Μια καλά σχεδιασμένη εκστρατεία αποπροσανατολισμού εξασφάλισε ότι το Ισραήλ αιφνιδιάστηκε όταν η παλαιστινιακή ισλαμιστική ομάδα Χαμάς εξαπέλυσε την καταστροφική της επίθεση, επιτρέποντας σε μια δύναμη που χρησιμοποιεί μπουλντόζες, ανεμόπτερα και μοτοσικλέτες να αντιμετωπίσει τον ισχυρότερο στρατό της Μέσης Ανατολής.
Η επίθεση του Σαββάτου, το χειρότερο ρήγμα στην άμυνα του Ισραήλ από τότε που οι στρατοί των Αράβων διεξήγαγαν πόλεμο το 1973, ακολούθησε δύο χρόνια υπεκφυγής από τη Χαμάς, η οποία περιλάμβανε τη συγκάλυψη των στρατιωτικών της σχεδίων και την εντύπωση του Ισραήλ ότι δεν ήθελε μάχη.
Ενώ το Ισραήλ πίστευε ότι περιόριζε την κουρασμένη από τον πόλεμο Χαμάς παρέχοντας οικονομικά κίνητρα στους εργαζόμενους της Γάζας, οι μαχητές της ομάδας εκπαιδεύονταν και ασκούνταν, συχνά σε κοινή θέα, δήλωσε πηγή προσκείμενη στη Χαμάς.
Η πηγή αυτή παρείχε πολλές από τις λεπτομέρειες για την περιγραφή της επίθεσης και της προετοιμασίας της που συνέθεσε το Reuters. Τρεις πηγές μέσα στο κατεστημένο ασφαλείας του Ισραήλ, οι οποίες, όπως και άλλες, ζήτησαν να μην κατονομαστούν, συνέβαλαν επίσης σε αυτόν τον απολογισμό.
«Η Χαμάς έδωσε στο Ισραήλ την εντύπωση ότι δεν ήταν έτοιμη για μάχη», δήλωσε η πηγή που πρόσκειται στη Χαμάς, περιγράφοντας τα σχέδια για την πιο εντυπωσιακή επίθεση από τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ πριν από 50 χρόνια, όταν η Αίγυπτος και η Συρία αιφνιδίασαν το Ισραήλ και το ανάγκασαν να παλέψει για την επιβίωσή του.
«Η Χαμάς χρησιμοποίησε μια άνευ προηγουμένου τακτική πληροφοριών για να παραπλανήσει το Ισραήλ τους τελευταίους μήνες, δίνοντας δημόσια την εντύπωση ότι δεν ήταν πρόθυμη να μπει σε μάχη ή αντιπαράθεση με το Ισραήλ, ενώ προετοίμαζε αυτή τη μαζική επιχείρηση», είπε η πηγή.
Το Ισραήλ παραδέχεται ότι αιφνιδιάστηκε από μια επίθεση που συνέπεσε με το εβραϊκό Σάββατο και μια θρησκευτική γιορτή. Μαχητές της Χαμάς εισέβαλαν σε ισραηλινές πόλεις, σκοτώνοντας 700 Ισραηλινούς και απαγάγοντας δεκάδες. Το Ισραήλ έχει σκοτώσει από τότε περισσότερους από 400 Παλαιστίνιους στα αντίποινά του στη Γάζα.
«Αυτή είναι η 9/11 μας», δήλωσε ο ταγματάρχης Νιρ Ντινάρ, εκπρόσωπος των ισραηλινών αμυντικών δυνάμεων. «Μας έπιασαν».
«Μας αιφνιδίασαν και ήρθαν γρήγορα από πολλά σημεία - και από τον αέρα και από το έδαφος και από τη θάλασσα».
Εικονικός οικισμός
Σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία των προετοιμασιών τους, η Χαμάς κατασκεύασε έναν εικονικό ισραηλινό οικισμό στη Γάζα, όπου εξασκήθηκε σε στρατιωτική προσγείωση και εκπαιδεύτηκε στην έφοδο σε αυτόν, δήλωσε η πηγή που πρόσκειται στη Χαμάς, προσθέτοντας ότι έφτιαξαν ακόμη και βίντεο με τους ελιγμούς.
«Το Ισραήλ σίγουρα τα είδε, αλλά ήταν πεπεισμένο ότι η Χαμάς δεν ήθελε να μπει σε αντιπαράθεση», είπε η πηγή.
Εν τω μεταξύ, η Χαμάς προσπάθησε να πείσει το Ισραήλ ότι νοιάζεται περισσότερο για την εξασφάλιση ότι οι εργαζόμενοι στη Γάζα, μια στενή λωρίδα γης με περισσότερους από δύο εκατομμύρια κατοίκους, θα έχουν πρόσβαση σε θέσεις εργασίας στην άλλη πλευρά των συνόρων και ότι δεν ενδιαφέρεται να ξεκινήσει έναν νέο πόλεμο.
Μετά από έναν πόλεμο του 2021 με τη Χαμάς, το Ισραήλ προσπάθησε να παράσχει ένα βασικό επίπεδο οικονομικής σταθερότητας στη Γάζα, προσφέροντας κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων αδειών ώστε οι κάτοικοι της Γάζας να μπορούν να εργαστούν στο Ισραήλ ή στη Δυτική Όχθη, όπου οι μισθοί στις κατασκευές, τη γεωργία ή τις υπηρεσίες μπορεί να είναι 10 φορές υψηλότεροι από το επίπεδο των αμοιβών στη Γάζα.
«Πιστεύαμε ότι το γεγονός ότι έρχονταν για να εργαστούν και έφερναν χρήματα στη Γάζα θα δημιουργούσε ένα ορισμένο επίπεδο ηρεμίας. Κάναμε λάθος», δήλωσε άλλος εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού.
Μια ισραηλινή πηγή αναγνώρισε ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ εξαπατήθηκαν από τη Χαμάς. «Μας έκαναν να πιστέψουμε ότι ήθελαν χρήματα», δήλωσε. «Και όλο αυτό το διάστημα συμμετείχαν σε ασκήσεις μέχρι να ξεσπάσουν».
Στο πλαίσιο της εξαπάτησής της τα τελευταία δύο χρόνια, η Χαμάς απέφυγε να πραγματοποιήσει στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον του Ισραήλ, ακόμη και όταν μια άλλη ισλαμιστική ένοπλη ομάδα με έδρα τη Γάζα, γνωστή ως Ισλαμική Τζιχάντ, εξαπέλυσε μια σειρά από δικές της επιθέσεις ή επιθέσεις με ρουκέτες.
Επικρίσεις
Η αυτοσυγκράτηση που επέδειξε η Χαμάς προκάλεσε δημόσια κριτική από ορισμένους υποστηρικτές της, με στόχο και πάλι να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η Χαμάς είχε στο μυαλό της οικονομικές ανησυχίες και όχι έναν νέο πόλεμο, είπε η πηγή.
Στη Δυτική Όχθη, η οποία ελέγχεται από τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς και την ομάδα του Φατάχ, υπήρχαν εκείνοι που χλεύασαν τη Χαμάς για τη σιωπή της. Σε μια ανακοίνωση της Φατάχ που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2022, η ομάδα κατηγόρησε τους ηγέτες της Χαμάς ότι φεύγουν σε αραβικές πρωτεύουσες για να ζήσουν σε «πολυτελή ξενοδοχεία και βίλες» αφήνοντας τους ανθρώπους τους στη φτώχεια στη Γάζα.
Μια δεύτερη ισραηλινή πηγή δήλωσε ότι υπήρξε μια περίοδος κατά την οποία το Ισραήλ πίστευε ότι ο ηγέτης του κινήματος στη Γάζα, Yahya Al-Sinwar, ήταν απασχολημένος με τη διαχείριση της Γάζας «αντί να σκοτώνει Εβραίους». Την ίδια στιγμή, το Ισραήλ έστρεψε την προσοχή του μακριά από τη Χαμάς καθώς πίεζε για μια συμφωνία εξομάλυνσης των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία, πρόσθεσε.
Το Ισραήλ υπερηφανεύεται εδώ και καιρό για την ικανότητά του να διεισδύει και να παρακολουθεί ισλαμιστικές ομάδες. Κατά συνέπεια, είπε η πηγή που βρίσκεται κοντά στη Χαμάς, ένα κρίσιμο μέρος του σχεδίου ήταν να αποφευχθούν οι διαρροές.
Πολλοί ηγέτες της Χαμάς δεν γνώριζαν τα σχέδια και, ενώ εκπαιδεύονταν, οι 1.000 μαχητές που αναπτύχθηκαν στην επίθεση δεν είχαν ιδέα για τον ακριβή σκοπό των ασκήσεων, πρόσθεσε η πηγή.
Όταν έφτασε η μέρα, η επιχείρηση χωρίστηκε σε τέσσερα μέρη, είπε η πηγή της Χαμάς, περιγράφοντας τα διάφορα στοιχεία.
Η πρώτη κίνηση ήταν ένας καταιγισμός 3.000 ρουκετών που εκτοξεύτηκαν από τη Γάζα και συνέπεσε με εισβολές μαχητών που πέταξαν με ανεμόπτερα πάνω από τα σύνορα, είπε η πηγή. Το Ισραήλ είχε δηλώσει προηγουμένως ότι αρχικά εκτοξεύθηκαν 2.500 ρουκέτες.
Μόλις οι μαχητές με τα ανεμόπτερα έφτασαν στο έδαφος, εξασφάλισαν το χώρο ώστε μια επίλεκτη μονάδα καταδρομέων να εισβάλει στο οχυρωμένο ηλεκτρονικό και τσιμεντένιο τείχος που χωρίζει τη Γάζα από τους οικισμούς και το οποίο χτίστηκε από το Ισραήλ για να αποτρέψει την εισβολή.
Οι μαχητές χρησιμοποίησαν εκρηκτικά για να παραβιάσουν τα φράγματα και στη συνέχεια πέρασαν με μοτοσικλέτες. Οι μπουλντόζες διεύρυναν τα κενά και περισσότεροι μαχητές εισήλθαν με τετράτροχα οχήματα, σκηνές που περιέγραψαν αυτόπτες μάρτυρες.
Μια μονάδα καταδρομέων επιτέθηκε στο αρχηγείο του ισραηλινού στρατού στη νότια Γάζα και μπλόκαρε τις επικοινωνίες του, εμποδίζοντας το προσωπικό να καλέσει τους διοικητές ή ο ένας τον άλλον, είπε η πηγή.
Το τελευταίο μέρος περιελάμβανε τη μεταφορά ομήρων στη Γάζα, που επιτεύχθηκε κυρίως στις αρχές της επίθεσης, δήλωσε η πηγή που πρόσκειται στη Χαμάς.
Σε μια πολύ γνωστή ομηρία, μαχητές απήγαγαν πολίτες που διέφευγαν από ένα ρέιβ πάρτι κοντά στο κιμπούτς Re'im κοντά στη Γάζα. Πλάνα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειχναν δεκάδες ανθρώπους να τρέχουν μέσα σε χωράφια και σε έναν δρόμο καθώς ακούγονταν πυροβολισμοί.
«Πώς μπόρεσε αυτό το πάρτι να συμβεί τόσο κοντά (στη Γάζα);» δήλωσε η ισραηλινή πηγή ασφαλείας.
Ο στρατηγός εν αποστρατεία Γιάκοβ Αμίντρορ, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Κυριακή ότι η επίθεση αντιπροσώπευε «μια τεράστια αποτυχία του συστήματος πληροφοριών και του στρατιωτικού μηχανισμού στο νότο».
Ο Αμίντρορ, πρόεδρος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας από τον Απρίλιο του 2011 έως τον Νοέμβριο του 2013 και τώρα ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτου Στρατηγικής και Ασφάλειας της Ιερουσαλήμ, δήλωσε ότι ορισμένοι από τους συμμάχους του Ισραήλ έλεγαν ότι η Χαμάς είχε αποκτήσει «μεγαλύτερη υπευθυνότητα».
«Αρχίσαμε βλακωδώς να πιστεύουμε ότι αυτό ήταν αλήθεια», είπε. «Έτσι, κάναμε ένα λάθος. Δεν πρόκειται να ξανακάνουμε αυτό το λάθος και θα καταστρέψουμε τη Χαμάς, αργά αλλά σταθερά».
Φωτογραφία: REUTERS/Mohammed Salem