Η Σουηδία και η Τουρκία σημείωσαν κάποια πρόοδο στις συνομιλίες με στόχο να ξεπεράσουν τις αντιρρήσεις του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την ένταξη της σκανδιναβικής χώρας στο ΝΑΤΟ, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν κενά στις θέσεις τους, δήλωσε την Πέμπτη ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.
Το ΝΑΤΟ ήλπιζε ότι τα προβλήματα θα επιλύονταν πριν από τη σύνοδο κορυφής του στις 11-12 Ιουλίου στη Λιθουανία. Η είσοδος της Σουηδίας θα ήταν μια συμβολικά ισχυρή στιγμή και η πιο πρόσφατη ένδειξη ότι ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία ωθεί χώρες να ενταχθούν στη συμμαχία. Αυτές οι ελπίδες έχουν σχεδόν διαψευστεί.
Ο Στόλτενμπεργκ δήλωσε στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση ότι ο ίδιος, ο Ερντογάν και ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον θα έχουν συνομιλίες στη λιθουανική πρωτεύουσα Βίλνιους τη Δευτέρα -την παραμονή της συνόδου κορυφής- σε μια προσπάθεια «να γεφυρώσουμε το χάσμα που εξακολουθούμε να βλέπουμε».
Φοβούμενες για την ασφάλειά τους, η Σουηδία και η γειτονική Φινλανδία τερμάτισαν τη μακρόχρονη πολιτική στρατιωτικής μη συμπόρευσης μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 και ζήτησαν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ.
Μόνο η Τουρκία και η Ουγγαρία έχουν καθυστερήσει την ένταξη της Σουηδίας. Οι άλλοι 29 σύμμαχοι, ο Στόλτενμπεργκ και η Σουηδία δήλωσαν ότι η χώρα έχει κάνει αρκετά για να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της Τουρκίας. Η Σουηδία έχει αλλάξει το σύνταγμά της, έχει τροποποιήσει τους αντιτρομοκρατικούς νόμους και έχει άρει το εμπάργκο όπλων στην Τουρκία, μεταξύ άλλων παραχωρήσεων.
Αλλά η Τουρκία κατηγορεί τη Σουηδία ότι είναι πολύ επιεικής απέναντι σε ομάδες που η Άγκυρα λέει ότι αποτελούν απειλή για την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών κουρδικών ομάδων και ατόμων που συνδέονται με την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Το ΝΑΤΟ απαιτεί την ομόφωνη έγκριση και των 31 μελών του για να επεκταθεί.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν αναγνώρισε τις αλλαγές στους αντιτρομοκρατικούς νόμους της Σουηδίας και την άρση των περιορισμών στα όπλα.
«Ωστόσο, οι νομοθετικές αλλαγές πρέπει τώρα να αντικατοπτρίζονται στην πράξη», δήλωσε. Εξέφρασε επίσης τη λύπη του για μια σειρά διαδηλώσεων που έλαβαν χώρα στη Σουηδία.
Η Ουγγαρία
Η Ουγγαρία καθυστερεί επίσης την έγκριση της υποψηφιότητας της Σουηδίας, αλλά ποτέ δεν έχει δηλώσει δημοσίως με σαφήνεια ποιες είναι οι ανησυχίες της. Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ αναμένουν ότι η Ουγγαρία θα ακολουθήσει το παράδειγμά της μόλις η Τουρκία άρει τις αντιρρήσεις της.
Σε σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης την περασμένη εβδομάδα, ο Κρίστερσον δήλωσε ότι είχε μιλήσει δύο φορές με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν και «και τις δύο φορές επιβεβαίωσε ότι η Ουγγαρία δεν θα καθυστερήσει».
Το κάψιμο του Κορανίου
Η Τουρκία είναι ένα διαφορετικό θέμα. Μια διαμαρτυρία για το κάψιμο του Κορανίου, έξω από ένα τζαμί στη Στοκχόλμη έχει τροφοδοτήσει τις εντάσεις. Η αστυνομία επέτρεψε τη διαμαρτυρία, επικαλούμενη την ελευθερία του λόγου, αφού δικαστήριο ανέτρεψε την απαγόρευση παρόμοιας καύσης του ιερού βιβλίου των μουσουλμάνων.
Ο Ερντογάν επέκρινε τη Σουηδία την περασμένη εβδομάδα επειδή επέτρεψε τη διαμαρτυρία. Ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Άμυνας Ζεκί Ακτούρκ καταδίκασε αυτό που αποκάλεσε «χυδαία επίθεση στις ιερές αξίες μας που πραγματοποιήθηκε στο όνομα της λεγόμενης ελευθερίας της έκφρασης».
Πέρα από τα τελευταία περιστατικά, ο Ερντογάν καταφέρθηκε εναντίον της Σουηδίας ενώ βρισκόταν στην προεκλογική εκστρατεία για τις εκλογές του Μαΐου και αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ ανέμεναν ότι θα υποχωρούσε μετά την επανεκλογή του. Ο Ερντογάν ζητά επίσης αναβαθμισμένα μαχητικά αεροσκάφη F-16 από τις ΗΠΑ, αλλά ο Μπάιντεν πρότεινε να εγκριθεί πρώτα η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Στη φωτογραφία ο γγ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ συναντάται με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν, τον υπουργό Εξωτερικών της Σουηδίας Τομπίας Μπίλστρεμ και την υπουργό Εξωτερικών της Φινλανδίας Ελίνα Βάλτονεν.