Από την «Αύρα» στην «Όαση»

Το 1955, ο ποιητής και ζωγράφος Ανδρέας Εμπειρίκος φωτογραφίζει τα τραπεζοκαθίσματα της παλιάς «Όασης» στην κεντρική πλατεία (η φωτογραφία φιλοξενείται στο λεύκωμα «Φωτοφράκτης»).

Από τη δεκαετία του ’20 ήδη, το σημείο αυτό της πλατείας αποτελούσε τόπο κοινωνικής αναφοράς και ψυχαγωγίας. Τότε, βέβαια, δεν υπήρχε «Όαση». Υπήρχε το καφενείο «Αύρα» τουλάχιστον από το 1924. Στον περιβάλλοντα χώρο της «Αύρας», που τότε θεωρούνταν εξοχικό κέντρο, λειτουργούσε για κάποια χρόνια και υπαίθριος κινηματογράφος. Στο τεύχος 4ης Οκτωβρίου 1931 του πανελλαδικής κυκλοφορίας περιοδικού «Κινηματογραφικός Αστήρ» σημειώνεται: «Ιωάννινα-Αύρα: Προεβλήθη το έργον ‘Αστέρω’ με ικανοποιητικήν επιτυχίαν και ένα Ζουρνάλ της Νταγκ Φιλμ. Διέκοψε τας εργασίας του λόγω του ψύχους».

Την ίδια εποχή, το 1931, ο Δήμος αποφασίζει να αναγείρει ένα νέο καφενείο. Σε συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου τον Ιανουάριο του 1932, στο πλαίσιο της συζήτησης αιτήματος του μισθωτή της «Αύρας», αναφέρεται: «Διά της υπ’ αριθμ. 143/1931 πράξεως του Συμβουλίου, απεφασίσθη όπως ανεγείρη ο Δήμος οικοδόμημα περιλαμβάνον αίθουσαν καφενείου, θεάτρου, διαλέξεων κ.λπ. επί των δημοτικών γηπέδων του ήδη καφενείου υπό την επωνυμίαν Αύρα Ιωαννίνων τελούντος ήδη επί μίσθωσιν συναφθείσαν διά του υπ’ αριθμ. 88-1924 σπιτικού μισθωτηρίου συμβολαίου, του επί του παραπλεύρως κειμένου γηπέδου του και ζαχαροπλαστείου Κ. Τζάλλα τελούντος υπό μίσθωσιν αυτού. Τα ειρημένα γήπεδα εκρίθησαν και τα μάλλον κατάλληλα διά την ανέγερσιν του ειρημένου οικοδομήματος ως κείμενα εις το κεντρικώτερον μέρος της πόλεως».

Άγνωστο το πότε αναγέρθηκε το νέο καφενείο το οποίο πήρε το όνομα «Όαση» (ή πιο συγκεκριμένα το όνομα «Όασις») και αν η τελική του μορφή συμβάδιζε με τους αρχικούς σχεδιασμούς. Η ανέγερσή του έγινε σίγουρα πριν από τον πόλεμο. Το 1948 συζητείται κιόλας η επέκταση της «Όασης». Στην απόφαση του δημοτικού συμβουλίου 347/1948, που βρίσκεται στο Ιστορικό Αρχείο του δήμου Ιωαννιτών,αναφέρεται: «Το κατασκευασθέν δημοτικόν καφενείον παρά τη κεντρική πλατεία επί της παρόδου του χρόνου και εκ της ανάγκης των πραγμάτων δεν ανταποκρίνεται πλήρως προς εξυπηρέτησιν των δημοτών της πόλεως και του συνόλου καθ’ όσον ο οικοδομήσιμος χώρος δεν ανταποκρίνεται προς τας προσδοκίας και των σκοπιμοτήτων, δι ην εγένετο και έχει ανάγκην εκτάσεώς τινός, ήτις δύναται να πραγματοποιηθή διά της επεκτάσεως της προς ανατολάς κειμένης τζαμαρίας».

Το μεγάλο βήμα γίνεται πάντως στις αρχές του 1970, όταν και κατασκευάζεται το σημερινό κτίριο της «Όασης» από τον σπουδαίο αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη. Επί δικτατορίας, δόθηκε έμφαση σε έργα εξωραϊσμού στην πόλη. Μεγάλο ρόλο στην πρόσληψη του Άρη Κωνσταντινίδη για τη νέα «Όαση» έπαιξε το γεγονός ότι ο τότε δήμαρχος Σπύρος Φιλίππου ήταν και ο ίδιος αρχιτέκτονας και γνώριζε καλά τον κ. Κωνσταντινίδη. 

Την άνοιξη του 1970, ο κ. Φιλίππου αναφέρει σε συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου: «Όσον αφορά την αρχιτεκτονικήν μελέτην πρέπει να την δώσωμεν εις πεπειραμένον αρχιτέκτονα. Τοιούτος δε, δεν υπάρχει εις Ιωάννινα. Προτείνω τον κ. Άρη Κωνσταντινίδη ο οποίος διετέλεσε διευθυντής των Αρχιτεκτονικών Μελετών του ΟΕΤ, γνωρίζει τα Ιωάννινα καλώς, έχει μελετήσει το κτίριον του Κρατικού Μουσείου της πόλεώς μας και θεωρώ οιούτον ως τον πλέον ενδεδειγμένον».

Το φθινόπωρο του ίδιου έτους, η μελέτη είναι έτοιμη. Το έργο προχώρησε κανονικά, και η Όαση ξεκίνησε να λειτουργεί ξανά, υπό νέα μορφή, τον Αύγουστο του 1973. Αρκετές δεκαετίες μετά, η «Όαση», η οποία βίωνε μια περίοδο μαρασμού, χαρακτηρίζεται από το υπουργείο Πολιτισμού διατηρητέο κτίριο. Επί δημαρχίας Φίλιππα Φίλιου ξεκινά η διαδικασία για την αποκατάσταση του κτιρίου μέσω του ΕΣΠΑ και την επαναλειτουργία του. Πριν λίγο καιρό, η «Όαση» επέστρεψε στην πόλη.