Το αρχείο της ΕΡΤ για τον Κώστα Μπαλάφα

Στις 9 Οκτωβρίου 2011 έφυγε από τη ζωή ο Κώστας Μπαλάφας, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες φωτογράφους.

Ο Κώστας Μπαλάφας γεννήθηκε το 1917 στη Χώσεψη, ένα μικρό ορεινό χωριό της Ηπείρου στα Τζουμέρκα. Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους Έλληνες φωτογράφους. Μαζί με τον Σπύρο Μελετζή, φωτογράφισε τον αγώνα του ΕΛΑΣ στην Ήπειρο κατά τη διάρκεια της Κατοχής, καταγράφοντας σπάνιες και μοναδικές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.

Ο Μπαλάφας ενδιαφερόταν σε όλη την πορεία της φωτογραφικής του καριέρας για την αποτύπωση των στοιχείων της ζωής στην Ελλάδα που χάνονται με το πέρασμα του χρόνου, αλλά και εξαιτίας των συνθηκών της σύγχρονης ζωής. Οι παραδόσεις, τα έθιμα και τα ήθη και κυρίως οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν αντίξοες και σκληρές καταστάσεις, εκείνοι που αγωνίζονται για την επιβίωση, αποτέλεσαν κυρίαρχα μοτίβα της δουλειάς του.

Το Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας τη μνήμη του, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα της από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Μνήμες», την εκπομπή «Μνήμες φωτογραφίας: Κώστας Μπαλάφας».

Στην εκπομπή ο Κώστας Μπαλάφας μιλάει για τη ζωή και το έργο του. Θυμάται τον ξενιτεμό του από το χωριό, προκειμένου να βρει δουλειά, την πρώτη εντύπωση που του έκανε η Άρτα, μια σύγχρονη πόλη με ηλεκτρικό και αυτοκίνητα.

Περιγράφει την πρώτη του επαφή με τη φωτογραφική κάμερα και την ανάγκη που ένιωσε να αξιοποιήσει το συγκεκριμένο μέσο ως τρόπο προσωπικής έκφρασης.

Ο Κώστας Μπαλάφας εξηγεί πώς βρήκε ένα κουτί γεμάτο φιλμ σ' ένα ιταλικό βομβαρδιστικό αεροπλάνο που καταρρίφθηκε στις αρχές του πολέμου.

 Μ' αυτό το υλικό φωτογράφισε τους αντάρτες στην Ήπειρο. Εξηγεί πώς φυγαδεύτηκε αυτό το υλικό και εμφανίστηκε δεκαετίες αργότερα, το 1974, προσφέροντας μοναδικές μαρτυρίες μιας σημαντικής περιόδου της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας. Επίσης, μιλάει για τη θητεία του στη ΔΕΗ ως φωτογράφος και αργότερα οπερατέρ, για την καταγραφή των έργων του Οργανισμού, αλλά περισσότερο για το ενδιαφέρον του για τους ανθρώπους των περιοχών που μετακινήθηκαν από τις εστίες τους λόγω των έργων αυτών.

Τέλος, αναφέρεται για την καταγραφή εθίμων και στοιχείων της παράδοσης που χάνονται ή παραβλέπονται και στοιχείων της ζωής του λαού που εξαφανίζονται υπό την πίεση της σύγχρονης ζωής και των νέων συνηθειών που αυτή έχει φέρει.

Η εκπομπή περιλαμβάνει πλήθος φωτογραφικού αρχειακού υλικού από το έργο του φωτογράφου, αλλά και πλάνα από τις λήψεις του ως οπερατέρ.

Σκηνοθεσία: Στράτος Π. Στασινός

Έτος παραγωγής: 2006