θα γινόταν με ΣΔΙΤ, με 5 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 18 εκατ. ευρώ να προέρχονται από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ήπειρος 2014-2020». Και, παρά τις μελέτες που είχαν προηγηθεί, ήρθε ξαφνικά η ανατροπή, με την περιφερειακή αρχή να «ποντάρει» πια στο ΕΣΠΑ.

Και τέλος, η λιμναία  συγκοινωνία. Ένα έργο το οποίο δεν έχει προχωρήσει ιδιαίτερα, με την περιφερειακή αρχή να κάνει ακόμα συζητήσεις με τους ιδιοκτήτες των πλοιαρίων, δεδομένου ότι υπάρχουν και δανειακές υποχρεώσεις.

Όπως αποδεικνύεται, τα έργα του ενεργειακού «οδοφωτισμού» είναι τα μόνα που έχουν κάνει κάποια βήματα. Τα έργα  αυτά, βέβαια, έχουν προκαλέσει αρκετή πολιτική και τεχνικοοικονομική συζήτηση και αμφισβητήσεις. Την ίδια ώρα, η Περιφέρεια Ηπείρου δεν έχει ξεκαθαρίσει ποιες είναι οι υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ιδίως από τη στιγμή που ο σχεδιασμός μεταβάλλεται.