Υπήρχε ο Γ. Οικονόμου το 1989;

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει προχωρήσει σε άλλο επίπεδο τη δημιουργία μηχανισμών ελέγχου των ΜΜΕ στην Ελλάδα. Έχοντας άριστες, σε βαθμό παρεξήγησης ενίοτε, σχέσεις, με μεγάλα συγκροτήματα κυρίως, έχει δείξει εξ αρχής τις διαθέσεις της, με τυπικές αποφάσεις (όπως για παράδειγμα η αναντίστοιχη με τις αντιδράσεις απόφαση για το ΑΠΕ), από την αρχή της θητείας της.

Δεν ήταν οι υπογραφές και οι αποφάσεις, αλλά τα πρόσωπα και η διάθεση. Το ΑΠΕ δεν έγινε τώρα κυβερνητικό, αλλά ξαφνικά, γίνονταν πρώτα θέματα ακόμα και το… πρόγραμμα του πρωθυπουργού, για την επόμενη μέρα.

Προ καιρού, η κυβέρνηση της ΝΔ έφερε έναν κακό νόμο στη Βουλή, με την αλλαγή του άρθρου 191 του Ποινικού Κώδικα, ποινικοποιώντας δυνητικά οποιαδήποτε κριτική και αμφισβήτηση. Το κακό κυβερνητικό σκορ με τις αλήστου μνήμης «λίστες Πέτσα» που νύχτα φτιάχτηκαν, νύχτα εφαρμόστηκαν και νύχτα (κατά το μεγαλύτερο μέρος τους) πληρώθηκαν, συμπληρώθηκε με ένα «κλείσιμο ματιού» στην εντύπωση ότι η εξουσία θα κατοχυρώνει το τι είναι αληθινό και τι fake στην ενημέρωση. Στην ενημέρωση, η οποία πρέπει να καθορίζεται ως βασικός αντίπαλος και παραγωγός κριτικής της εξουσίας…

Τώρα, νύχτα πάλι, ήρθε ένας ακόμα πιο κακός νόμος. Οι εφημερίδες θα υπόκεινται στην κριτική δικαιοδοσία του ΕΣΡ, ενός οργάνου που συχνά τα κόμματα χειραγωγούσαν ανάλογα με τη συνθήκη και την ανάγκη.  Επίσης, είναι ένα όργανο που ασχολείται με τα ραδιοτηλεοπτικά, όπως υποδηλώνει άλλωστε το όνομά του. Όχι με τον έντυπο Τύπο. Και στα ραδιοτηλεοπτικά, μπορεί όποιος θέλει να έχει όποια διοίκηση και εταιρικό σχήμα θέλει, χωρίς να δίνει και ιδιαίτερο λογαριασμό.

Εντελώς άστοχη ήταν η τοποθέτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου στη Βουλή, ο οποίος είπε το εξής: «Προφανώς, οι νομοθέτες της δεκαετίας του '80, δεν μπορούσαν τότε καν να φανταστούν ότι θα υπήρχαν έντυπα τα οποία βυσσοδομούν έναντι πολιτών, θεσμών, πολιτικών, εκκλησιαστικών παραγόντων, χωρίς οι άνθρωποι αυτοί που θίγονται να μπορούν να βρουν το δίκιο τους, απέναντι στις αθλιότητες, αλλά αντίθετα, οι φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί αυτών των αθλιοτήτων να μην έχουν καμιά πρακτική συνέπεια, ακόμα και στην περίπτωση που υπήρχε εναντίον τους καταδικαστική απόφαση».

Ο κ. Οικονόμου προφανώς, όντας 49 ετών, θα θυμάται τον ερχομό του ταμπλόιντ στην Ελλάδα και τη φαινομενικά «απότομη στροφή» στον κιτρινισμό, εκεί, από τα μέσα της δεκαετίας του ’80. Προφανώς και υπήρχαν έντυπα που βυσσοδομούσαν, όπως υπήρχαν έντυπα που δημοσίευαν σαλόνια με την τεμαχισμένη σορό του θύματος στη γυναικοκτονία Φραντζή, όπως υπήρχαν επίσης έντυπα που αργότερα δημοσίευαν πρωτοσέλιδες γυμνές φωτό της Δήμητρας Λιάνη, όπως επίσης υπήρχαν έντυπα που μοίραζαν κασέτες (!) στα διόδια (!), με συνομιλίες-προϊόντα υποκλοπής, στο «βρώμικο ‘89».

Ο κιτρινισμός δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Είναι παλαιότατο και όσο «χαριτωμένο» και να μοιάζει, πέρα από τη φέρουσα (ίσως και προσχηματική) ασχετοσύνη του κ. Οικονόμου, έχει προκαλέσει διαχρονικά προβλήματα σε πρόσωπα, δημόσια και μη.  

Τη στιγμή όμως που στην Ελλάδα το φαινόμενο του SLAPPing, με τις εκδικητικές στην πλειοψηφία τους διώξεις κατά δημοσιογράφων είναι σε έξαρση και κυρίως, ο εναγκαλισμός της εξουσίας με εκπροσώπους του Τύπου, πρώην ρεπόρτερ και νυν ομιλούσες κεφαλές, αλλά και εκδότες κάθε βεληνεκούς, είναι σε έξαρση, ένας «νυχτερινός» νόμος δεν πείθει ότι γίνεται για καλό. Ειδικά τη στιγμή που σπάνια τα μέσα λειτουργούν όπως πρέπει να λειτουργεί ένα μέσο, με διάκριση ρόλων και εξουσιών. Ο δημοσιογράφος πρέπει να μαθαίνει, να διασταυρώνει και να γράφει, ο εκδότης να προστατεύει τον εργαζόμενό του και τις πηγές. Ούτε καν αυτό δεν ισχύει πλέον, τις περισσότερες φορές.

Ξαναλέμε: Η δημοσιογραφία μπορεί να είναι σκληρή, ερευνητική, αυτοαναφορική, μπορεί ακόμα να κρύβει κάποια υστεροβουλία, αλλά δεν είναι «καλή» ή «κακή». Επίσης, δεν μπορεί να περνάει τα όρια της εξουσίας, συντασσόμενη με αυτή. Είναι άλλο πράγμα ο διαχωρισμός της δημοσιογραφίας με την κριτική της ανάγνωση και άλλο με το «όποιος δεν είναι μαζί μας, είναι εναντίον μας»…