Οι διαβάσεις πεζών στα Γιάννενα (και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας-δεν έχουμε τα πρωτοτόκια) είναι μια κάπως… πικραμένη ιστορία, που μοιάζει λίγο με αγγαρεία της Παρασκευής πριν από ταξιαρχική επιθεώρηση σε στρατόπεδο της παραμεθορίου.
Όπως λοιπόν, ως φαντάροι, ισχύει το «ό,τι κινείται το χαιρετάμε, ό,τι είναι ακίνητο το βάφουμε», έτσι και με τις διαβάσεις πεζών στα Γιάννενα, υπάρχουν τρεις περίοδοι:
Μια, όταν το έργο είναι καινούργιο, όπως πχ οι κυκλικοί κόμβοι, επομένως είναι και οι διαβάσεις διακριτές.
Μια, όταν η διάβαση ξεθωριάζει.
Και μια, όταν έρχεται κάποιος επίσημος, οπότε τα περνάμε ένα χεράκι να είναι ευπαρουσίαστα.
Πριν από λίγες μέρες, ο Δήμος προχώρησε σε μια ενδιαφέρουσα παρέμβαση, η οποία όμως δεν δουλεύει όπως προβλήθηκε: τοποθέτησε κυβόλιθους στην οδό Δωδώνης, φτιάχνοντας έτσι μια μόνιμη διάβαση πεζών. Λίγες μέρες αργότερα, το καμένο λάστιχο είχε καλύψει και πάλι τις διαγραμμίσεις.
Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες διαβάσεις της πόλης. Εδώ και μερικά χρόνια οι προδιαγραφές έχουν αλλάξει και πλέον, οι διαγραμμίσεις γίνονται με ανθεκτικότερα υλικά. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι το λάστιχο που αφήνουν τα αυτοκίνητα στην άσφαλτο, ειδικά το καλοκαίρι, δεν καλύπτει τις διαγραμμίσεις. Εκεί, η λύση είναι μια: πλύσιμο.
Οι διαγραμμίσεις στις διαβάσεις πεζών φθείρονται ανάλογα με μια σειρά πράγματα: τον αριθμό των οχημάτων που περνάνε από πάνω τους, την ποιότητα του οδοστρώματος, την ποιότητα των ελαστικών-όσο πιο φθαρμένα είναι, τόσο περισσότερο «αφήνουν» πάνω στο δρόμο. Θα περίμενε φυσικά κανείς, μια λύση όπως οι μόνιμες διαβάσεις με κυβόλιθο, εκτός από «χρώμα», να δίνει και μόνιμη διέξοδο.
Πέρα όμως από τα έτσι και αλλιώς δύσκολα θέματα συντήρησης, ο σοβαρός προγραμματισμός στα Γιάννενα, δεν περισσεύει. Τα έργα, ακόμα και τα χρήσιμα, μοιάζουν ατάκτως ερριμμένα και υπό μόνιμη δοκιμή.
Πριν από τέσσερα χρόνια, μια ιδιωτική πρωτοβουλία που στήριξε η τότε νεοεκλεγείσα βουλευτής της ΝΔ Μαρία Κεφάλα, έφτιαξε δύο τρισδιάστατες διαβάσεις πεζών στο Πολυκλαδικό και στη Διονυσίου Φιλοσόφου. Καμία από αυτές δεν είναι λειτουργική σήμερα, ενώ ειδικά για τις ψευδο3D διαβάσεις, οι κριτικές δεν είναι οι καλύτερες. Τότε πάντως οι τοπικές αρχές από αστυνομία μέχρι Δήμο έδιναν «βροντερό παρών», ενώ ο πρόεδρος του Δημόσιου ΙΕΚ θεωρούσε ότι οι τρισδιάστατες διαβάσεις ήταν (και) καλλιτεχνική παρέμβαση…
Ποτέ δεν υπήρξε ωστόσο μια σοβαρή μελέτη για το αν οι τρισδιάστατες ή οι πολύχρωμες διαβάσεις είναι οι καταλληλότερες για μια πόλη με τις ανάγκες των Ιωαννίνων.
Αντίθετα όμως, υπήρξε μια πρόταση στον συμμετοχικό προϋπολογισμό, μια προσπάθεια που ξεκίνησε η προηγούμενη δημοτική αρχή και δεν συνέχισε κανείς.
Η παράταξη «Γιάννενα, Πολίτες για την Ανατροπή» είχε καταθέσει μια πρόταση για τις διαβάσεις πεζών, προτείνοντας τη χρήση διαφόρων, πιο ανθεκτικών και ορατών διαγραμμίσεων: θερμοπλαστικές ταινίες, υπερυψωμένες διαβάσεις από καουτσούκ, με ενδεικτικό κοστολόγιο, αλλά και σημεία παρέμβασης.
Και άλλες αποσπασματικές παρεμβάσεις είχαν γίνει στο παρελθόν: Μια κόκκινη διάβαση έξω από την αστυνομία, στην 28ης Οκτωβρίου, πολυχρωματικές (που ήταν και η πιο σταθερή εξέλιξη) σε κεντρικούς δρόμους, ακόμα και μια αλήστου μνήμης προεκλογική τοποθέτηση «τρισδιάστατου κύβου» στο καμίνι, στα Ζευγάρια, που παραλίγο να κοστίσει υλικές ζημιές.
Το πρόβλημα όμως δεν είναι μόνο τεχνικό και αισθητικό, πάντως. Παρότι οι οδηγοί αρχίζουν να αποκτούν «κουλτούρα προτεραιότητας πεζών» και συνήθως σταματάνε, ως οφείλουν, στις διαβάσεις πεζών, θα πρέπει και αυτές να είναι ορατές.
Ίσως και εμβληματικές, όπως αυτή εδώ για παράδειγμα…