Τι «κρύβεται» στο Θησαυροφυλάκιο;

Είναι ίσως το πιο διακριτικό κτίριο στην ακρόπολη Ιτς Καλέ του Κάστρου των Ιωαννίνων. Εύκολα κανείς το προσπερνά, καθώς ο παρακείμενος ναός των Αγίων Αναργύρων «κλέβει» την προσοχή των περαστικών. Κι όμως το κτίριο αυτό αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία της ακρόπολης.

Κάποτε αποτελούσε το θησαυροφυλάκιο Αλή πασά και φέρεται να ανήκε στο συγκρότημα του σεραγιού του, ερείπια του οποίου κείτονται ακριβώς δίπλα του… Θησαυροφυλάκιο τότε, «θησαυροφυλάκιο» όμως και σήμερα.

Στο εσωτερικό του βρίσκει κανείς κάποιους ιδιαίτερους θησαυρούς που υπογραμμίζουν τη μεγάλη παράδοση των Ιωαννίνων στην ασημουργία και στη δημιουργία.  Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, οπότε και έγινε η αναστήλωση του κτίσματος από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες, στεγάζεται εκεί μια μόνιμη έκθεση αργυροχοΐας. Η έκθεση περιλαμβάνει τρεις συλλογές αργυρών αντικειμένων, δωρεές του αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνα, του Κωνσταντίνου Ιωαννίδη και της Τιτίκας Βέλλη-Δογορίτη. Εκκλησιαστικά και κοσμικά αντικείμενα φτιαγμένα με διάφορες τεχνικές διακόσμησης και κυρίως με το μεράκι και την καλλιτεχνία των γιαννιωτών αργυροχόων.

Από τα πιο εκλεκτά δείγματα αργυροχοΐας είναι ένας αργυρός σταυρός ευλογίας (1800), ένα ασημένιο κουτί σε σχήμα πάπιας (με τη συρματερή τεχνική,18ος-19ος αιώνας), αργυρά επίχρυσα ποτήρια, περιδέραια και πόρπες. Την έκθεση συμπληρώνει η αναπαράσταση ενός εργαστηρίου αργυροχοΐας. 

Το Θησαυροφυλάκιο ως κτίσμα αποτελείται από δύο επιμήκεις χώρους, με εσωτερικές καμάρες. Στο εσωτερικό του, υπάρχει θολωτό άνοιγμα που εκτιμάται ότι οδηγούσε στον χώρο όπου βρίσκεται σήμερα ο ναός των Αγίων Αναργύρων και ο οποίος διαμορφώθηκε κατά τα πρώτα χρόνια της απελευθέρωσης της πόλης.

Στην πρόσοψη του κτιρίου, μπορεί να εντοπίσει κανείς ένα λιθανάγλυφο, μια μορφή-«υπογραφή» του μάστορα της πέτρας εκείνης της μακρινής εποχής.