Τσεπέλοβο: «Χωρίον υπό μαχαιράδων και ουχί εις μαχαιράν ανήκον»

Το Τσεπέλοβο είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του Ζαγορίου, το τρίτο πλέον σε μόνιμο πληθυσμό, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή (το Πάπιγκο έχει 3 κατοίκους παραπάνω, το Δεμάτι, 1).

Το χωριό διατηρεί το όνομά του και δεν έχει αλλάξει στο πέρασμα των ετών. Ο Οικονόμου στα «Οικωνύμια» υποστηρίζει ότι το όνομα προέρχεται από το επώνυμο «Τσεπέλης», το οποίο προέρχεται από το τουρκικό gepel που σημαίνει «ρυπαρός, δυσάρεστος».

Είναι όμως το Τσεπέλοβο «ρυπαρό» ή «δυσάρεστο»; Το αντίθετο.

Μια άλλη εκδοχή, που παρουσιάζει ο Οικονόμου και πάλι, είναι ότι μια διαφορετική ετυμολογική προέλευση αποτελεί το «cepel», η λεπίδα στα σλάβικα, το σιδερένιο μικρό φτυάρι, στα ρώσικα.

Ο Λαμπρίδης ωστόσο σημειώνει για το Τσεπέλοβο, ότι πρόκειται για «χωρίον υπό μαχαιράδων και ουχί εις μαχαιράν ανήκον»

Το Τσεπέλοβο υπήρξε σημαντικό κέντρο, εμπορικό και διοικητικό, κατά τον 19^ο αιώνα. Ανάμεσα στους ανθρώπους που κατάγονταν από το χωριό, ήταν ο Αλέξης Νούτσος, αρχιπροεστός και σύμβουλος του Αλή Πασά, η ηθοποιός Μαρίκα Κοτοπούλη, ο Αναστάσιος Τσούφλης, ο Κωνσταντίνος Ράδος, ευεργέτες αμφότεροι, κ.α.

Όταν η Υψηλή Πύλη ανέτρεψε την κυριαρχία του Αλή Πασά στα Γιάννενα, στο Τσεπέλοβο κατέφυγαν διδάσκαλοι όπως ο Αθανάσιος Ψαλίδας, ο ποιητής Ιωάννης Βηλαράς κ.α.

Ο Βηλαράς πέθανε στο Τσεπέλοβο και εκεί βρίσκεται ο τάφος του.