ΝΑΤΟ: Νέο παζάρι-έκπληξη από τον Ταγίπ Ερντογάν

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έθεσε τη Δευτέρα έναν νέο όρο για την έγκριση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, καλώντας τις ευρωπαϊκές χώρες να «ανοίξουν τον δρόμο» για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση του Ερντογάν πριν αναχωρήσει για μια σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας πρόσθεσε νέα αβεβαιότητα στην προσπάθεια της Σουηδίας να γίνει το 32ο μέλος της συμμαχίας, την οποία η Τουρκία αρχικά μπλόκαρε λέγοντας ότι η Σουηδία είναι πολύ ήπια απέναντι στους Κούρδους μαχητές και άλλες ομάδες που η Άγκυρα θεωρεί απειλή για την ασφάλεια.

Ήταν η πρώτη φορά που ο Ερντογάν συνέδεσε τη φιλοδοξία της χώρας του να ενταχθεί στην ΕΕ με τις προσπάθειες της Σουηδίας να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ.

«Η Τουρκία περιμένει στην πόρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης εδώ και πάνω από 50 χρόνια και σχεδόν όλες οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ είναι τώρα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης», δήλωσε ο Ερντογάν στους δημοσιογράφους στην Κωνσταντινούπολη. «Κάνω αυτό το κάλεσμα σε αυτές τις χώρες που έχουν κρατήσει την Τουρκία να περιμένει στις πύλες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για περισσότερα από 50 χρόνια».

«Ελάτε και ανοίξτε το δρόμο για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όταν ανοίξετε το δρόμο για την Τουρκία, θα ανοίξουμε το δρόμο για τη Σουηδία, όπως κάναμε για τη Φινλανδία», πρόσθεσε.

Νωρίτερα, το γραφείο του Ερντογάν δήλωσε ότι είπε στον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας που είχε την Κυριακή ότι η Τουρκία επιθυμεί ένα «σαφές και ισχυρό μήνυμα» υποστήριξης των φιλοδοξιών της Τουρκίας στην ΕΕ από τους ηγέτες του ΝΑΤΟ. Η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου της τηλεφωνικής επικοινωνίας Μπάιντεν-Ερντογάν δεν ανέφερε το θέμα της τουρκικής ένταξης στην ΕΕ.

Ο Ερντογάν και ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον συναντήθηκαν αργότερα τη Δευτέρα, αφού έφτασαν στο Βίλνιους, όπου οι ηγέτες του ΝΑΤΟ θα συνεδριάσουν τις επόμενες δύο ημέρες για να συζητήσουν μια σειρά από θέματα, συμπεριλαμβανομένων των μελλοντικών σχέσεων του ΝΑΤΟ με την Ουκρανία. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι θα τους συναντήσει αυτοπροσώπως την Τετάρτη.

Ο Ερντογάν επρόκειτο επίσης να συναντηθεί με τον πρόεδρο του Συμβουλίου της ΕΕ Σαρλ Μισέλ αργά τη Δευτέρα.

Ερωτηθείς σχετικά με τα σχόλια του Ερντογάν, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε ότι υποστηρίζει τη φιλοδοξία της Τουρκίας να ενταχθεί στην ΕΕ, αλλά σημείωσε ότι δεν ήταν μεταξύ των όρων που αναφέρονται σε μια συμφωνία που υπέγραψαν η Σουηδία, η Φινλανδία και η Τουρκία κατά την περσινή σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη.

Ο Στόλτενμπεργκ επανέλαβε ότι η Σουηδία έχει εκπληρώσει αυτές τις προϋποθέσεις και δήλωσε ότι πιστεύει ότι είναι "ακόμη δυνατό να ληφθεί μια θετική απόφαση" σχετικά με την εκκρεμούσα ένταξη της χώρας κατά τη διάρκεια αυτής της συνόδου κορυφής.

Δεν συνδέονται

Η εκπρόσωπος της Επιτροπής της ΕΕ Ντάνα Σπινάντ δήλωσε ότι «δεν μπορείτε να συνδέσετε τις δύο διαδικασίες όσον αφορά την Τουρκία». Παράλληλα, επισήμανε ότι «η Ε.Ε. έχει μια πολύ συγκεκριμένη διαδικασία διεύρυνσης με πολύ πολύ ξεκάθαρο σύνολο βημάτων, τα οποία πρέπει να ακολουθήσουν όλες οι υποψήφιες χώρες, ακόμα και όσες εύχονται να γίνουν υποψήφιες χώρες».

Η Τουρκία είναι υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ, αλλά η δημοκρατική οπισθοδρόμηση κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Ερντογάν, οι διαφωνίες με την Κύπρο, μέλος της ΕΕ, και άλλα ζητήματα έχουν καθυστερήσει την πρόοδο της χώρας προς την εισδοχή στο μπλοκ των 27 χωρών.

Ωστόσο, ως μέλος του ΝΑΤΟ, η κυβέρνηση του Ερντογάν ανέβαλε την επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στη συμμαχία, λέγοντας ότι η διοίκηση στη Στοκχόλμη πρέπει να κάνει περισσότερα για να πατάξει τους Κούρδους μαχητές και άλλες ομάδες. 

Οι καθυστερήσεις της Τουρκίας όσον αφορά την ένταξη της Σουηδίας έχουν ενοχλήσει άλλους συμμάχους στο ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Μπάιντεν, Τζέικ Σάλιβαν, επιβεβαίωσε την Κυριακή ότι ο Μπάιντεν και ο Ερντογάν είχαν μιλήσει για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ μεταξύ άλλων θεμάτων και συμφώνησαν να συναντηθούν στο Βίλνιους για περαιτέρω συνομιλίες.

Με πληροφορίες από ΑΡ. Φωτογραφία: Μια τυπική χειραψία μεταξύ του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (Α) και του Σουηδού πρωθυπουργού Ουλφ Κρίστερσον (Δ), υπό το βλέμμα του ΓΓ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στο Βίλνιους της Λιθουανίας