Τζαμί Καλούτσιανης, στην τελική ευθεία

Δημοσιεύτηκε η διακήρυξη του διαγωνισμού για τη στερέωση-αποκατάσταση του Τζαμιού της Καλούτσιανης των Ιωαννίνων, με προϋπολογισμό 1,9 εκατ. ευρώ. Η διακήρυξη του έργου αναμενόταν έναν μήνα νωρίτερα, σύμφωνα με δηλώσεις της υπουργού Πολιτισμού και του περιφερειάρχη Ηπείρου που είχαν γίνει μία μέρα πριν την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στα Γιάννενα.

Έστω και με μια μικρή καθυστέρηση σε σχέση με τις δηλώσεις, ο διαγωνισμός «τρέχει», με το υπουργείο Πολιτισμού να έχει ορίσει ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών την 29^η Μαΐου.

To έργο εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε. πέρσι τέτοια εποχή, με συνολικό προϋπολογισμό 2,2 εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό τα 300.000 ευρώ έχουν ξεκινήσει να διατίθενται ήδη για τη συντήρηση τοιχογραφιών και των ξύλινων και γύψινων στοιχείων. Τη συντήρηση του υλικού κάνουν οι αρχαιολογικές υπηρεσίες με αυτεπιστασία. Το μεγάλο έργο της αποκατάστασης, θα γίνει από τεχνική εταιρία, η οποία θα προκύψει μέσα από τη διαγωνιστική διαδικασία, και όχι από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες.

Το Τζαμί της Καλούτσιανης αποτελεί ένα δυνατό τοπόσημο, ένα μνημείο που έχει καθορίσει την ταυτότητα μιας από τις πιο ιστορικές συνοικίες των Ιωαννίνων και που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το κέντρο της πόλης.

Το οθωμανικό αυτό κτίριο ήταν από τα πρώτα κτίρια της πόλης των Ιωαννίνων που χαρακτηρίστηκαν μνημεία από το υπουργείο Πολιτισμού –από το 1925 ήδη.

Τη δεκαετία του ’20, το τζαμί, μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών βάσει της συνθήκης της Λωζάνης, πέρασε στην Εθνική Τράπεζα και στη συνέχεια σε χέρια ιδιωτών, οι οποίοι το μίσθωναν για διάφορες χρήσεις εμπορικού χαρακτήρα κυρίως –ακόμα και το ΚΤΕΛ είχε στεγαστεί εκεί. Παρά την κήρυξη του μνημείου ως διατηρητέου, προχώρησε η κατάτμηση του τεμένους σε τρεις ιδιοκτησίες που συνοδεύτηκε από δομικές παρεμβάσεις.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, το υπουργείο Πολιτισμού ξεκίνησε τις διαδικασίες απαλλοτρίωσης του τζαμιού. Το 2005, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της απαλλοτρίωσης, από το μνημείο αποχώρησαν και οι τελευταίες εμπορικές δραστηριότητες.

Λόγω ακριβώς και των διαφόρων χρήσεων, το τζαμί της Καλούτσιανης δέχτηκε πολλές επεμβάσεις και μετατροπές, πρόχειρες και μη, που αλλοίωσαν τα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία του.

Το τέμενος αποτελείται από την αίθουσα προσευχής (με ξύλινο εξώστη), το προστώο (ρεβάκ) και τον μιναρέ (χωρίς την απόληξή του λόγω βομβαρδισμού κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όπως εκτιμάται).

Η μελέτη προβλέπει την επαναφορά του τζαμιού στην αρχική του μορφή όπως λειτουργούσε ως τέμενος και όχι ως αγορά. Και η αρχική μορφή σημαίνει: ανακατασκευή γωνιακού τοξωτού προστώου και της εισόδου στην πλευρά προς την πλατεία που θα οδηγεί στο υπερυψωμένο ημιυπαίθριο προστώο και στην εσωτερική αίθουσα προσευχής.

Ολες οι νεότερες επεμβάσεις θα καθαιρεθούν.