Ένα δύσκολο παιχνίδι με τη φιλοσοφία

«Anacarbit-Ο Βιτγκενστάιν σε Αντίλογο»: Μια παράσταση της Πειραματικής Σκηνής του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων η οποία κλείνει σήμερα τον κύκλο της στο σανίδι του Καμπέρειου Θεάτρου. Αναμφίβολα δεν πρόκειται για μια εύκολη παράσταση.

Η Όλγα Ζήση αποφάσισε να δουλέψει σκηνοθετικά με ένα δύσκολο κείμενο, γεμάτο με φιλοσοφικές αντιπαραθέσεις και αναμετρήσεις στοχασμών. Φέρνει στη σκηνή τον Λούντβιχ Βιτγκενστάιν, τον αυστριακό φιλόσοφο με σημαντική συνεισφορά στον τομέα της αναλυτικής φιλοσοφίας και της λογικής, και έναν νεαρό επιστήμονα, τον Δημήτρη Βαρτζιώτη. Το έργο είναι βασισμένο στα βιβλία του γιαννιώτη επιστήμονα και συγγραφέα Δημήτρη Βαρτζιώτη, «Σχόλια σε στοχασμούς του Ludwig Wittgenstein» και «Ανακρούσεις» που διερευνούν τη φύση των αποδεικτικών στοιχείων και της αλήθειας στο πλαίσιο των σύγχρονων ιδεών σχετικά με τις λέξεις, τα μαθηματικά και τη φυσική. O Δημήτρης Βαρτζιώτης έχει σπουδάσει αεροναυπηγός μηχανικός και πολιτικός μηχανικός. Προφανώς δεν είναι καθόλου τυχαία η επιλογή του Βιτγκενστάιν που εκπαιδεύτηκε στις φυσικές επιστήμες και στα μαθηματικά και ειδικεύτηκε στην αεροναυπηγική –μετά βέβαια ήρθε η φιλοσοφία. Ο Βιτγκενστάιν (1889-1951) υποστήριξε επί της ουσίας ότι τα φιλοσοφικά προβλήματα οφείλονται στην εσφαλμένη αντίληψη του νοήματος της γλώσσας.

Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, όλα αυτά δεν είναι εύκολα για το θεατρικό σανίδι. Παρόλα αυτά η Όλγα Ζήση καταφέρνει να στήσει μια ιδιαίτερα συγκροτημένη παράσταση. Αν και δεν πρόκειται ακριβώς για παράσταση, με την έννοια της δραματουργίας και της πλοκής, αλλά για μια σκηνική σύνθεση. Η αναμέτρηση του νεαρού επιστήμονα, τον οποίο υποδύεται ο Στέλιος Νίνης, και του Βιτγκενστάιν, με τον Γιάννη Θωμά στον ρόλο, έχει ενδιαφέρον, αν και σε αρκετά σημεία το παιχνίδι με τις λέξεις και τα νοήματα είναι αρκετά γρήγορο. Σε ένα βιβλίο, θα ήταν τα σημεία εκείνα που ο αναγνώστης θα επέστρεφε για να τα ξαναδιαβάσει. Σημεία δηλαδή που δυσκολεύουν τον θεατή να κατανοήσει αμέσως το ακριβές περιεχόμενο της αναμέτρησης, η οποία καταλήγει με τον Βιτγκενστάιν να δηλώνει: «Όταν δεν μπορείς να μιλήσεις, σιωπάς». Τους δύο πρωταγωνιστές, πλαισιώνουν οι δύο χορεύτριες Λάουρα Τσιάτη και Χριστίνα Γκάσιου: Η Λέξη και η Γεωμετρία, αντίστοιχα.