«Πώς πάει η επανάσταση;»…

Ο Νίκος Νικολαΐδης  έμεινε στην κινηματογραφική ιστορία, για τις ιστορίες του και τον τρόπο που τις παρουσίασε περισσότερο, παρά για την «ακαδημαϊκή σκηνοθετική» του υπόσταση. Η «Γλυκιά Συμμορία» που έκανε πρεμιέρα σαν σήμερα, πριν από ακριβώς 40 χρόνια, ήταν μια γλυκόπικρη απόδειξη, αλλά και ένα «τοπόσημο» του ελληνικού σινεμά.

Ο Νικολαΐδης έφτιαξε μια τριλογία που ξεκίνησε όταν εκείνος ο κρετίνος, ο Πέρι Κόμο, τραγούδησε την Γκλεντόρα (Τα κουρέλια τραγουδάνε ακόμα, του 1979 δηλαδή) και τέλειωσε με το «Ο χαμένος τα παίρνει όλα» το 2002. Η «Συμμορία» ήταν η μέση αυτής της τριλογίας και όπως κάθε ταινία αναφοράς, εξέφρασε τα αδιέξοδα, τα αισθήματα, τα «θέλω» και «δεν μπορώ» μιας συγκεκριμένης γενιάς.

Κάτι σαν αντικατοπτρισμός του «Θιάσου» και της στράτευσης (και ήττας) των πατεράδων, η «Γλυκιά Συμμορία» ήρθε για να πει περίπου τα ίδια για τα παιδιά, σε μια εποχή που το καθωσπρέπει και το πολιτικά ορθό δεν είχε περάσει ακόμα το κατώφλι της ελληνικής εργατικής τάξης και των «υπόγειων» πολιτικών της εκφράσεων.

Όλοι οι ήρωες και οι ηρωίδες ήταν χωρίς ταίρι στη μέχρι τότε νέα εποχή του ελληνικού κινηματογράφου. Άντε το πολύ να βρισκόντουσαν μερικές ομοιότητες στο «Αλδεβαράν» του Θωμόπουλου ή ακόμα και τους «Τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας» του Παναγιωτόπουλου.

Ο Νικολαΐδης, πιστός στα κλειστοφοβικά του μοτίβα, ξαναέκλεισε μια παρέα σε ένα σπίτι, νεοκλασικό κατά προτίμηση, όπως είχε κάνει και στα «Κουρέλια», αφήνοντας μόνο συγκεκριμένες διόδους με τον έξω κόσμο. Στη «Συμμορία» αυτές οι σχέσεις είναι θεωρητικά «αντικοινωνικές», ενώ σήμερα, θα έκαναν ενδεχομένως τον Άδωνη Γεωργιάδη να πάθει αποπληξία…

Η ξακουστή τετράς λοιπόν, κάνει ό,τι της προκύψει, σε μια κούρσα προς το γκρεμό: τρώει, πίνει, κλέβει, συνουσιάζεται και στο τέλος έρχεται σε οριστική και αμετάκλητη σύγκρουση με ό,τι αντιπροσωπεύει έστω και ένα μικρό κομμάτι εξουσίας.

Ο Τάκης Σπυριδάκης και ο Τάκης Μόσχος, που «αποχώρησαν» από τον πλανήτη το 2019 και οι δύο, είναι οι άνδρες, η Δώρα Μασκλαβάνου και η Δέσποινα Τομαζάνη οι γυναίκες του κουαρτέτου. Κοντά τους, ο Κωνσταντίνος Τζούμας, επίσης αναχωρήσας, κάνει την κατάλληλη ερώτηση στο κατάλληλο πρόσωπο, κάπου στην ταινία, για να πάρει και την κατάλληλη απάντηση.

Η «Γλυκιά Συμμορία» σάρωσε τα βραβεία του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1983. Σήμερα, η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου την έχει πλέον επιλέξει ως την έβδομη σπουδαιότερη ταινία στην ελληνική κινηματογραφική ιστορία.

Στην πραγματικότητα, είναι μια ιστορία που όσο ρομαντική, άλλο τόσο αυτοκαταστροφική και τρομερά γοητευτική, ήταν.