Οδός Ανεξαρτησίας: Μια άλλη πραγματικότητα πίσω από τις καρτ ποστάλ

Η οδός Ανεξαρτησίας είναι από τους πιο πολυφωτογραφημένους δρόμους της πόλης. Μια οδός του ιστορικού κέντρου που δίνει την αίσθηση μιας παλιάς, νοσταλγικής εποχής, με τις στοές της να εκπλήσσουν τους επισκέπτες και τα παλιά διατηρητέα κτίριά της να προσδίδουν έναν άλλον αέρα. Με αυτά τα δεδομένα, πώς γίνεται να μην είναι απανωτά τα φωτογραφικά κλικ;

Κι όμως αυτός ο όμορφος δρόμος αποτελεί πληγή για τους εμπόρους και τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται εκεί ή πιο δίπλα. Όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ένας παλιός έμπορος της περιοχής, «η Ανεξαρτησίας είναι δυστυχώς ωραία μόνο όταν τα μαγαζιά είναι κλειστά». Ένας δρόμος, ανέκαθεν εμπορικός, έχει χάσει προ πολλού τη δυναμική του, προ κρίσης ακόμα, με τους μαγαζάτορες να βρίσκονται σε αδιέξοδο. 

Η οδός Ανεξαρτησίας είναι από τις περιπτώσεις όπου η ανάπλαση δεν έπιασε τόπο. Αισθητικά υπήρξε αποτέλεσμα, λειτουργικά όμως όχι. Ο εμπορικός αυτός δρόμος αργοπεθαίνει, με τους περαστικούς να είναι λίγοι και με τους πελάτες ακόμα λιγότεροι.

Όσοι έχουν απομείνει και επιμένουν να μην αφήνουν την επαγγελματική τους στέγη, προσπαθούν τον τελευταίο καιρό, άλλη μια φορά, να εντοπίσουν τις αιτίες της παρακμής, πέραν της προφανούς οικονομικής κρίσης, να προτείνουν λύσεις και να αναζητήσουν ένα διαφορετικό μέλλον για τον δρόμο αυτόν. Ξέρουν όλοι τους, ότι, αν δεν γίνει κάτι σύντομα, ο δρόμος αυτός θα είναι μόνο για καρτ ποστάλ.

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΛΥΣΕΙΣ

Πριν από δύο μέρες, στην αίθουσα συνεδριάσεων του Επιμελητηρίου, έγινε η δεύτερη συνάντηση των εμπόρων και των επαγγελματιών της οδού Ανεξαρτησίας και των παρόδων υπό τον συντονισμό του προέδρου του Εμπορικού Συλλόγου Ιωαννίνων Γιώργου Νταλαμάγκα και με την παρουσία του αντιδημάρχου Ιωαννίνων Θανάση Μανταλόβα. Στόχος του να καταλήξουν σε ένα κοινό κείμενο προτάσεων και στη συνέχεια, με τη συμβολή του δήμου Ιωαννιτών, να προχωρήσει κάποια μελέτη αναβάθμισης της περιοχής.

Όλοι τους, καταρχήν, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η οδός Ανεξαρτησίας πρέπει να παραμείνει ένας εμπορικός δρόμος όπως και ότι πρέπει να γίνει κάτι προκειμένου οι Γιαννιώτες και οι επισκέπτες να χρησιμοποιούν την οδό. Το ζήτημα με τον συγκεκριμένο εμπορικό δρόμο δεν είναι μόνο ότι έχει πέσει δραματικά η πελατεία αλλά και ότι είναι ένας «νεκρός» δρόμος. «Δεν περνάει ψυχή από την Ανεξαρτησίας» λένε οι έμποροι.

Οι επαγγελματίες και οι έμποροι αποδίδουν αυτό το φαινόμενο σε πολλές αιτίες: από τα μικρά και με εμπόδια (κολόνες, αλλά και γεμάτα με πραμάτεια μερικών συναδέλφων τους) πεζοδρόμια και τον κακό φωτισμό (για τον οποίο, όπως κατήγγειλαν, οι ιδιοκτήτες μπαρ βάζουν μαύρα αυτοκόλλητα στις λάμπες) μέχρι την έλλειψη καθαριότητας και πάρκινγκ και το κακό πλακοστρωμένο οδόστρωμα. Επιπλέον τα «χτυπήματα» στην εμπορική οδό της Ανεξαρτησίας ήταν απανωτά: η μετακόμιση του υπεραστικού ΚΤΕΛ, η υποβάθμιση της δημοτικής λαϊκής αγοράς Αγίου Νικολάου, το κλείσιμο παραρτήματος της Εθνικής Τράπεζας, η παύση δρομολογίου του αστικού ΚΤΕΛ, η «μπαροποίηση» της περιοχής. Ένα ντόμινο εξελίξεων για το οποίο, την εποχή που συνέβησαν, δεν υπήρξαν αντανακλαστικά από τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Θα περίμενε κανείς ότι η ανάπλαση που έγινε επί δημαρχίας Νίκου Γκόντα θα ανέβαζε την αξία της περιοχής. Κάτι τέτοιο δεν έγινε. Αναμφίβολα, τα έργα που έγιναν, επέδρασαν θετικά στην εικόνα της πόλης. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορούν να θεωρηθούν επιτυχημένα, καθώς δεν μπόρεσαν να συνδυάσουν την αισθητική με τη χρηστικότητα και τη λειτουργικότητα της περιοχής. Εδώ ακριβώς εντοπίζεται και το μεγάλο πρόβλημα. Η οδός Ανεξαρτησίας αποτελεί, επί της ουσίας, ένα κακό παράδειγμα ανάπλασης που δεν έλαβε υπόψη τις ανάγκες των κατοίκων και των επαγγελματιών. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που ένας δρόμος με όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα -παλαιά αγορά, γειτνίαση με το Κάστρο, στην καρδιά του ιστορικού κέντρου- δεν μπορεί να λειτουργήσει όπως θα έπρεπε.

Πώς μπορεί να διασωθεί η Ανεξαρτησίας; Στη συνάντηση ακούστηκαν διάφορες απόψεις, ακόμα και η πεζοδρόμηση της οδού αλλά και η αποκατάσταση των όψεων των κτιρίων. Όσον αφορά το δεύτερο ζήτημα, όπως είπε και ο κ. Μανταλόβας, μέσω του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) θα διατεθεί ποσό. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, δεν έχουν αποσαφηνιστεί οι όροι της χρηματοδότησης. Στο παρελθόν, ανάλογο πρόγραμμα δεν προχώρησε καθώς υπήρχε διαχωρισμός μεταξύ ιδιοκτήτη και ενοικιαστή.

Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Η αποκατάσταση των όψεων των κτιρίων δεν αποτελεί όμως πανάκεια. Η βιβλιογραφία αλλά και η πρακτική στην Ελλάδα και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν υποδείξει πάντως τα περιθώρια βελτίωσης που υπάρχουν. Λύσεις όπως η ενίσχυση της εμπορικής ταυτότητας της περιοχής και η παράλληλη ανάδειξή της ως πόλο έλξης πολιτισμικών/καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων και αξιοποίησης κοινόχρηστων χώρων ως τόπους έκθεσης προϊόντων θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στην οδό Ανεξαρτησίας. Στη συγκεκριμένη οδό, εξάλλου, υπάρχει η ερημωμένη δημοτική λαϊκή αγορά, που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση. Μια πρόταση που ακούστηκε και στη συνάντηση των εμπόρων.

Προς το παρόν, οι έμποροι και οι επαγγελματίες προσπαθούν να σχηματοποιήσουν στο μυαλό τους πώς θα ήθελαν να είναι η Ανεξαρτησίας (πέραν των προσωπικών ζητημάτων του καθενός). Την ίδια δουλειά οφείλει να κάνει και ο δήμος Ιωαννιτών. Εξάλλου, η αναβάθμιση της οδού Ανεξαρτησίας δεν είναι υπόθεση μόνο των εμπόρων και επαγγελματιών αλλά όλης της πόλης.