Γιάννενα: Ο νέος δήμαρχος, οι νόμοι και το παρασκήνιο

Πολλή κουβέντα γίνεται, κυρίως παρασκηνιακά και «μακροσκοπικά» στα Γιάννενα τις τελευταίες μέρες, για τον τρόπο με τον οποίο θα εκλεγεί ο (ή η) νέος δήμαρχος της πόλης.

Αυτός, θα είναι όπως όλα δείχνουν ο Δημήτρης Παπαγεωργίου, νυν πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου και πιο ισχυρή προσωπικότητα στη δημοτική αρχή.

Η απώλεια του Μωυσή Ελισάφ δημιούργησε μια σειρά παρελκόμενα. Εκτός από το γεγονός ότι η δημοτική αρχή θα πρέπει να αναζητήσει νέο πρόεδρο του οργάνου, θα πρέπει να βρεθεί και τρόπος με τον οποίο ο Βασίλης Ζωγράφος, νυν γενικός γραμματέας του Δήμου, θα αντικατασταθεί, καθότι είναι ο πρώτος επιλαχών. Επίσης, θα πρέπει να βρεθούν οι τυπικές λύσεις για τους-τις μετακλητές συνεργάτες-ιδες του εκλιπόντα δημάρχου.

Μια παράμετρος είναι ο θόρυβος που προκαλεί ο Νίκος Γκόντας, ο μόνος διατελέσας δήμαρχος της δημοτικής αρχής, που πιστεύει ότι «είναι η στιγμή του» για να επιστρέψει πολιτικά, όσο πιο κοντά μπορεί στον δημαρχιακό θώκο. Έστω και για 9 μήνες.

Στην ουσία του πράγματος, υπάρχουν ένας νόμος, μια τροποποίησή του, η κάκιστη και αντιδημοκρατική παρέμβαση Θεοδωρικάκου που η νυν δημοτική αρχή υιοθέτησε και υπερασπίστηκε, βάζοντας κατά μέρος τα δημοκρατικά της ένστικτα και μια πολύ κακή και ελληνική παράδοση: κακογραμμένα νομοθετήματα, πολυνομία, «παράθυρα» για να… αεριζόνται οι νόμοι που έλεγε και ο Πανούσης και τα πάντα ανοιχτά σε ερμηνείες.

Τι ισχύει όμως; Τα δεδομένα είναι τα εξής: ο νόμος 4555/2018, ο «νόμος Σκουρλέτη» αντικαθιστούσε το άρθρο 60 του «νόμου Καλλικράτη» του 2010 και προέβλεπε ότι αν η θέση του δημάρχου κενωθεί για οποιονδήποτε λόγο, τότε ο-η αντικαταστάτης εκλέγονταν από όλο το δημοτικό συμβούλιο, αρκεί να είναι από τον πρώτο ή δεύτερο συνδυασμό. Θα μπορούσε θεωρητικά δηλαδή να εκλεγεί δήμαρχος από την αξιωματική αντιπολίτευση του Δήμου Ιωαννιτών, αρκεί να εξασφάλιζε απόλυτη πλειοψηφία. Αυτό, δεν ισχύει πλέον.

Ο Τάκης Θεοδωρικάκος, τον Ιούλιο το 2019, έκανε μια από τις πιο αντιδημοκρατικές, προβληματικές και κακογραμμένες νομοθετικές ρυθμίσεις. Πέρα από το γεγονός ότι στην πράξη άλλαξε το εκλογικό αποτέλεσμα, γεγονός χωρίς προηγούμενο στην Ελλάδα, ο υπουργός της ΝΔ προσυπέγραψε και μια από τις πιο πρόχειρες νομοθετικές παρεμβάσεις.

Το άρθρο 4 του ν. 4623/2019 προβλέπει ότι αν η θέση του δημάρχου μείνει κενή για οποιονδήποτε λόγο, τότε ψηφίζουν οι «σύμβουλοι της παράταξης του εκλεγέντος δημάρχου», που την καλεί ο σύμβουλος «του συνδυασμού» με τους περισσότερους σταυρούς.

Ήτοι: Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένας ειδικός νόμος, ο 4623/19 που ορίζει πως εκλέγεται ο νέος δήμαρχος. Αυτή είναι η βασική αναφορά, με αυτή θα γίνει η εκλογή της Τρίτης, αυτήν εφαρμόζει και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ορίζοντας μέχρι τότε εκτελούντα χρέη δημάρχου τον Γιάννη Τσίμαρη.

Από εκεί και πέρα υπάρχουν διατυπώσεις σε δευτερεύουσες ρυθμίσεις. Αυτές επικαλείται η παράταξη Γκόντα, η οποία πλέον αποτελεί ένα κομμάτι της πολιτικής παρακαταθήκης αυτής της δημοτικής αρχής. Αναφέρει επίσημα ότι «δεν τη ρώτησαν» για το νέο δήμαρχο και ότι ο νέος δήμαρχος θα πρέπει να εκλεγεί από το σύνολο της δημοτικής αρχής. 

Στηρίζει τους ισχυρισμούς της σε μια διατύπωση του νόμου Θεοδωρικάκου, σχετικά με το τι θεωρείται «παράταξη του δημάρχου». Το ίδιο ζήτημα υπήρχε και όταν καθοριζόταν η σειρά με την οποία θα μιλούσαν οι παρατάξεις στο δημοτικό συμβούλιο, αν δηλαδή οι κ.κ. Γκόντας και Μπαρτζώκας θα μιλούσαν ως επικεφαλής ή μέλη της δημοτικής αρχής. Ούτε τότε δόθηκε σαφής ερμηνεία. Δύσκολα θα μπορούσε άλλωστε, καθώς ο νόμος είναι κάκιστα διατυπωμένος.

Υπάρχει (ανακοινωμένη τουλάχιστον), η σύμπραξη των τριών παρατάξεων, που, σε μια διάσταση του ζητήματος, θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως «παράταξη δημάρχου» η συμπράττουσα μειοψηφία. Το ίδιο εύκολα βέβαια υπάρχει και η αντερμηνεία με την «αυτονομία» των παρατάξεων.

Η παράταξη Γκόντα προειδοποιεί «για τη νομιμότητα εκλογής». Δεν είχε κανένα πρόβλημα «νομιμότητας» ωστόσο, όσο τα μέλη της συμμετείχαν, μαζί με σύσσωμη τη δημοτική αρχή, σε όργανα των οποίων είχε αλλάξει αντισυνταγματικά η σύνθεση και προσυπέγραφαν αποφάσεις. Τις ίδιες αποφάσεις που αν βρεθεί κάποιος-οι με όρεξη, χρόνο και χρήμα, μπορεί να τις προσβάλλει όλες, μετά την επαναφορά στη δημοκρατική τάξη, από το ΣτΕ.

Σε αυτό το επίπεδο λοιπόν, οι προσφυγές μπορούν να προκαλέσουν δομικά προβλήματα. Οπότε η απλή επίκλησή τους είναι και λίγο προσχηματική…

Εν ολίγοις: Ο νέος δήμαρχος θα εκλεγεί από την παράταξή του, η δε παράταξη του κ. Γκόντα προσπαθεί να δημιουργήσει «πολιτική μόχλευση» προκειμένου να πάρει όσα περισσότερα μπορεί, ενόψει των εκλογών. Η δημοτική αρχή θα πρέπει να ξανασκεφτεί πολύ σοβαρά τις πολιτικές ευθύνης σύμπραξης μαζί της, κάτι που «θυσίασε» εναγκαλιζόμενη με πολιτικές αρχές που θεωρητικά, τις απερχόταν μέχρι να γίνει εξουσία. Επίσης, ίσως θα πρέπει να ελέγξει και τα «στεγανά» της γιατί συνήθως, τέτοιες πρωτοβουλίες δεν βασίζονται μόνο σε μια πολιτική δύναμη, αλλά σε πιθανές συμμαχίες, ακόμα και παράξενες. Όπως αυτή της παράταξης «Γιάννενα Νέα Εποχή» με την «Ανεξάρτητη Δημοτική Πρωτοπορία» δηλαδή…