Συμβούλιο Υδάτων: πόσο συμμετοχικό (δεν) είναι;

Την περίοδο αυτή βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση η 2^η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου. Στα Γιάννενα, μάλιστα, βρίσκεται σε εξέλιξη μια ημερίδα διαβούλευσης, στην αίθουσα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας-Τμήμα Ηπείρου, από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας.

Ένα από τα βασικά συμβουλευτικά και συμμετοχικά όργανα προστασίας και διαχείρισης νερού είναι το Συμβούλιο Υδάτων, το οποίο απαρτίζουν εκπρόσωποι θεσμικών φορέων και φορέων της κοινωνίας. Ένα Συμβούλιο Υδάτων που δεν λειτούργησε ποτέ όπως έπρεπε.

Με αφορμή τη 2^η αναθεώρηση και τον τρόπο διαβούλευσης, οι εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων στο Συμβούλιο Υδάτων, υποβάλλουν την παραίτησή τους από το όργανο με επιστολή τους προς τον γενικό γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας. Τακτικό μέλος ήταν ο δικηγόρος Γιάννης Παπαδημητρίου και αναπληρωματικό μέλος ο βιολόγος Νίκος Μπούκας. Άμισθα μέλη και τα δύο.

Οι υποβάλλοντες την παραίτησή τους ξεκινούν την επιστολή τους με μια αναφορά που υπάρχει στο προσχέδιο της διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών για τη 2^η αναθεώρηση: «Η κατάρτιση αλλά και η διαδικασία εφαρμογής του Προγράμματος Μέτρων της εγκεκριμένης 1ης Αναθεώρησης Σχεδίου Διαχείρισης (2ου κύκλου διαχείρισης) αποτέλεσε σημαντική συνιστώσα για τη δημιουργία κατάλληλης δομής συνεργασίας των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και των πολιτών σε θέματα που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτων».

Οι εκπρόσωποι των περιβαλλοντικών οργανώσεων κάνουν λόγο για ένα «σύντομο ανέκδοτο». Καταρχάς υπενθυμίζουν την υποχρέωση της συμμετοχικής διαχείρισης του νερού και της λειτουργίας αντιπροσωπευτικών οργάνων, βάσει της κοινοτικής οδηγίας 2000/60 για το νερό, όπως και τη λειτουργία Συμβουλίου Υδάτων σε κάθε Υδατικό Διαμέρισμα. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, κάθε διαδικασία αναθεώρησης των Σχεδίων Διαχείρισης έπρεπε να γίνεται με την καθοριστική εμπλοκή του Περιφερειακού Συμβουλίου Υδάτων. Ωστόσο, με την πρόσφατη τροποποίηση του ν. 5037/2023, προφανώς με σκοπό να ισχύσει κατά την τρέχουσα 2η Αναθεώρηση, η ελληνική κυβέρνηση έσπευσε να καταργήσει αυτή την αρμοδιότητα του Συμβουλίου Υδάτων, όπως σημειώνεται στην επιστολή.

Και προστίθεται ότι η πολιτεία διατήρησε όμως τον θεσμό, ο οποίος, κατά τη διατύπωση του νόμου 5037, «αποτελεί όργανο κοινωνικού διαλόγου και διαβούλευσης για θέματα προστασίας και διαχείρισης υδάτων» και «εκφράζει τη γνώμη του για κάθε θέμα προστασίας και διαχείρισης των υδάτων, που υποβάλλει σ’ αυτό ο συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης».

Οι δύο εκπρόσωποι 30 περιβαλλοντικών, πανελλαδικών και τoπικών, εκφράζουν την άποψη ότι «η Αποκεντρωμένη Διοίκηση και η κυβέρνηση είναι απόλυτα εχθρικές στη συμμετοχική διαχείριση του νερού, που κατά τα άλλα αποτελεί νομική και πολιτική τους υποχρέωση». Και ξεκαθαρίζουν ότι δεν θέλουν να συμμετέχουν «σ’ ένα αδρανές και διακοσμητικό όργανο». Γι αυτό και υποβάλλουν τις παρατήσεις τους από το όργανο.

Ένα όργανο, ένα Συμβούλιο Υδάτων, που, όπως αναφέρουν, από το 2014 δεν συνεδρίασε ούτε μία φορά –ούτε για την προηγούμενη 1^η αναθεώρηση ούτε για σοβαρά θέματα διαχείρισης υδάτων, όπως για την τροποποίηση Μέτρου που επέτρεψε την αύξηση των αντλούμενων ποσοτήτων από εταιρίες εμφιάλωσης ή για την περιβαλλοντική καταστροφή στον ποταμό Λούρο. «Και τις δύο φορές η προσπάθειά μας να ενεργοποιήσουμε τον θεσμό δεν είχε κανένα αποτέλεσμα» καταλήγουν.