Παπαζόγλειος: Η «φυτοζωούσα» υφαντική σχολή

Το κτίριο της πρώην Παπαζόγλειου Υφαντικής Σχολής έρχεται να συμπληρώσει ένα «τρίγωνο» μνημειακών κτιρίων (τα άλλα δύο κτίρια είναι η Καπλάνειος Σχολή και το αρχοντικό Πυρσινέλλα). Ένα κτίριο, χτισμένο προς τα τέλη του 19^ου αιώνα, που αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του νεοκλασικισμού -με αετώματα, κορινθιακά κιονόκρανα, ακροκέραμους και πρόπυλο δωρικού ρυθμού. Τα τελευταία χρόνια, η πρώην Παπαζόγλειος Υφαντική Σχολή βρίσκεται στην επικαιρότητα λόγω του αιτήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων να στεγαστεί εκεί η Αρχιτεκτονική Σχολή.

Ως αρχιτεκτόνημα αποδίδεται στον δημομηχανικό Περικλή Μελίρρυτο. Η αρχική χρήση του κτιρίου ήταν η κατοικία. Σε αυτό το αρχοντικό έμενε η Αγγελική Παπάζογλου, η οποία πέθανε το 1891 (νωρίτερα είχε προηγηθεί ο θάνατος του συζύγου της, Αλέξιου Παπάζογλου με καταγωγή από τη Βίτσα Ζαγορίου). Με τη διαθήκη της, η Παπάζογλου δώρισε την κινητή και ακίνητη περιουσία της σε διάφορες δράσεις προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, ορίζοντας παράλληλα μια επιτροπή διαχείρισης της περιουσίας της. Το αρχοντικό της το έδωσε με σκοπό να γίνει υφαντική σχολή. «Η εν Ιωαννίνοις οικία μου εις την οποία κατοικώ να χορηγηθή εις το κοινόν του Ζαγορίου και των Ιωαννίνων και καταστή εργοστάσιον υφαντικής σχολής διά πτωχά κοράσια. Τα πτωχά ταύτα κοράσια προσδιορίζω εις δώδεκα τον αριθμόν και θέλουν παραλαμβάνουσι τέσσαρα εκ του Ζαγορίου, τέσσαρα εξ Ιωαννίνων και τέσσαρα εκ της Λάκκας ήτοι του Σουλίου, εκλεγόμενα τα πτωχότερα, ευφυέστερα και χρηστότερα διά κλήρου…» αναφερόταν στη διαθήκη της.

Ωστόσο, η επιθυμία της δεν εκπληρώθηκε ιδιαίτερα. Στο αρχοντικό της, φαίνεται ότι δεν λειτούργησε παρά μόνο λίγο καιρό υφαντική σχολή. Με την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, για κάποιο διάστημα φιλοξένησε το στρατιωτικό νοσοκομείο.

Τη δεκαετία του ’20, όπως προκύπτει από δημοσιεύματα του Τύπου, έγινε μια προσπάθεια λειτουργίας υφαντικής σχολής, χωρίς τελικά  να υπάρξει αίσιο τέλος. Η εφημερίδα «Ελευθερία» έκανε λόγο για μια «φυτοζωούσα Υφαντική Σχολή». Σε φύλλο της στις 29 Μαρτίου του 1926 αναφέρεται ότι στη σχολή εργάζεται μία δασκάλα με δύο μόνο μαθήτριες, οι οποίες δεν έχουν υλικά «διότι τα ολίγα κεφάλαια είχον κλεισθή εις τους κατασκευασθέντας τάπητας παραμένοντας απωλήτους λόγω ατελειών περί τα σχέδια, τους χρωματισμούς και την εκτέλεσιν». Παράλληλα σχολιάζεται η «αθλίαν κατάστασιν του κτιρίου υποκείμενον εις άμεσον κίνδυνον άνευ επειγουσών επισκευών». Λίγο καιρό μετά, ήρθε η οριστική διακοπή της «φυτοζωούσης» Υφαντικής Σχολής.

Το κτίριο της πρώην Παπαζόγλειου Υφαντικής Σχολής άλλαξε στη συνέχεια εντελώς τον… προσανατολισμό της. Εκεί βρήκαν «καταφύγιο» για αρκετές δεκαετίες τα δικαστήρια της πόλης. Μέχρι και το 1976, όταν και ολοκληρώθηκε η ανέγερση του Δικαστικού Μεγάρου απέναντι από τη Νομαρχία. Από τότε και μέχρι σήμερα, το σημαντικό αυτό κτίριο, που χαρακτηρίστηκε διατηρητέο από το υπουργείο Πολιτισμού το 1977, στεγάζει σχολεία.

* Καρτ ποστάλ εν έτει 1906 από το λεύκωμα του Αν. Παπασταύρου «Ιωαννίνων ενθύμιον»