Άνω Κλειδωνιά-Πάπιγκο: Από μονοπάτι, δρόμος;

Άνω Κλειδωνιά-Πάπιγκο: ένα μονοπάτι μήκους 4,5 χλμ. Υψομετρική διαβάθμιση: 1.050 μ.-900 μ., διάρκεια διαδρομής 2 ώρες, σήμανση: μέτρια, βαθμός δυσκολίας: μέτριος. Σημεία ενδιαφέροντος: η θέα του φαραγγιού του Βίκου και των πύργων της Αστράκας. Υπάρχουν πολύ μεγάλες εκτάσεις με σχεδόν επίπεδη και εύκολη διαδρομή.

Κάπως έτσι περιγράφουν οι διάφοροι ορειβατικοί και πεζοπορικοί οδηγοί ένα από τα πιο ωραία μονοπάτια της Ηπείρου.

Ένα μονοπάτι που χρησιμοποιούνταν από τα παλιά χρόνια, και το οποίο είναι γνωστό και ως «παπιγκιόδρομος». Επί της ουσίας το μονοπάτι αυτό συνδέει την Κόνιτσα με το Πάπιγκο.

Το μονοπάτι αυτό η Περιφέρεια Ηπείρου θέλει να το αξιοποιήσει. Με ποιον τρόπο όμως; Μια καταγγελία έρχεται να κάνει λόγο για «επικείμενη διάνοιξη παράνομου δρόμου». Την καταγγελία κάνει η περιβαλλοντική οργάνωση «Καλλιστώ», η οποία έχει καταθέσει τους έντονους προβληματισμούς της σε έγγραφό της προς κάθε φορέα: Περιφέρεια Ηπείρου, Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, ΟΦΥΠΕΚΑ, Εισαγγελία Πρωτοδικών, υπουργείο Πολιτισμού κ.λπ.

Η «Καλλιστώ» εκτιμά ότι πρόκειται για διάνοιξη νέου δρόμου σε αυστηρά προστατευόμενη περιοχή, εντός του εθνικού πάρκου Βόρειας Πίνδου, και σε περιοχή υλοποίησης έργου LIFE για είδος προτεραιότητας, και συγκεκριμένα για την αρκούδα –κάτι που απαγορεύεται.

Μια εκτίμηση που στηρίζεται σε κάποιες πρώτες αποφάσεις που πήρε η Περιφέρεια Ηπείρου, και από τις οποίες δεν προκύπτουν ότι τα περί αξιοποίησης θα αφορούν, για παράδειγμα, τη βελτίωση του μονοπατιού. Οι αποφάσεις της Περιφέρειας κάνουν λόγο για «οδό πυρασφάλειας» και για «οδό πρόσβασης».

Τον Ιούλιο του 2023, ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης ανέθεσε σε τεχνικό σύμβουλο τη σύνταξη μελέτης οδού πυρασφάλειας από Άνω Κλειδωνιά έως Πάπιγκο έναντι 24.800 ευρώ.

Λίγους μήνες πριν, είχε παρθεί από την Οικονομική Επιτροπή σχετική απόφαση (κατά πλειοψηφία), στην οποία επισημαίνεται ότι «το γεγονός αφορά την παροχή τεχνικής υπηρεσίας για τη σύνταξη μελέτης κατασκευής οδού πρόσβασης από Άνω Κλειδωνιά έως το Πάπιγκο».

Η «Καλλιστώ» με το έγγραφό της ζητά ενημέρωση για τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου όπως και για τη σκοπιμότητά του.

«Η περιοχή Ζαγορίου και κυρίως οι περιοχές της με ιδιαίτερο προστατευτικό καθεστώς και υψηλή περιβαλλοντική αξία, δεν έχουν σε καμία περίπτωση ανάγκη από χαράξεις οδών, όταν αυτές δεν δικαιολογούνται από ένα συνολικό χωρικό και συγκοινωνιακό σχεδιασμό και οι οποίες επιφέρουν μόνο περιβαλλοντική υποβάθμιση. Επιπλέον, ένας νέος δρόμος (που δεν έχει προταθεί από συνολικό πολεοδομικό-συγκοινωνιακό σχεδιασμό της περιοχής) θα ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου για νέες οικοπεδοποιήσεις, με αποτέλεσμα την περαιτέρω αλλοίωση του παραδοσιακού αρχιτεκτονικού χαρακτήρα και της ιστορικής μορφής των οικισμών» σημειώνει.

Εκτιμά δε ότι η εξαίρεση της Άνω Κλειδωνιάς από τον Δήμο Ζαγορίου, στον οποίο ιστορικά ανήκει και στη συνέχεια από την περιοχή προστασίας του Πολιτιστικού Μνημείου «Ζαγόρι» της UNESCO, «αποτελεί μεγάλη παράλειψη και αστοχία που κατά τη γνώμη μας θα πρέπει άμεσα να διορθωθεί». Ακόμα, επισημαίνει ότι η πυροπροστασία της περιοχής (την οποία επικαλείται η Περιφέρεια Ηπείρου) πέριξ των οικισμών μπορεί να επιτευχθεί κυρίως με τη μείωση της εύφλεκτης βιομάζας.

Αναφέρεται δε και στην ιστορικότητα του μονοπατιού, της «βατής οδού» των δύο οικισμών, της Άνω Κλειδωνιάς και του Παπίγκου. Η αλλαγή της φυσιογνωμίας του μονοπατιού, όπως αναφέρει, προϊδεάζει για καταστροφή των διασωθέντων ξερολιθικών τμημάτων της. Προσθέτει δε ότι στο πρόσφατο παρελθόν υλοποιήθηκαν προγράμματα συντήρησης και βελτίωσης της παραδοσιακής αυτής διαδρομής.