![[300,399] Ψιχάλες](https://openweathermap.org/img/wn/02d@2x.png)
Καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζεται χωρίς ορατό τέλος, η πολυδιαφημισμένη ενότητα του ΝΑΤΟ αντιμετωπίζει νέες πιέσεις κατά τη συνάντηση των ηγετών στο Βίλνιους της Λιθουανίας για την ετήσια σύνοδο κορυφής τους αυτή την εβδομάδα.
Η μεγαλύτερη συμμαχία στον κόσμο αγωνίζεται να καταλήξει σε συμφωνία για την αποδοχή της Σουηδίας ως 32ου μέλους της. Οι στρατιωτικές δαπάνες των κρατών μελών υστερούν σε σχέση με τους μακροχρόνιους στόχους. Η αδυναμία συμβιβασμού σχετικά με το ποιος θα πρέπει να είναι ο επόμενος ηγέτης του ΝΑΤΟ επέβαλε την παράταση της θητείας του σημερινού γενικού γραμματέα για ένα επιπλέον έτος.
Ίσως τα πιο δύσκολα ερωτήματα αφορούν τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να διευκολυνθεί η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η αποδοχή της Ουκρανίας θα εκπληρώσει μια υπόσχεση που δόθηκε πριν από χρόνια και θα είναι ένα απαραίτητο βήμα για την αποτροπή της ρωσικής επιθετικότητας στην Ανατολική Ευρώπη. Άλλοι φοβούνται ότι θα θεωρηθεί ως πρόκληση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ακόμη ευρύτερη σύγκρουση.
«Δεν νομίζω ότι είναι έτοιμη για ένταξη στο ΝΑΤΟ», δήλωσε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν στο CNN σε συνέντευξη που μεταδόθηκε την Κυριακή. Είπε ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ απαιτεί από τις χώρες να «πληρούν όλα τα προσόντα, από τον εκδημοκρατισμό μέχρι μια σειρά άλλων θεμάτων».
Είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να παράσχουν μακροπρόθεσμη βοήθεια για την ασφάλεια στην Ουκρανία -«την ικανότητα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους»- όπως κάνουν με το Ισραήλ.
Οι διαμάχες μεταξύ φίλων δεν είναι ασυνήθιστες και ο σημερινός κατάλογος των διαφορών ωχριά σε σύγκριση με τους φόβους του παρελθόντος όταν ο Ντόναλντ Τραμπ υποστήριζε ότι θα γύριζε την πλάτη στη συμμαχία κατά τη διάρκεια της προεδρίας του. Αλλά οι τρέχουσες προκλήσεις έρχονται σε μια στιγμή που ο Μπάιντεν και οι ομόλογοί του επενδύουν σε μεγάλο βαθμό στην επίδειξη αρμονίας μεταξύ των μελών.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είναι πρόθυμος να εκμεταλλευτεί τις διαιρέσεις, καθώς αγωνίζεται να κερδίσει έδαφος στην Ουκρανία και αντιμετωπίζει πολιτικές προκλήσεις στο εσωτερικό της χώρας του, συμπεριλαμβανομένων των συνεπειών μιας σύντομης εξέγερσης της μισθοφορικής ομάδας Βάγκνερ.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αναζωογονήσει το ΝΑΤΟ, το οποίο δημιουργήθηκε στην αρχή του Ψυχρού Πολέμου ως προπύργιο κατά της Μόσχας. Τα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν διοχετεύσει στρατιωτικό υλικό στην Ουκρανία για να βοηθήσουν στην αντεπίθεσή της, και η Φινλανδία έβαλε τέλος στην ιστορία της μη προσχώρησης για να γίνει το 31ο μέλος του ΝΑΤΟ.
Πυρομαχικά διασποράς
Η τελευταία δοκιμασία αλληλεγγύης για την βορειοατλαντική συμμαχία ήρθε την Παρασκευή με την «δύσκολη απόφαση», όπως είπε ο Μπάιντεν, για την παροχή πυρομαχικών διασποράς στην Ουκρανία. Περισσότερα από τα δύο τρίτα των μελών της συμμαχίας έχουν απαγορεύσει το όπλο αυτό επειδή προκαλεί πολλές απώλειες μεταξύ των αμάχων. Οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Ουκρανία δεν συγκαταλέγονται στις περισσότερες από 120 χώρες που έχουν υπογράψει σύμβαση που απαγορεύει τη χρήση των βομβών.
Όσον αφορά την πιθανή είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, η συμμαχία δήλωσε το 2008 ότι το Κίεβο θα γίνει τελικά μέλος. Έκτοτε, ελάχιστα μέτρα έχουν ληφθεί προς την κατεύθυνση αυτού του στόχου. Ο Πούτιν κατέλαβε τμήματα της Ουκρανίας το 2014 και στη συνέχεια προσπάθησε να καταλάβει την πρωτεύουσα το 2022 με την εισβολή του.
Ο Ζελένσκι
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, ζήτησε από το ΝΑΤΟ ένα ομόφωνο μήνυμα για την Ουκρανία και την ένταξη της χώρας του στη συμμαχία.
«Θα ήταν ένα σημαντικό μήνυμα να πούμε ότι το ΝΑΤΟ δεν φοβάται τη Ρωσία», δήλωσε ο Ζελένσκι μέσω μεταφραστή σε συνέντευξή του στο ABC, όταν ρωτήθηκε αν θα έρθει στο Βίλνιους.
«Η Ουκρανία θα πρέπει να λάβει σαφείς εγγυήσεις ασφαλείας όσο δεν είναι στο ΝΑΤΟ. Και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό σημείο. Μόνο υπό αυτές τις συνθήκες η συνάντησή μας θα είχε νόημα. Διαφορετικά, πρόκειται απλώς για άλλη μια πολιτική».
Οι ΗΠΑ και η Γερμανία επιμένουν ότι θα πρέπει να εστιάσουν στην προμήθεια όπλων και πυρομαχικών στην Ουκρανία, αντί να γίνει το πιο προκλητικό βήμα αποστολής επίσημης πρόσκλησης για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Οι χώρες στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ -Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία και Πολωνία- επιθυμούν πιο σταθερές διαβεβαιώσεις για μελλοντική ένταξη.
Το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να αποφασίσει να αναβαθμίσει τη σχέση του με την Ουκρανία, δημιουργώντας αυτό που θα ήταν γνωστό ως Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ουκρανίας και δίνοντας στο Κίεβο μια θέση στο τραπέζι των διαβουλεύσεων.
Ο Ερντογάν
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος στο Βίλνιους θα βρεθεί επίσης ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το κύριο εμπόδιο στις προσπάθειες της Σουηδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ μαζί με τη γειτονική Φινλανδία.
Ο Ερντογάν κατηγορεί τη Σουηδία ότι είναι πολύ επιεικής απέναντι στις αντιισλαμικές διαδηλώσεις και στις μαχητικές κουρδικές ομάδες που διεξάγουν μακρά εξέγερση στην Τουρκία.
Η Σουηδία άλλαξε πρόσφατα την αντιτρομοκρατική της νομοθεσία και ήρε το εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Όμως ένας άνδρας έκαψε ένα Κοράνι έξω από ένα τζαμί στη Στοκχόλμη την περασμένη εβδομάδα και ο Ερντογάν έδωσε το μήνυμα ότι αυτό θα αποτελέσει ένα ακόμη εμπόδιο. Εξίσωσε «εκείνους που επέτρεψαν το έγκλημα» με εκείνους που το διέπραξαν.
Τα F-16
Η Τουρκία και οι ΗΠΑ βρίσκονται επίσης σε αδιέξοδο σχετικά με την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16. Ο Ερντογάν θέλει τα αναβαθμισμένα αεροσκάφη, αλλά ο Μπάιντεν λέει ότι πρέπει πρώτα να αντιμετωπιστεί η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ερντογάν προσπαθεί να χρησιμοποιήσει μια σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ για τουρκικά οφέλη. Το 2009, εμπόδισε τον διορισμό του Άντερς Φογκ Ράσμουσεν ως γενικού γραμματέα, αλλά συμφώνησε στην κίνηση αυτή αφού εξασφάλισε κάποιες ανώτερες θέσεις για Τούρκους αξιωματούχους στη συμμαχία.
Ο Μαξ Μπέργκμαν, πρώην αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο οποίος ηγείται του Ευρωπαϊκού Προγράμματος στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, δήλωσε ότι υπάρχει αυξανόμενη απογοήτευση μεταξύ των συμμάχων προς τον Ερντογάν, που βασίζεται στις ανησυχίες για τους δεσμούς του με τον Πούτιν, τη δημοκρατική οπισθοδρόμηση και την αποφυγή κυρώσεων.
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, καθυστερεί επίσης να εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας. Σε απάντηση, ο γερουσιαστής του Άινταχο Τζιμ Ρισκ, ο κορυφαίος Ρεπουμπλικανός στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, εμποδίζει την πώληση όπλων των ΗΠΑ στην Ουγγαρία ύψους 735 εκατομμυρίων δολαρίων.
Ο Γενς Στόλτενμπεργκ
Τουλάχιστον ένα δυνητικά δύσκολο θέμα είναι εκτός της ατζέντας της συνόδου κορυφής. Αντί να επιδιώξουν συναίνεση για έναν νέο ηγέτη του ΝΑΤΟ, τα μέλη συμφώνησαν να παρατείνουν τη θητεία του Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος κατέχει τη θέση από το 2014, για ένα έτος. Πρόκειται για την τέταρτη παράταση της θητείας του.
Τα περισσότερα μέλη ήθελαν μια γυναίκα να είναι ο επόμενος γενικός γραμματέας και η πρωθυπουργός της Δανίας Μέττε Φρεντέρικσεν είχε θεωρηθεί φαβορί. Όμως η Πολωνία επέμεινε σε μια υποψήφια από τις χώρες της Βαλτικής, επειδή είχαν ήδη υπάρξει δύο Σκανδιναβικές χώρες γενικοί γραμματείς στη σειρά. (Ο Στόλτενμπεργκ ήταν Νορβηγός πρωθυπουργός και ο Ράσμουσεν Δανός πρωθυπουργός).
Άλλοι είναι επιφυλακτικοί ως προς την αποδοχή ενός υποψηφίου από τις χώρες της Βαλτικής, οι ηγέτες των οποίων τείνουν να είναι πιο προκλητικοί στην προσέγγισή τους έναντι της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης της επιθυμίας της Ουκρανίας να ενταχθεί γρήγορα στο ΝΑΤΟ.
Περισσότερες διαφωνίες διαφαίνονται σχετικά με τα επικαιροποιημένα σχέδια του ΝΑΤΟ για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε εισβολής που θα μπορούσε να εξαπολύσει η Ρωσία σε συμμαχικό έδαφος.
Με πληροφορίες από AP
