![[300,399] Ψιχάλες](https://openweathermap.org/img/wn/04d@2x.png)
Το σύστημα ύδρευσης στα Γιάννενα, «υποδέχεται» 25.117 κυβικά μέτρα νερού, κάθε μέρα.
Από αυτά, χάνονται τα 10.816 κ.μ. Δεν μπορεί να τα υπολογίσει δηλαδή, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, η ΔΕΥΑΙ.
Τα κάπως τρομακτικά στοιχεία, αποτυπώνονται στη μελέτη για το έργο εγκατάστασης παρακολούθησης των δικτύων, συνολικού κόστους 4,9 εκατ. ευρώ, του 2021. Κάποια μέρη αυτού του έργου εξελίσσονται, πρόσφατα, με την εγκατάσταση υδρομέτρων κ.α.
Για τις διακοπές νερού, ειδικά το καλοκαίρι στα Γιάννενα, δεν φταίνε μόνο τα απρόοπτα με διακοπές της ΔΕΗ ή απλά και μόνο η άρδευση.
Από την εποχή των Δήμων Ανατολής και Παμβώτιδας «αντηχούν» οι προειδοποιήσεις δημάρχων -εν ζωή και μη πλέον- τους καλοκαιρινούς μήνες προς τους… ποτίζοντες και ποτίζουσες.
Ωστόσο, το λεκανοπέδιο δεν ήταν ποτέ μια αμιγώς αστική περιοχή και δεν πρόκειται να γίνει σύντομα (ευτυχώς). Η συνένωση των Δήμων σε «μητροπολιτικούς» δεν συνοδεύτηκε ποτέ από υποδομές, επαρκείς υπηρεσίες και χρηματοδοτήσεις. Το εις μακρόν αποτέλεσμα, το παρακολουθούμε σήμερα: σε μια από τις πιο πλούσιες υδατικά περιοχές της χώρας, το νερό είναι ακριβό και ενίοτε δυσεύρετο.
Φταίει λοιπόν ο Δήμος Ιωαννιτών και οι «πρόγονοί» του για τη λειψυδρία στο λεκανοπέδιο;
Ναι, έχει διαχρονική ευθύνη. Όχι ολόκληρη, αλλά την έχει. Την έχουν επίσης η ΔΕΥΑΙ, ο ΣΥΔΛΙ, αλλά και ο ΔΕΔΔΗΕ.
Πώς λοιπόν μπορεί να γίνει διαχειρίσιμο ένα τεράστιο πρόβλημα απώλειας νερού, όπως αυτό που περιγράφει η μελέτη του 2021;
Καταρχάς, με δεδομένα. Η ΔΕΥΑΙ ή δεν έχει αρκετά ή δεν μπορεί να τα επεξεργαστεί ή δεν θέλει να τα ανακοινώνει. Είναι κυριολεκτικά «πίσω από τον ήλιο» σε θέματα δημόσιων δεδομένων, ενώ μόλις τα τελευταία χρόνια δίνει τουλάχιστον τα αποτελέσματα αναλύσεων, στο νέο της site.
Κατά τα λοιπά, συνεχίζει να μην έχει σε προσβάσιμο, δημόσιο σημείο, τα τιμολόγιά της. Η βαριά κληρονομιά ακρίβειας και τεχνασμάτων για μεγαλύτερες εισπράξεις που ξεκίνησε από τη δημοτική περίοδο 2002-2010, στην πράξη δεν ανασχέθηκε ποτέ…
Το καταπληκτικό είναι ότι, όπως επισημαίνει η μελέτη του 2021, αυτή τη στιγμή η άντληση νερού γίνεται με βασικό στόχο την πληρότητα των δεξαμενών, η οποία όμως δεν επιτυγχάνεται όταν κόβεται το ρεύμα γιατί οι δεξαμενές αδειάζουν και παίρνει ώρα να ξαναγεμίσουν:
«Με την υφιστάμενη κατάσταση, τα αντλητικά συγκροτήματα λειτουργούν χωρίς συνολικό προγραμματισμό με μοναδικό γνώμονα την πληρότητα των δεξαμενών ώστε να μην υπάρξουν φαινόμενα έλλειψης νερού. Παρά την παρουσία τηλεμετρικών δεδομένων του συνόλου των υποβρυχίων και προωθητικών αντλητικών συγκροτημάτων και της ζήτησης των οικισμών, δεν υπάρχει αξιόπιστη εικόνα του ισοζυγίου νερού του δικτύου της πόλης και αυτό έχει ως συνέπεια την ενεργοβόρο λειτουργία αυτών και συνεπώς σπατάλη ηλεκτρικής ενέργειας και υδάτινων πόρων για την κάλυψη των αναγκών» σημειώνεται στη μελέτη.
Έτσι λοιπόν, εν έτει 2023 η απώλεια νερού στα Γιάννενα, «η φυσική - τεχνική διαρροή, δηλαδή η απώλεια νερού προς το περιβάλλον χωρίς να ικανοποιεί ανθρώπινη ανάγκη» όπως ακριβώς διατυπώνεται στη μελέτη του 2021, είναι τρομακτική και το βασικότερο πρόβλημα.
«Για τα δεδομένα της ΔΕΥΑ Ιωαννίνων, το ατιμολόγητο νερό θα έπρεπε να είναι της τάξης έως και 25% αντί του εκτιμώμενου άνω του 78%» προσθέτει ο μελετητής. Σημειώνεται ότι το 78% αφορά την «εμπορική διάσταση», δηλαδή το ποσοστό του νερού που, κατά τα υπάρχοντα πρότυπα, θα πρέπει να τιμολογείται.
Αυτή η επίδοση, κατατάσσει τη ΔΕΥΑΙ πάρα πολύ χαμηλά, με βάση τα διεθνή πρότυπα της IWA, αλλά και από τις μέσες τιμές που ισχύουν στην Ελλάδα.
Η ακριβής αποτύπωση της επίδοσης είναι «Τρομερά αναποτελεσματική χρήση των πόρων. Η χρήση προγραμμάτων μείωσης της διαρροής είναι επιτακτική και άμεσης προτεραιότητας».
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι σήμερα, για να λύσει έστω προσωρινά τα προβλήματα ύδρευσης, η ΔΕΥΑΙ εξετάζει το ενδεχόμενο τοποθέτησης ηλεκτρογεννήτριας σε νέα γεώτρηση, ενώ η προοπτική ενεργειακής αυτονομίας, με πλάνα όπως αυτό των ενεργειακών κοινοτήτων, βυθίζεται στην άγνοια και την ασυνέχεια των αρχών.
Κάτι άλλο επίσης που μοιάζει απόλυτα λογικό, αλλά δεν φαίνεται να χρησιμοποιείται ιδιαίτερα, είναι το εξής: «Η υδροληψία πόσιμου νερού είναι μια ανθρώπινη δραστηριότητα και συνεπώς ‘υπακούει’ σε στατιστικούς κανόνες. Είναι προφανές ότι οι άνθρωποι καταναλώνουν περισσότερο την ημέρα, αφού κατά τη διάρκεια της νύχτας οι ανθρώπινες δραστηριότητες περιορίζονται σημαντικά. Έτσι, αξιολογώντας το 24ωρο προφίλ του προσφερόμενου νερού, μπορεί να προσδιορισθεί με ικανοποιητική ακρίβεια το ποσοστό εκείνο του προσφερόμενου νερού που δεν αντιστοιχεί σε ανθρώπινη χρήση αλλά σε διαρροές».
Αντ’ αυτών, γίνονται ακόμα σκέψεις για περιοδικές διακοπές ώστε να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις με… έλλειψη.
Όλα αυτά, σε μια εποχή που ακόμα και το νερό δεν θεωρείται αυτό που είναι, αγαθό δηλαδή, αλλά μια δυνητικά τιμολογούμενη παροχή, με σκέψεις ακόμα και για πλήρη εκχώρησή της στην ελεύθερη αγορά.
