«Θερινό Μαντείο», ένα εργαστήριο με μέλλον

Διακριτικά και μακριά από τους θορύβους, αλλά όχι από τους ήχους… Σε τόπους ιδιαίτερους: Στον αρχαιολογικό χώρο της Δωδώνης, στις αυλές των μονών Περιστεράς-Δουρούτης και Αγίας Παρασκευής Μαρμάρων, στο Μουσείο Αργυροτεχνίας κι αλλού. Μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που εδώ και μέρες συναντάται, συνδιαλέγεται, αναζητά μετασχηματισμούς και διερευνά και που προσπαθεί να πλάσσει έναν και μοναδικό «τόπο», αυτόν του αρχαίου δράματος. 

Το εργαστήριο καλλιτεχνικής έρευνας «Θερινό Μαντείο» (1-18 Ιουλίου) που διοργανώνει το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων, με τη στήριξη του Δήμου Ιωαννιτών, διανύει ήδη την πρώτη του εβδομάδα. Σαράντα πέντε νέοι ηθοποιοί και γενικότερα καλλιτέχνες των παραστατικών τεχνών από την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τα Γιάννενα, τη Μεγάλη Βρετανία, την Ελβετία αφιερώνονται στη σπουδή του αρχαίου δράματος ως πολυσύνθετου ηχητικού τοπίου («Τόπος των Ήχων»).Ένα εργαστήρι εμπνευσμένο από το Μαντείο της Δωδώνης, το επονομαζόμενο «Μαντείο των Ήχων». 

Στο διερευνητικό αυτό ταξίδι, τον ρόλο του«ξεναγού» έχουν αναλάβει σημαντικοί άνθρωποι του σύγχρονου θεάτρου, με τον καθένα από αυτόν να έχει βάλει τη σφραγίδα του στην «ανάγνωση» του αρχαίου δράματος στην Ελλάδα και στην τέχνη γενικότερα. Μια συνένωση δυνάμεων που προέκυψε από μια ιδέα της προέδρου του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων Αλέκας Βακαλοπούλου και την υλοποίηση της οποίας ανέλαβε να οργανώσει η καλλιτεχνική διευθύντρια του Δημοτικού Θεάτρου Ελένη Δημοπούλου. 

Ο «Τύπος Ιωαννίνων» συνάντησε τον σκηνοθέτη Μιχαήλ Μαρμαρινό, τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Νίκο Καραθάνο και τη θεατρολόγο Δηώ Καγγελάρη, η οποία είναι και η επιστημονική υπεύθυνη του εργαστηρίου. Μια μεσημεριανή συνάντηση σε ένα καφέ, δίπλα στη λίμνη, και μια συζήτηση για το εθνικό φαντασιακό και την προγονοπληξία «από την οποία έχει δεινοπαθήσει η Ελλάδα» (Νίκος Καραθάνος), τη μεγάλη απειλή της εμπορευματοποίησης «με το κοινό να εκπαιδεύεται σε ευκολίες» (Δηώ Καγγελάρη), την ταυτότητα του αρχαίου δράματος, «η οποία είναι παγκόσμια και όχι ελληνική» (Μιχαήλ Μαρμαρινός) και κυρίως για το αρχαίο δράμα και το «Θερινό Μαντείο». 

Το αρχαίο δράμα έχει πολύ δρόμο μπροστά του, όπως μας λένε. Είναι ένας ανεξάντλητος τόπος διερεύνησης. Ένα εργαστήριο καλλιτεχνικής έρευνας όπως το «Θερινό Μαντείο» έρχεται ακριβώς να ιχνηλατήσει τις όποιες νέες διαδρομές. Κάθε εποχή έχει σαφώς τις δικές της προκλήσεις, με τους δημιουργούς να αναζητούν τον δικό τους τρόπο προσέγγισης του αρχαίου δράματος. Το «Θερινό Μαντείο», ως μια συλλογική προσπάθεια, επιδιώκει πάνω απ’ όλα να αποτελέσει για τους συμμετέχοντες μια εμπειρία αρχαίου δράματος αλλά και μια εμπειρία του τόπου. Ο τόπος έχει τη σημασία του… 

«Το ‘Θερινό Μαντείο’ φτιάχτηκε για να είναι κάτι που δεν θα μπορούσε να γίνει σε οποιαδήποτε άλλη πόλη. Αυτή η πόλη έχει ήχους, και συνέχεια ανακαλύπτεις νέους» αναφέρει η κ. Καγγελάρη. 

Και βέβαια στο επίκεντρο η αρχαία Δωδώνη, με τη μυθολογία της και την αφήγησή της. «Έχει σημασία να κατανοήσει κανείς τις ιδιαιτερότητες. Γιατί ένα εργαστήρι; Γιατί στα Γιάννενα; Αν μας έλεγαν για κάπου αλλού, μπορεί να μην πηγαίναμε» προσθέτει ο κ. Καραθάνος. 

Και οι τρεις μοιράζονται την πεποίθηση ότι το «Θερινό Μαντείο» μπορεί και πρέπει να έχει συνέχεια, ενώ εκτιμούν ότι μπορεί να εμπλουτιστεί τα επόμενα χρόνια με παράλληλες δράσεις και δραστηριότητες. Η ομάδα εξάλλου, η «μαγιά», υπάρχει.

Τι άλλο χρειάζεται; Η επιθυμία… Η κατανόηση και η συνειδητοποίηση μιας άλλης πλευράς της πόλης, η ανάδειξη ενός άλλου «τόπου». Κι όπως αναφέρει ο κ. Μαρμαρινός: «Τα Ιωάννινα και η Δωδώνη μπορούν να αποτελέσουν ένα κέντρο διερεύνησης του αρχαίου δράματος και μάλιστα –γιατί όχι;- με διεθνές βλέμμα. Έχουν όλα τα εχέγγυα. Αν η πόλη πιστέψει σε αυτό, μπορεί να κάνει θαύματα». 

Στην υλοποίηση του εργαστηρίου «Θερινό Μαντείο», μια σημαντική δράση του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων με προοπτικές, συμμετέχουν: Ελένη Δημοπούλου ως υπεύθυνη οργάνωσης, Δηώ Καγγελάρη ως επιστημονική υπεύθυνη, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Νίκος Καραθάνος, Σίμος Κακάλας στη διδασκαλία των εργαστηρίων, Ρηνιώ Κυριαζή και Κωνσταντίνος Θωμαΐδης στη φωνητική διδασκαλία, Νικαίτη Κοντούρη στο master class, Μάρθα Φωκά στην κατασκευή προσωπείων, και Μαρία Μαχαίρα ως υπεύθυνη συντονισμού του εργαστηρίου.

* H κεντρική φωτογραφία είναι του Δημήτρη Ράδη