Ο ενεργειακός οδοφωτισμός των πολλών εκατομμυρίων

Ο «έξυπνος» οδοφωτισμός επιστρέφει στην επικαιρότητα δυναμικά και με πολλά εκατομμύρια. Η Περιφέρεια Ηπείρου και οι Δήμοι Ιωαννιτών και Πρέβεζας κάνουν τα επόμενά βήματά τους για την ενεργειακή αναβάθμιση του οδοφωτισμού.

Τα έργα οδοφωτισμού στην Ήπειρο βασίζονται στον μηχανισμό ELENA της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και «υπακούουν» στις μεθόδους της Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και της Σύμβασης Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ), στη μόχλευση δηλαδή ιδιωτικών κεφαλαίων. Τα υλοποιεί δε η Περιφέρεια Ηπείρου. Ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων αυτών φτάνει τα 36 εκατ. ευρώ.

Αυτή την περίοδο, η Περιφέρεια Ηπείρου «τρέχει» τη διαγωνιστική διαδικασία για τον οδοφωτισμό στο εθνικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο (8.600 φωτιστικά σώματα). Ο διαγωνισμός, με προϋπολογισμό 8 εκατ. ευρώ) έγινε τον Ιανουάριο και η αξιολόγηση των προσφορών βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, καθώς η όλη διαδικασία είναι αρκετά περίπλοκη. Ο «περιφερειακός» οδοφωτισμός γίνεται με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), με την παραχώρηση της υπηρεσίας αυτής να γίνεται σε ιδιώτη για 16 χρόνια.

Για τους Δήμους Ιωαννιτών και Πρέβεζας φαίνεται ότι προωθείται η μέθοδος της ΣΕΑ. Η πρώην δημοτική αρχή Ιωαννίνων είχε αποφασίσει να μη συνεργαστεί με την Περιφέρεια Ηπείρου και να υλοποιήσει έργο οδοφωτισμού με ιδίους πόρους (και με την προσδοκία ότι θα ενταχθεί αργότερα στο ΕΣΠΑ). Ο διαγωνισμός βγήκε στον αέρα, αλλά η δημοτική αρχή του Μωυσή Ελισάφ τον ακύρωσε, όπως είχε προειδοποιήσει ήδη από το καλοκαίρι.

Σε μια επεισοδιακή συνεδρίαση τον Οκτώβριο του 2019, το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε τελικά να συνεργαστεί με την Περιφέρεια Ηπείρου για να γίνει το έργο με ιδιωτικά κεφάλαια (είτε με ΣΔΙΤ είτε με ΣΕΑ) και μεγαλύτερο από αυτό που είχε ετοιμάσει η πρώην δημοτική αρχή. Το βασικό της επιχείρημα ήταν ότι ο προηγούμενος σχεδιασμός «δεν συμφέρει». Σημειωτέον είτε ΣΔΙΤ είτε ΣΕΑ, για την υλοποίηση των έργων αυτών οι Δήμοι βάζουν επί της ουσίας τα ανταποδοτικά τέλη ως εγγύηση.

Αρκετούς μήνες μετά από εκείνη τη συνεδρίαση (και παρά την αρχική δέσμευση περί πιο σύντομου διαστήματος, ενός τριμήνου, για τα νεότερα), η δημοτική αρχή φέρνει τον ενεργειακό οδοφωτισμό προς έγκριση στην οικονομική επιτροπή, σε τηλεδιάσκεψη, την Τρίτη 5 Μαΐου, το θέμα της έγκρισης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ιωαννιτών και της Περιφέρειας Ηπείρου για την ωρίμανση και δημοπράτηση του έργου «παροχή υπηρεσιών αναβάθμισης της ενεργειακής απόδοσης του συστήματος και των υποδομών του οδικού και αστικού φωτισμού».

Όπως αναφέρεται στο σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης, θα χρειαστούν 18 μήνες για την υπογραφή της σύμβασης με τον όποιο ανάδοχο προκύψει από τη διαγωνιστική διαδικασία (πολλά τα στάδια: προετοιμασία, εγκρίσεις, διακήρυξη, διαγωνισμός, προσυμβατικός έλεγχος) και άλλοι 18 μήνες για την ολοκλήρωση του έργου. Το σχεδιαζόμενο δηλαδή έργο οδοφωτισμού δεν θα είναι έτοιμο πριν περάσουν 3 χρόνια τουλάχιστον!

Στο ίδιο σχέδιο, γίνεται αναφορά και στον ενδεικτικό προϋπολογισμό του έργου: 19,2 εκατ. ευρώ, ένας ιδιαίτερα υψηλός προϋπολογισμός. Η περίοδος δε λειτουργίας από τον ιδιώτη ορίζεται στα 12 χρόνια, με τη δαπάνη του Δήμου να καλύπτεται από το ποσό εξοικονόμησης της ενεργειακής κατανάλωσης μέσω των ανταποδοτικών τελών. Και το ερώτημα: Συμφέρει αυτή η επιλογή; Ένα ερώτημα με το οποίο αναμένεται να βρεθεί αντιμέτωπο το δημοτικό συμβούλιο Ιωαννίνων και στο οποίο πρέπει να δοθούν απαντήσεις.

Στο εν λόγω σχέδιο, παρεμπιπτόντως, δεν αναφέρεται ο αριθμός των φωτιστικών σωμάτων προς αντικατάσταση (για τον οποίο έχει γίνει πολύς λόγος) όπως δεν επισημαίνεται και αν το έργο θα γίνει με ΣΔΙΤ ή ΣΕΑ.

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΡΕΒΕΖΑΣ

Ωστόσο, η περίπτωση του Δήμου Πρέβεζας δείχνει τον δρόμο. Η οικονομική επιτροπή της Περιφέρειας Ηπείρου ενέκρινε σήμερα σε συνεδρίασή της την προκήρυξη του διαγωνισμού για τον ενεργειακό οδοφωτισμό του Δήμου, με Σύμβαση Παροχής Υπηρεσιών (ΣΠΥ) – Σύμβαση Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ). Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 8,956 εκατ. ευρώ. Η διάρκεια της σύμβασης είναι 12ετής. Στην ανακοίνωση της Περιφέρειας, δεν αναφέρεται σε πόσα χιλιάδες φωτιστικά σώματα αντιστοιχούν τα περίπου 9 εκατ. ευρώ. Παλιότερα είχε γίνει λόγος για 8.500 φωτιστικά σώματα.

Η συνεργασία του Δήμου Πρέβεζας με την Περιφέρεια Ηπείρου συνάντησε πάντως τις έντονες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης και της πρώην δημοτικής αρχής σε σχετική συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίόυ.

Όσο για το ερώτημα «πού είναι οι άλλοι μεγάλοι Δήμοι της Ηπείρου;», οι Δήμοι Αρταίων και Ηγουμενίτσας, κατά σειρά, απέρριψαν ή απέσυραν το οποιοδήποτε ενδιαφέρον συνεργασίας με την Περιφέρεια Ηπείρου και τους ιδιώτες… Το καλοκαίρι που μας πέρασε, και μετά τις εκλογές, η Περιφέρεια Ηπείρου βρήκε συμμάχους τους Δήμους Ιωαννιτών και Πρέβεζας.