Ο Προκόπιος, ο δρόμος του και η πρώτη καταγραφή των Ιωαννίνων

Ένας δρόμος στη βορειοδυτική πλευρά του Κάστρου, φέρει το όνομα ενός ανθρώπου που υπήρξε μεταξύ άλλων γραμματέας του στρατηγού Βελισαρίου, αλλά και ο θεωρούμενος πρώτος καταγραφέας της πόλης των Ιωαννίνων.

Καταρχάς, ο Προκόπιος, ένας Παλαιστίνιος από την Καισάρεια, γεννήθηκε κάπου στα 500 μ.Χ. και έλαβε λόγια εκπαίδευση. Σπούδασε νομικά και ρητορική και με την άνοδο του Ιουστινιανού στον θρόνο του Βυζαντίου, ακολούθησε ως γραμματέας τον Βελισάριο στις εκστρατείες του, πριν κλείσει τα 30 του χρόνια.

Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια δωρεά ή συνδρομή εδώ:

Στο έργο του «Περί κτισμάτων» ο Προκόπιος περιγράφει τα έργα και την οικοδομική δραστηριότητα του Ιουστινιανού.

Στο τέταρτο από τα έξι βιβλία, ο Προκόπιος αναφέρει:

«ἦν δέ τις ἐνταῦθα πόλις ἀρχαία, ὕδασιν ἐπιεικῶς κατακορὴς οὖσα, ὀνόματός τε τῆς τοῦ χωρίου φύσεως ἀξίου ἐπιτυχοῦσα. Εὔροια γὰρ ἀνέκαθεν ὠνομάζετο. ταύτης δὲ τῆς Εὐροίας οὐ πολλῷ ἄποθεν λίμνη κέχυται καὶ νῆσος κατὰ μέσον ἀνέχει καὶ λόφος αὐτῇ ἐπανέστηκε».  

Μια θεωρία για την ίδρυση των Ιωαννίνων αναφέρει ότι ο Ιουστινιανός μετέφερε τους κατοίκους της Ευροίας στην οχυρωμένη περιοχή του Κάστρου. Αυτή η εκδοχή ενισχύεται από τα γραπτά του Προκοπίου, από τα οποία πάντως δεν λείπουν οι αντιθέσεις. Είναι όμως η πιο σημαντική πηγή για την εποχή του Ιουστινιανού, καθότι είναι και αυτόπτης στις καταγραφές του.

Ο Προκόπιος πέθανε στην Κωνσταντινούπολη, κάπου μεταξύ 560 και 570 μ.Χ. Άλλα έργα του είναι η «Υπέρ των Πολέμων Λόγοι», και η «Απόκρυφη Ιστορία ή Ανέκδοτα». Ο Προκόπιος υπήρξε ιδιαίτερα κριτικός για την αυλή του Ιουστινιανού και για τον ίδιο τον αυτοκράτορα, αλλά και για τη Θεοδώρα. Ίσως αυτό να συνδέεται με το γεγονός ότι ο Προκόπιος ακολουθούσε γενικά την πορεία του Βελισαρίου, από τη δόξα στη δυσμένεια και μετά, πάλι στην αποδοχή, αλλά και ότι «πλήρωσε» τη στάση του με τον αποκλεισμό του από ανώτερες θέσεις στην αυτοκρατορική αυλή.

Πηγές:

Προκόπιος Καισαρεύς. Περί Κτισμάτων

Καρπόζηλος Α. (1997). Βυζαντινοί ιστορικοί και χρονογράφοι 4ος-7ος αι. Κανάκης, Αθήνα