Ο κατάλογος των απειλούμενων ειδών αυξάνεται, αλλά φέρνει και καλά νέα

Πάνω από 45.000 είδη απειλούνται σήμερα με εξαφάνιση (1.000 περισσότερα από πέρυσι) σύμφωνα με διεθνή οργάνωση για τη διατήρηση της φύσης, η οποία κατηγορεί τις πιέσεις από την κλιματική αλλαγή, τα χωροκατακτητικά είδη και τις ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως το παράνομο εμπόριο και η επέκταση των υποδομών.

Η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης έδωσε την Πέμπτη στη δημοσιότητα τον τελευταίο Κόκκινο Κατάλογο Απειλούμενων Ειδών. Διανύοντας πλέον το 60ό έτος της, ο κατάλογος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τα ζώα και τα φυτά που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, αλλά αναδεικνύει επίσης επιτυχημένες ιστορίες διατήρησης, όπως ο ιβηρικός λύγκας.

Ο κατάλογος περιλαμβάνει πλέον 163.040 είδη, μια αύξηση κατά περίπου 6.000 από πέρυσι. Ο κάκτος Copiapoa, που προέρχεται από την παράκτια έρημο Atacama της Χιλής, ο ελέφαντας της Βόρνεας και η γιγάντια σαύρα της Γκραν Κανάρια είναι μεταξύ των απειλούμενων ειδών, αποκάλυψε η IUCN.

Οι κάκτοι Copiapoa είναι από καιρό περιζήτητα διακοσμητικά φυτά, οδηγώντας σε ένα παράνομο εμπόριο που ενισχύεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου οι ενθουσιώδεις και έμποροι παρουσιάζουν και πωλούν τους κάκτους.

Το εντυπωσιακό 82% του είδους κινδυνεύει πλέον με εξαφάνιση, μια σημαντική αύξηση από το 55% το 2013, σύμφωνα με την έκθεση.

Η IUCN δήλωσε ότι η μείωση οφείλεται στην αύξηση της ζήτησης για τους κάκτους της Χιλής στην Ευρώπη και την Ασία ως διακοσμητικά είδη. Οι λαθρέμποροι και οι λαθροθήρες που διευκολύνουν το εμπόριο, είπε η οργάνωση, έχουν αποκτήσει αυξημένη πρόσβαση στο βιότοπο των φυτών λόγω των δρόμων και της επέκτασης των κατοικιών στην περιοχή Atacama.

Ο κατάλογος του 2024 συμπεριλαμβάνει επίσης τον ασιατικό ελέφαντα στο Βόρνεο ως είδος υπό εξαφάνιση. Υπολογίζεται ότι μόνο περίπου 1.000 ελέφαντες του Βόρνεο παραμένουν στη φύση, σύμφωνα με την ανάλυση της IUCN.

Ο πληθυσμός έχει μειωθεί τα τελευταία 75 χρόνια κυρίως λόγω της εκτεταμένης υλοτομίας των δασών του Βόρνεο, που κατέστρεψε μεγάλο μέρος του ενδιαιτήματος των ελεφάντων. Οι συγκρούσεις με τον άνθρωπο, η απώλεια ενδιαιτημάτων λόγω της γεωργίας και των φυτειών ξυλείας, της εξόρυξης και της ανάπτυξης υποδομών, η λαθροθηρία, η έκθεση σε αγροχημικά και οι συγκρούσεις οχημάτων απειλούν επίσης το είδος, ανέφερε η IUCN.

Υπάρχουν και θετικές ειδήσεις

Σε μια αντίθετη πορεία, οι προσπάθειες για την προστασία του ιβηρικού λύγκα ανέστρεψαν την αρνητική πορεία του, με τον πληθυσμό του να αυξάνεται από 62 ώριμα άτομα το 2001 σε 648 το 2022 και πάνω από 2.000 σήμερα.

Κάποτε θεωρούνταν ένα από τα πιο απειλούμενα είδη άγριας γάτας στον κόσμο, ο πληθυσμός τους μειώθηκε κατά 87% και ο αριθμός των θηλυκών που αναπαράγονται μειώθηκε κατά περισσότερο από 90% μεταξύ 1985 και 2001, σύμφωνα με τη Διεθνή Εταιρεία για τις απειλούμενες γάτες με έδρα τον Καναδά.