Πάπιγκο: Tα όρια και τα διλήμματα

Κάτω από το νεκροταφείο του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου στο Μεγάλο Πάπιγκο, οι εργασίες ανέγερσης κατοικιών της εφοπλιστικής οικογένειας Λαιμού συνεχίζονται κανονικά. Οι κατοικίες έχουν προχωρήσει αρκετά και θα προχωρήσουν κι άλλο μέχρι την εκδίκαση της αίτησης ασφαλιστικών μέτρων κατά της συγκεκριμένης οικοδομικής δραστηριότητας στις 2 Νοεμβρίου που έχουν καταθέσει περιβαλλοντικές οργανώσεις στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).

Μέχρι τον Νοέμβριο, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα έχει διαμορφωθεί μια πολύ προχωρημένη δομική πραγματικότητα.

Περιβαλλοντικές οργανώσεις έκαναν προσφυγή στο ΣτΕ την άνοιξη, με την «Καλλιστώ» να είναι αυτή που σηκώνει το περισσότερο «βάρος» σε επίπεδο ανακοινώσεων. Στην προσφυγή τους υποστηρίζουν επί της ουσίας ότι η ανέγερση των κατοικιών έρχεται ως αποτέλεσμα «ξεχειλώματος» των ορίων του παραδοσιακού οικισμού και μάλιστα εντός του πυρήνα του εθνικού πάρκου Βίκου-Αώου.

Για την όλη υπόθεση είχαν κατατεθεί ερωτήσεις στη Βουλή τόσο από τον βουλευτή του ΜέΡΑ25 Κρίτωνα Αρσένη όσο και από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ στην Ήπειρο, με τα αρμόδια υπουργεία να ανταπαντούν ότι «όλα είναι νόμιμα».

Η «Καλλιστώ» βρέθηκε στο Πάπιγκο την Πέμπτη 1 Σεπτεμβρίου, έχοντας απευθύνει και ανοιχτό κάλεσμα σε κάθε πολίτη και φορέα να παραβρεθεί προκειμένου να συζητηθούν όλες οι πτυχές της υπόθεσης. Μια συνάντηση που άργησε ομολογουμένως να γίνει, και η οποία δεν είχε μεγάλη ανταπόκριση. Λίγοι ήταν οι κάτοικοι που παραβρέθηκαν στον τόπο συνάντησης, στα όρια του οικισμού, δίπλα από το νεκροταφείο με «θέα» πια τις νεοαναγειρόμενες κατοικίες.

Η επιλογή του τόπου συνάντησης δεν ήταν τυχαία, καθώς οι περιβαλλοντικές οργανώσεις επιμένουν ότι το όριο του οικισμού είναι το νεκροταφείο, επικαλούμενες το διάγραμμα της οριοθέτησης του Παπίγκου όπως αυτό επισυνάπτεται στη σχετική απόφαση του νομάρχη Ιωαννίνων το 1991.

Στη συνάντηση έδωσαν, μεταξύ άλλων, το παρών η βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ Μερόπη Τζούφη, ο πρώην δήμαρχος Ζαγορίου Βασίλης Σπύρου, εκπρόσωπος του ΜέΡΑ25 και εκπρόσωποι της οικογένειας Λαιμού, ένας δικηγόρος και ένας αρχιτέκτονας από τα Γιάννενα.

Το ιστορικό της υπόθεσης ανέλαβε να παρουσιάσει ο διευθυντής της «Καλλιστώ» Σπύρος Ψαρούδας, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι «η τήρηση της νομιμότητας πρέπει να ισχύει για όλους». Εκ μέρους των κατοίκων, υπήρξαν φωνές που έκαναν λόγο για σαφή παραβίαση των ορίων του οικισμού και για μη προστασία του εθνικού δρυμού Βίκου-Αώου, υπήρξαν όμως και φωνές που υποστήριζαν ότι η όλη υπόθεση δυσφημεί το Μεγάλο Πάπιγκο. Οι φωνές αυτές προσπέρασαν επί της ουσίας τα περί νομιμότητας ή μη των κατοικιών και στάθηκαν στα όσα πρέπει να γίνουν για την προσέλκυση τουριστών και την προστασία του οικισμού από πυρκαγιές κ.λπ. 

Μάλιστα, από τη συζήτηση προέκυψε ότι υπάρχουν ουκ ολίγες περιπτώσεις δόμησης στο Μεγάλο Πάπιγκο που «κινούνται» σε αμφισβητούμενα όρια του οικισμού.

Όσο για τον δρόμο που «μεταμορφώθηκε» πέρσι το καλοκαίρι για τη μεταφορά των υλικών στις υπό ανέγερση κατοικίες, κάτοικοι εκτίμησαν ότι αυτός ο δρόμος εξυπηρετεί πολλές δραστηριότητες: από την πρόσβαση σε κήπους και στάβλους μέχρι την πιο εύκολη πρόσβαση τουριστών με μεγάλα οχήματα (λόγω της στενότητας του δρόμου εντός του οικισμού). Σημειωτέον ότι τα τουριστικά μεγέθη του Παπίγκου είναι μεγάλα σε σύγκριση με άλλες περιοχές όχι μόνο του Ζαγορίου, αλλά της Ηπείρου γενικότερα.

Αρκετοί επίσης εμφανίστηκαν ενοχλημένοι από τις πολλές απαγορεύσεις εντός του πυρήνα του εθνικού δρυμού, ενώ την ίδια ώρα υπεραμύνονταν της προστιθέμενης αξίας του φυσικού περιβάλλοντος.

Ενδιαφέρον είχαν και οι τοποθετήσεις των εκπροσώπων της οικογένειας Λαιμού, και δη του δικηγόρου, ο οποίος έθεσε επί τάπητος μια ενδεχόμενη παρενέργεια της προσφυγής των περιβαλλοντικών οργανώσεων: Να εξετάσει «παρεμπιπτόντως» το ΣτΕ και τη νομιμότητα της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για το εθνικό πάρκο Βίκου-Αώου.

Σε αυτό το σημείο, ο κ. Ψαρούδας θύμισε ότι εκπονείται ειδική περιβαλλοντική μελέτη, προϋπόθεση για την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος που θα θωρακίσει, σε θεσμικό επίπεδο, την περιοχή.

Η συζήτηση γινόταν σε καλό κλίμα, μέχρι που συνεργάτες της «Καλλιστώ» αποφάσισαν να στήσουν ένα πανό που έγραφε «Ανάπτυξη με όρους στο Πάπιγκο», προκαλώντας την έντονη αντίδραση παρευρισκόμενων. Επρόκειτο για μια αχρείαστη ενέργεια εκ μέρους της «Καλλιστώ», της οποίας το ανοιχτό κάλεσμα αφορούσε συζήτηση και όχι διαμαρτυρία.

Το πανό αποσύρθηκε τελικά (αν και το περιστατικό καταγράφηκε σε βίντεο…).

Τα μεγάλα ερωτήματα και διλήμματα, είτε πραγματικά είτε ψεύτικα, για την ισόρροπη ανάπτυξη παραμένουν. Κι αυτά θα παραμείνουν, όπως φαίνεται, ανεξαρτήτως της έκβασης της υπόθεσης των κατοικιών της εφοπλιστικής οικογένειας Λαιμού. 

Γιατί απλούστατα δεν υπάρχει η βούληση να απαντηθούν, αλλά αντιθέτως να προσαρμόζονται αναλόγως.