Ο δρόμος ενός λόγιου μοναχού

Ο Βησσαρίων Μακρής γεννήθηκε στα Γιάννενα, το 1635 και είχε καταγωγή από το Ζαγόρι.

Πήγε σχολείο στα Γιάννενα και αφού χειροτονήθηκε, μαθήτευσε στην Πατριαρχική Ακαδημία, στην Κωνσταντινούπολη.

Ο Μακρής επέστρεψε σε ηλικία 40 ετών στα Γιάννενα και ξεκίνησε να διδάσκει στη σχολή Γκιούμα. Σύμφωνα με τον Τάσο Παπασταύρο, είναι ο γενάρχης της οικογένειας Μακρή, που ήταν ιδιοκτήτρια του μετέπειτα αρχοντικού Πυρσινέλλα.

Υπήρξε ένας από τους πρωτεργάτες της ελληνικής φιλολογίας. Η «Σταχυολογία τεχνολογική: κατ΄απόκρισιν της γραμματικής τέχνης» που εκδόθηκε το 1686, υπήρξε ένα από τα πιο βασικά και διαδεδομένα εγχειρίδια γραμματικής της εποχής. Ο Μακρής σύνταξε μια βασική «οδηγία», που ξεκινούσε με απλές ερωταπαντήσεις: «Τι εστί γράμμα; Γράμμα εστί μέρος ελάχιστον φωνής αδιαιρέτου», αναφέρει στην ανάλυση του ελληνικού αλφαβήτου. Η γραμματική του έγινε «εργαλείο» εκμάθησης των ελληνικών, ακόμα και σε ξένα πανεπιστήμια.

Το 1695, ο Μακρής έγινε ο ένας πόλος μιας θεολογικής-φιλοσοφικής διένεξης, για την επίλυση της οποίας επενέβη το Πατριαρχείο.

Αν σας αρέσει ο Τύπος μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή, πατώντας εδώ:

Το αντικείμενο της διαφωνίας ήταν η «θεϊκή ουσία και ενέργεια». Ο άλλος πόλος, ήταν ένας νεοφερμένος ιερωμένος στα Γιάννενα, ο Γεώργιος Σουγδουρής, ο οποίος είχε διαδεχθεί τον Μακρή στο σχολαρχικό θώκο της σχολής Γκιούμα, το 1683. Ο Μακρής είχε σύμμαχο τον Κλήμεντα τον Χίο, μητροπολίτη Ιωαννίνων και μαθητή του Μακρή στη μονή Λυγγιάδων.

Μάλιστα, ο Κλήμης συγκάλεσε τοπική σύνοδο, με σκοπό να καταδικάσει τον Σουγδουρή ως αιρετικό, χωρίς να το καταφέρει.

Ο Μακρής πέθανε στις 2 Απριλίου του 1699, λίγες μέρες πριν ο Σουγδουρής συντάξει την ομολογία πίστης του και τη στείλει στο Πατριαρχείο, για να αποφύγει την καθαίρεσή του…

Σήμερα, οι δύο λόγιοι κληρικοί «συνυπάρχουν» σε δύο διαδοχικούς δρόμους, στο Κάστρο των Ιωαννίνων.

Πηγές:

Μακρής Βησσαρίωνας, Σταχυολογία τεχνολογική : κατ' ερωταπόκρισιν της Γραμματικής Τέχνης, 1686

Παπαζήσης Δημήτριος, Βιογραφική συλλογή λογίων Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας (Ηπείρου – Θεσσαλίας – Μακεδονίας),  Ηπειρωτική Εστία, 1977

Παπασταύρος Αναστάσιος, Ιωαννίνων εγκώμιον, Ιωάννινα 1998