Ο Παπαναστασίου και οι Ιταλοί στο Θεογέφυρο

Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου θεωρείται ένας από τους πολιτικούς θεμελιωτές της σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα. Γεννημένος στην Τρίπολη, το 1876, ο άνθρωπος που το όνομά του φέρει ο κεντρικός δρόμος προς Κατσικά, στα Γιάννενα, υπηρέτησε για 133 μέρες ως πρωθυπουργός. Το 1924 124 μέρες και άλλες 10, το 1932.

Ήταν επίσης υπουργός στις κυβερνήσεις Βενιζέλου και Ζαΐμη, αλλά και στη δική του, και εκλέχτηκε οκτώ φορές βουλευτής.

Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή ή δωρεά, εδώ:

Το 1922 ήταν ο άνθρωπος που συνυπέγραψε το Δημοκρατικό Μανιφέστο, με το οποίο ασκούσε κριτική στις φιλοβασιλικές κυβερνήσεις για το Μικρασιατικό. Η κυβέρνηση Γούναρη τον συνέλαβε, αυτόν και τους συνυπογράφοντες (Γ. Βηλαράς-πληρεξούσιος Ιωαννίνων τότε, Σπ. Θεοδωρόπουλος, Περ. Καραπάνος, Κ.Μ. Μελάς, Δ. Πάζης και Θρ. Πετιμεζάς). Οι 6 πέρασαν από δίκη και καταδικάστηκαν σε τριετή φυλάκιση.

Εκτός όλων των άλλων, ζητούσαν δημοκρατία.

Το 1917, στις 28 Απριλίου συγκεκριμένα, ο Παπαναστασίου είχε τη γενική διοίκηση Ιονίων Νήσων. Έστειλε λοιπόν ένα γράμμα στην ελληνική κυβέρνηση, με το οποίο ενημέρωνε για την κατάληψη ενός σημαντικού μέρους της Ηπείρου από ιταλικά στρατεύματα.

Πρόκειται για την ιταλική κατοχή στην Ήπειρο που κράτησε 2 περίπου χρόνια, σε μια περίοδο με πλείστα επεισόδια που εκτυλίχθηκαν στο ελληνικό έδαφος.

Αναφέρει μεταξύ άλλων ο Παπαναστασίου, με την ένδειξη «επείγον»:

«Ιταλοί κατέλαβον εις την Νότιον Ήπειρον τα εξής χωρία, όλην την περιφέρειαν Φιλιατών έχουσαν εξήκοντα εξ χωρία ων πλέον σπουδαία Σαγιάδα, Λιόφσι, Μούρτα, Κόσκα, Στέφε, Πλουσκουπίσα, Πλειοσβίτσα, όλα προς Βορράν των Φιλιατών».

Και παρακάτω: «Εις τα κατεχόμενα χωρία Ιταλοί ύψωσαν κατ’ αρχάς Αλβανική σημαίαν του Βηδ, κατόπιν ύψωσαν μόνον Ιταλίας».

Τις αναφορές μετέφερε στον Παπαναστασίου, ο Λυκούργος Κογεβίνας. Ο Κογεβίνας, χαράκτης και ζωγράφος, ήταν εθελοντής στη Β. Ήπειρο, υπασπιστής του Παπαναστασίου. Λίγο αργότερα, παντρεύτηκε τη Μιχαήλα Αβέρωφ, εγγονή του Μιχαήλ Αβέρωφ.

Ο Παπαναστασίου συνέχιζε την αναφορά του ως εξής: «Εις την περιφέρειαν Ιωαννίνων κατέλαβον τα χωρία Βελτίτσα, δύο ώρας μακράν, Ζίτσα, τέσσαρας ώρας μακράν, έφθασαν μέχρι Θεογέφυρας».

Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου πέθανε στις 17 Νοεμβρίου 1936, από ανακοπή. Η χούντα του Μεταξά απαγόρευσε τη δημοσίευση κάθε πληροφορίας σχετικά με την κηδεία, η οποία μετατράπηκε σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά του δικτάτορα.

Στο μουσείο που υπάρχει προς τιμήν του, στο Λεβίδι της Αρκαδίας από όπου καταγόταν, φυλάσσεται ο εγκέφαλός του, διατηρημένος σε υγρό.