Τα Δολιανά είναι τέσσερα στην Ελλάδα: Ένα στην Αρκαδία (που χωρίζονται σε άνω και κάτω), ένα στα Τρίκαλα, ένα στην Ευρυτανία και ένα στο νομό Ιωαννίνων.
Τα Δολιανά Πωγωνίου, είναι από τα χωριά του νομού Ιωαννίνων που δεν άλλαξαν ποτέ όνομα. Το χωριό της Ευρυτανίας για παράδειγμα, ονομαζόταν «Στουρνάρας» προ του 1928.
Τα εδώ Δολιανά όμως, λέγονταν πάντα έτσι.
Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή ή δωρεά, εδώ:
Το κεφαλοχώρι, που παλιότερα συγκαταλεγόταν στα Ζαγοροχώρια, βρίσκεται 40 χλμ βορειοδυτικά των Ιωαννίνων, ανήκει στον Δήμο Πωγωνίου και βρίσκεται σε υψόμετρο 515 μέτρων.
Τα Δολιανά είναι χωριό με μεγάλη ιστορία, είτε ως κομμάτι του Ζαγορίου, είτε αργότερα.
Ένας από τους πιο επιφανείς άνδρες της εποχής της ελληνικής επανάστασης που καταγόταν από εκεί, ήταν ο Γεώργιος Γεννάδιος, γιος του Αναστασίου ή «παπαναστασίου», που είχε καταφύγει στην Σηλυβρία, στην Ανατολική Θράκη.
Ο Λαμπρίδης αναφέρει χαρακτηριστικά: «Το σωζόμενον τούτο χωρίον, η ιδιαιτέρα πατρίς του σοφού Γ. Γενναδίου, έχων οικίας 160 και κατοίκους 800, διατηρούν δε και δύο σχολεία, από τη εποχής του Φαλαρίδος της Ηπείρου και δυναστεία κατακτήσαντος αυτό, εν αγνοία της τουρκικής κυβερνήσεως, Ιμλιάκη, υπάρεται εις την περιοχήν των Κουρέντων».
Ακόμα, ο Λαμπρίδης καταγράφει το τοπωνύμιο ως «τόπο χαμηλό». Ο Βάσμερ (στο Οικονόμου 2002) ετυμολογεί την ονομασία ως προερχόμενη από το σλαβικό doljane που σημαίνει «ο κάτοικος της κοιλάδας».
Το όνομα του χωριού «συγγενεύει» με τη Δόλιανη (που κάποτε λεγόταν «Νέον Αμαρούσιον», είτε το πιστεύετε, είτε όχι…) του Ανατολικού Ζαγορίου, αλλά και με μια σειρά ακόμα σημερινές και παλιότερες ονομασίες, με την ίδια ρίζα: Δόλιανη για παράδειγμα, λεγόταν μέχρι το 1928 το Ζευγοστάσι, στην Καστοριά.
Πηγές:
Λαμπρίδης Ι. Ζαγοριακά. 1870
Οικονόμου Κ. Τα οικωνύμια του νομού Ιωαννίνων. 2002
Τζιόβας Π. Τα Δολιανά της Ηπείρου. 1995
Διαβάστε εδώ τα υπόλοιπα άρθρα για τις ονομασίες των χωριών των Ιωαννίνων