Ο Μίκης και τα Γιάννενα

Ο Μίκης Θεοδωράκης έζησε ένα κομμάτι της ζωής του στα Γιάννενα.

Ο πατέρας του, Γιώργης Θεοδωράκης, χρημάτισε για μια τριετία περίπου στη θέση του αναπληρωτή γενικού διοικητή Ηπείρου, από το 1930, μέχρι το 1932.

Ο πατήρ Θεοδωράκης δεν ήταν ξένος στην περιοχή των Ιωαννίνων. Είχε συμμετάσχει ως εθελοντής, λιγότερο από δύο δεκαετίες νωρίτερα, στην απελευθέρωση των Ιωαννίνων και τραυματίστηκε.

Κατατάχτηκε σε ηλικία μόλις 16 ετών, όντας ακόμα μαθητής Γυμνασίου στα Χανιά και τραυματίστηκε μάλιστα, σοβαρά, στις 8 Οκτωβρίου 1912, κοντά στα Πεστά.

Ο Γιώργος Θεοδωράκης τελείωσε τη Νομική και διορίστηκε στο δημόσιο. Στα Γιάννενα βρέθηκε ξανά ως υπάλληλος και ο ανώτατος επίτροπος Αριστείδης Στεργιάδης, η σκοτεινή ιστορικά αυτή φυσιογνωμία, τον πήρε μαζί του στη Σμύρνη, όπου χρημάτισε αρμοστής, το 1919.

Η οικογένεια Θεοδωράκη έφτασε μετά την καταστροφή, στη Χίο, όπου γεννήθηκε το 1925 ο Μίκης.

Το 1930, ο βενιζελικός Γιώργος Θεοδωράκης επέστρεψε για άλλη μια φορά στα Γιάννενα, μαζί με την οικογένειά του, ως γενικός γραμματέας της Διοίκησης Ηπείρου. Επίσης, ασκούσε ενίοτε τα καθήκοντα του αναπληρωτή γενικού διοικητή.

Σε μια από τις διοικητικές πράξεις του, στις 22 Σεπτεμβρίου του 1932, ο Θεοδωράκης στέλνει κωδικοποιημένο τηλεγράφημα στον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, ζητώντας την ανάκληση του διοικητή της Χωροφυλακής Δροσόπουλου, για το ρόλο που έπαιξε σε συμπλοκή μεταξύ Λαϊκών και Φιλελεύθερων.

Η εκλογή των Λαϊκών επέφερε την καθαίρεση των βενιζελικών από θέσεις διοίκησης, τον ίδιο μήνα. Ωστόσο, ο Θεοδωράκης παρέμεινε στη θέση του μέχρι τον Ιούνιο του 1933. Μάλιστα, το έργο του εκθείασαν ακόμα και αντιβενιζελικές εφημερίδες των Ιωαννίνων. Η «Ελευθερία» στις 29 Ιουνίου 1933 γράφει:

«Είμαι υποχρεωμένος από των στηλών τούτων, να εξάρω το έργο του Κου Γεωργ. Θεοδωράκη εν Ηπείρω, παραμερίζων πάσαν κομματικήν εμπάθειαν προς το τέως Βενιζελικόν καθεστώς».

Σε αυτό το διάστημα, ο γιος του Μιχάλης πήγε στις πρώτες τάξεις του σχολείου, στο Καπλάνειο.

Ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης, περιγράφει αρκετά περιστατικά από τη ζωή του στα Γιάννενα και ειδικά, την ιδιαίτερη σχέση με τον πατέρα του. Μάλιστα, αναφέρει ότι αρχικά, ήταν βασιλικός, όπως και ο πατέρας του, αλλά πέρασε στο βενιζελικό στρατόπεδο μετά τη Μικρασιατική καταστροφή.

Το 1936 ο Θεοδωράκης ήρθε και πάλι να υπηρετήσει στα Γιάννενα, από το Αργοστόλι, πριν μετακινηθεί ξανά για την Πάτρα και στη συνέχεια, στον Πύργο.

Στη φωτογραφία απεικονίζεται ο Μίκης Θεοδωράκης, το 1936, γονατισμένος στη μέση. Αριστερά, κάθεται ο πατέρας του και δεξιά, ο Παναγιώτης Τζατζάνης, υπομηχανικός από τα Γιάννενα (αρχ. Φ. Φίλιου)

«Είμαι ένα τάνκερ στη λίμνη των Ιωαννίνων»

Τα Γιάννενα δεν έλειψαν και με άλλους τρόπους, από τη ζωή του Μίκη.

Σε μια άλλη επιστολή του προς γενικό γραμματέα του ΚΚΕ, το 1985 ο Μίκης Θεοδωράκης χρησιμοποιεί μια… γιαννιώτικη παρομοίωση για να πει ότι ουσιαστικά «δεν χωράει» στο κόμμα.

Απευθυνόμενος στον Χαρίλαο Φλωράκη, αναφέρει:

«Θα σου πω ότι δεν το φροντίζεις καλά το Κόμμα όταν υπάρχει ένας αγωνιστής σαν και μένα που είχε να σας δώσει και θέλει να σας δώσει 100 και σεις παίρνετε μόνο 10 και με το ζόρι. Όπως σου είπα είμαι ένα τάνκερ και σεις με κλείσατε στη λίμνη των Ιωαννίνων να κάνω μανούβρες γύρω από τον εαυτό μου. Από τα 1978 έως σήμερα πέρασαν 7 ολό­κληρα χρόνια. Είχατε όλο το καιρό να με γνωρίσετε από κοντά. Να με ψάξετε. Να με δοκιμάσετε. Και να με αξιοποιήσετε. Για το καλό του κόμματος και του λαού μας. Γιατί δεν το κάνατε; Μην μου πεις ότι ήμουν καλλιτέχνης και τα γνωστά. Να πεις μό­νο τι μου προτείνατε και αρνήθηκα. Τί είπα πως θα κάνω και δεν τόκανα;».

Πηγές:

Επιστολή στον Γ.Γ. του ΚΚΕ Χ. Φλωράκη (1985) https://mikisguide.gr/opos-sou-ipa-ime-ena-tanker-ke-sis-me-klisate-sti-limni-ton-ioanninon/

Θεοδωράκης, Γ (2013). Πολεμικαί σελίδαι, επιμ. Ρίζου-Καντζιου Ι. ΕΗΜ: Ιωάννινα

Τηλεγράφημα Θεοδωράκη, Αναπληρωτή Γενικού Διοικητή Ηπείρου (22/9/1932) Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», ψηφιακό αρχείο http://www.venizelosarchives.gr/rec.asp?id=24491