COP28: Μια ακόμα «χαμένη» ευκαιρία για το κλίμα;

Αντιπρόσωποι από σχεδόν 200 χώρες θα συγκεντρωθούν αυτή την εβδομάδα για τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP28 στο Ντουμπάι, όπου τα ΗΑΕ, οικοδεσπότης της διάσκεψης και μέλος του ΟΠΕΚ, ελπίζουν να πουλήσουν το όραμα ενός μέλλοντος χαμηλών εκπομπών άνθρακα που θα περιλαμβάνει, και όχι θα αποφεύγει, τα ορυκτά καύσιμα.

Αυτή η αφήγηση, η οποία υποστηρίζεται και από άλλα μεγάλα κράτη-παραγωγούς πετρελαίου, θα ρίξει τα φώτα της δημοσιότητας στις διεθνείς διαιρέσεις της συνόδου κορυφής σχετικά με τον καλύτερο τρόπο καταπολέμησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη: οι χώρες διχάζονται για το αν θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου ή να επεκτείνουν τεχνολογίες όπως η δέσμευση του άνθρακα για να απομακρύνουν τις επιπτώσεις τους στο κλίμα.

Η ετήσια σύνοδος κορυφής των Ηνωμένων Εθνών από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 12 Δεκεμβρίου πραγματοποιείται καθώς ο κόσμος είναι έτοιμος να καταρρίψει ένα ακόμη ρεκόρ για το θερμότερο έτος το 2023 και καθώς νέες εκθέσεις επιβεβαιώνουν ότι οι τρέχουσες δεσμεύσεις των χωρών για το κλίμα δεν είναι αρκετές για να αποτρέψουν τις χειρότερες επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Μεταξύ των βασικών αποφάσεων που πρέπει να λάβουν τα έθνη στο Ντουμπάι -μια αστραφτερή πόλη υψηλής τεχνολογίας σε μια χώρα που κατακλύζεται από πετροδολάρια- θα είναι αν θα συμφωνήσουν, για πρώτη φορά, να «καταργήσουν» σταδιακά την παγκόσμια κατανάλωση ορυκτών καυσίμων και να τα αντικαταστήσουν με πηγές όπως η ηλιακή, η αιολική και άλλες.

Επισημαίνοντας το χάσμα, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, ο ενεργειακός παρατηρητής της Δύσης, εξέδωσε έκθεση πριν από τη διάσκεψη, καθορίζοντας τη θέση του. Αποκάλεσε την ιδέα της ευρείας δέσμευσης του άνθρακα «ψευδαίσθηση» και δήλωσε ότι η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων πρέπει να αποφασίσει μεταξύ της εμβάθυνσης της κλιματικής κρίσης ή της στροφής προς την καθαρή ενέργεια.

Η έκθεση αυτή προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση του ΟΠΕΚ, ο οποίος κατηγόρησε τον ΙΕΑ ότι συκοφαντεί τους παραγωγούς πετρελαίου.

Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την καύση ορυκτών καυσίμων είναι η μεγαλύτερη αιτία της κλιματικής αλλαγής.

Όλα τα βλέμματα θα είναι στραμμένα στον επερχόμενο πρόεδρο της COP, τον Σουλτάν αλ Τζαμπέρ, του οποίου η καθημερινή εργασία ως διευθύνοντος συμβούλου της εθνικής πετρελαϊκής εταιρείας ADNOC των ΗΑΕ έχει οδηγήσει σε ερωτήματα για το κατά πόσον μπορεί να είναι ένας έντιμος διαμεσολαβητής μιας συμφωνίας για το κλίμα.

Οι ανησυχίες αυτές αναζωπυρώθηκαν περαιτέρω τη Δευτέρα, αφού το BBC δημοσίευσε έκθεση βασισμένη σε έγγραφα που διέρρευσαν, σύμφωνα με την οποία ο Τζαμπέρ σχεδίαζε να συζητήσει πιθανές συμφωνίες φυσικού αερίου και άλλες εμπορικές συμφωνίες με περισσότερες από δώδεκα κυβερνήσεις πριν από τη σύνοδο κορυφής.

Εκπρόσωπος της COP28 δήλωσε στο Reuters ότι τα έγγραφα ήταν «ανακριβή».

«Παγκόσμιος απολογισμός»

Ένα μεγάλο καθήκον για τις χώρες στην COP28 θα είναι να αξιολογήσουν πόσο μακριά βρίσκονται από την τήρηση των υποσχέσεων για περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε 1,5°C πάνω από την προβιομηχανική εποχή.

Η διαδικασία αυτή, γνωστή ως «παγκόσμιος απολογισμός», θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα σχέδιο υψηλού επιπέδου που θα λέει στις χώρες τι πρέπει να κάνουν για να επιτύχουν αυτόν τον στόχο. Στη συνέχεια, θα εναπόκειται στις κυβερνήσεις να μετατρέψουν αυτό το παγκόσμιο σχέδιο σε εθνικές πολιτικές και στόχους, τους οποίους θα πρέπει να υποβάλουν στον ΟΗΕ το 2025.

Ενόψει της διάσκεψης, η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν συσπειρώσει την υποστήριξή τους σε μια συμφωνία για τον τριπλασιασμό της παγκόσμιας εγκατεστημένης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030. Πάνω από 100 χώρες έχουν υποστηρίξει αυτή τη συμφωνία, δήλωσαν αξιωματούχοι στο Reuters, αλλά χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει πλήρως.

Σύμφωνα με τον Guardian οι περισσότερες εταιρείες που χρηματοδοτούν τις συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ντουμπάι δεν έχουν δεσμευτεί να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σύμφωνα με τους παγκοσμίως αναγνωρισμένους στόχους του καθαρού μηδενισμού των εκπομπών, όπως αποκαλύφθηκε.

Με πληροφορίες από το Reuters, Guardian