Ο ταγματάρχης «Αβέρωφ» που νίκησε τον Εσάτ

Ο Ιωάννης Βελισσαρίου καταγόταν από την Κύμη της Εύβοιας. Ο πατέρας του, είχε μεταναστεύσει στο Πλοέστι, στη Ρουμανία, όπου ο Ιωάννης γεννήθηκε στις 26 Νοεμβρίου του 1861. Το όνομά του έχει ένας κάθετος δρόμος στην Κενάν Μεσαρέ, ο οποίος φτάνει μέχρι το στρατόπεδο με το όνομά του. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, ένας μικρότερος παράλληλος δρόμος στην οδό Βελισσαρίου έφερε το όνομα του Εσάτ Πασά, του αντιπάλου του Βελισσαρίου το 1913.

Στα 20 του χρόνια πήγε φαντάρος και κατόπιν, ακολούθησε στρατιωτική καριέρα. Ως ανθυπολοχαγός, ο Βελισσαρίου πήγε το «βάπτισμα του πυρός» στον πόλεμο του 1897 που κατέληξε στην ήττα της Ελλάδας.

Στη Μάχη του Σαραντάπορου, ο Βελισσαρίου ήταν διοικητής τάγματος, στο 4^ο Σύνταγμα Πεζικού, διακρινόμενος για τις πρωτοβουλίες του.

Λίγους μήνες αργότερα όμως, θα συνέβαινε αυτό για το οποίο θα έμενε στην ιστορία.

Ο Βελισσαρίου είχε τη φήμη του παράτολμου και την επιβεβαίωνε σε κάθε ευκαιρία. Η πολύ συζητήσιμη αρχιστρατηγία του Σαπουντζάκη και κατόπιν, του βασιλιά Κωνσταντίνου, είχε σταματήσει μπροστά στην απόρθητη γραμμή άμυνας όπου δέσποζε το οχυρό του Μπιζανίου. Ο Βελισσαρίου απεργαζόταν ένα σχέδιο παράκαμψης, το οποίο όμως θα έπρεπε να δουλέψει συντονισμένα και να «πείσει» τους Τούρκους ότι ο πόλεμος χάθηκε, αιφνιδιάζοντάς τους.

Η ηγεσία του ελληνικού στρατού, ο οποίος είχε αριθμητική υπεροχή, ήλπιζε ότι θα μπορέσει να κυκλώσει το Μπιζάνι και να κλείσει κατόπιν την πολιορκία, από την Πεδινή. Εκεί είχε διαταγές να πάει ο Βελισσαρίου με το 1^ο σύνταγμα Ευζώνων. Το «τέχνασμα» δεν ήταν τόσο κάποιος ελιγμός, όσο μια παράτολμη καταδρομική επιχείρηση. Ο Βελισσαρίου όμως δεν ήθελε να περιμένει και δεν σταμάτησε εκεί που έφταναν οι διαταγές του, αλλά προχώρησε και έφτασε μέχρι τον Άγιο Ιωάννη, στην περιοχή της μετέπειτα Ανατολής. Οι επικοινωνίες κόπηκαν και ενώ το Μπιζάνι κρατούσε, το τουρκικό στρατηγείο πίστεψε ότι όλα είχαν τελειώσει.

Εξ ου και η ρήση του Κωνσταντίνου αργότερα: «Βελισσαρίου, είσαι άξιος ραπίσματος, που παρήκουσες τις εντολές της Διοίκησης, αλλά και φιλήματος. Εγώ αρκούμαι εις το φίλημα»,

Ο Βελισσαρίου απέκτησε πολλά προσωνύμια, όπως το «Μαύρος Καβαλάρης», πριν τον Πλαστήρα, για το άλογό του, τον «αγαπημένο του Μαύρο» που τραυματίστηκε θανάσιμα στο Κλέπι, έξω από τη Θεσσαλονίκη.

Άλλο ένα παρατσούκλι του, ήταν το «Αβέρωφ». Έτσι τον αποκαλούσαν οι στρατιώτες του, έτσι όμως υπέγραφε και προσωπικά του γράμματα, όπως αυτό στις 24/6/1913, προς τη γυναίκα του. 

Ανάμεσα σε διάφορα ανέκδοτα, ήταν και η στιχομυθία του με φαντάρο του, για τη δημοτική γλώσσα. Παρότι ο ίδιος δεν ήταν ανοιχτά υποστηρικτής της δημοτικής, παραδεχόταν ότι «δυστυχώς εσυνηθίσαμεν αλλιώς» και ότι «η απλοποίησις της γλώσσης είναι το καλλίτερον». Έπαιρνε πάντως αποστάσεις από «εκείνα τα ακατανόητα των μαλλιαρών».

Ο Βελισσαρίου σκοτώθηκε στη μάχη της Κρέσνας, στις; 12 Ιουλίου του 1913, πέντε μήνες μετά το Μπιζάνι. Ο Κωνσταντίνος, στο συλλυπητήριο τηλεγράφημα στην οικογένεια του Βελισσαρίου, του έδωσε και το τελευταίο του προσωνύμιο: «Χαιρετίζω τον ήρωα των ηρώων».

Πηγή: Τα ανέκδοτα του ήρωος των ηρώων Βελισσαρίου  (Τρίτη σειρά ανεκδότων του Ελληνοβουλγαρικού πολέμου) Πολεμική Βιβλιοθήκη "Ακροπόλεως"