«Με θλίβει όταν βρίσκονται άνθρωποι που πολεμούν έναν επαναπατρισμό»

Λίγες μέρες μετά τα διακριτικά εγκαίνια των 15 ειδωλίων της ιδιωτικής συλλογής Στερν στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα και επακόλουθη τοποθέτηση στη Βουλή, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη υπεραμύνθηκε της πολιτικής που ακολουθήθηκε στην όλη υπόθεση των κυκλαδικών αρχαιοτήτων από το βήμα κάποιων άλλων εγκαινίων.

Τα εγκαίνια ήταν της έκθεσης με τίτλο «Από την αρπαγή στην επιστροφή» στο Κέντρο Προστασίας και Προβολής Ιστορίας και Τέχνης της Μητρόπολης Ιωαννίνων. Την έκθεση, που εγκαινιάστηκε σήμερα το πρωί από την υπουργό, διοργανώνουν η Μητρόπολη και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων.

Σε αυτήν παρουσιάζονται εικόνες και κειμήλια που είχαν κλαπεί τη δεκαετία του ’00 από μοναστήρια της Ηπείρου και είχαν εντοπιστεί σε γκαλερί και οίκους δημοπρασίας και οι οποίες επαναπατρίστηκαν μέσα από μια αγωνιώδη, δύσκολη και απαιτητική διαδικασία από τη Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του υπουργείου Πολιτισμού, σε συνεργασία με πολλούς φορείς.

Προφανώς δεν είναι τυχαίο που η υπουργός επέλεξε να δώσει νέες απαντήσεις για τις κυκλαδικές αρχαιότητες («πρόκειται για τον μεγαλύτερο επαναπατρισμό αρχαιοτήτων μέχρι σήμερα» είπε η κα Μενδώνη χτες στη Βουλή) σε μια έκθεση που αφορά επαναπατρισμό θρησκευτικών εικόνων.

«Δεν είναι εύκολο ούτε να διεκδικήσεις ούτε να επαναπατρίσεις. Ακόμα και όταν ξέρεις ότι συγκεκριμένα πολιτιστικά αγαθά ανήκουν στην Ελλάδα. Χρειάζεσαι πολύ ισχυρές αποδείξεις τις οποίες δεν έχεις πάντοτε. Μπορούμε να λέμε με βεβαιότητα ότι μια κυκλαδική αρχαιότητα ή μια εικόνα προέρχεται από τη χώρα μας. Αυτό όμως πρέπει να αποδείξουμε και με βάση τις διεθνείς συμβάσεις και το θεσμικό πλαίσιο των χωρών από τις οποίες διεκδικούμε τον επαναπατρισμό» είπε.

Επανέλαβε δε ότι «ο κάθε επαναπατρισμός αντιμετωπίζεται κατά περίπτωση, ad hoc» και υποστήριξε ότι όλες οι προσπάθειες επαναπατρισμού πολιτιστικών αγαθών «πρέπει να γίνονται με διακριτικότητα, σιωπηλά, με πείσμα και έξω από το πλαίσιο της επικοινωνίας και των δημοσιογραφικών επαφών».

Παράλληλα, προσπάθησε να δώσει μια απάντηση, εμμέσως πλην σαφώς, σε όσους αντιδρούν έντονα στην όλη υπόθεση της συλλογής Στερν, αποδίδοντας τους διάφορα (και εύκολα, σε επικοινωνιακό επίπεδο) κίνητρα: «Αυτό που προέχει, είναι να επιστρέψει το κειμήλιο στη χώρα που ανήκει. Δεν είναι ζήτημα προβολής του καθενός εξ ημών μέσω συνεντεύξεων και ατέρμονων σχολίων είτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είτε στα επίσημα μέσα μαζικής ενημέρωσης».

Και στο ίδιο κλίμα, έκλεισε λέγοντας: «Δεν περισσεύει κανείς στον αγώνα κατά της αρχαιοκαπηλίας, στον αγώνα του επαναπατρισμού. Με θλίβει όταν βρίσκονται άνθρωποι, είτε είναι πολιτικοί είτε αρχαιολόγοι, που πολεμούν έναν επαναπατρισμό για λόγους καθαρά εντυπώσεων προβολής ή αντιπολίτευσης. Είναι θλιβερό γιατί ο επαναπατρισμός και η επιστροφή είναι ένα θέμα εθνικό που μας αφορά και μας αγγίζει όλους».

Οι αντιδράσεις για τον τρόπο χειρισμού της υπόθεσης της συλλογής Στερν εκ μέρους της κας Μενδώνη, παραμένουν έντονες τόσο από κόμματα όσο και από τους συλλόγους των αρχαιολόγων που κάνουν λόγο για «νομιμοποίηση της αρχαιοκαπηλίας».