Νέα δεδομένα για τους πρώτους πιθήκους και το περιβάλλον τους

Οι ανθρωπολόγοι θεωρούσαν επί μακρόν ότι οι πρόγονοί μας πίθηκοι ανέπτυξαν έναν όρθιο κορμό για να μαζεύουν φρούτα στα δάση, αλλά νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα στο περιοδικό Science υποδηλώνει ότι η ζωή σε ανοιχτά δάση και μια διατροφή που περιελάμβανε φύλλα οδήγησαν τους πιθήκους στο όρθιο ανάστημά τους.

Η νέα έρευνα επικεντρώνεται σε μια περιοχή απολιθωμάτων ηλικίας 21 εκατομμυρίων ετών που ονομάζεται Moroto στην ανατολική Ουγκάντα. Εκεί, η διεθνής ερευνητική ομάδα, εξέτασε απολιθώματα που βρέθηκαν σε ένα μόνο στρωματογραφικό στρώμα, συμπεριλαμβανομένων απολιθωμάτων του αρχαιότερου, σαφώς τεκμηριωμένου πιθήκου, του Morotopithecus.

Επίσης, μέσα σε αυτό το στρώμα υπήρχαν απολιθώματα άλλων θηλαστικών, αρχαία εδάφη που ονομάζονται παλαιοσόλια και μικροσκοπικά σωματίδια πυριτίου από φυτά που ονομάζονται φυτόλιθοι. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αυτά τα στοιχεία για να αναπαραστήσουν το αρχαίο περιβάλλον του Morotopithecus.

Όπως ανακάλυψαν, τα φυτά που αναπτύχθηκαν σε αυτό το τοπίο έζησαν εποχιακές περιόδους βροχής και ξηρασίας. Αυτό σημαίνει, επίσης, ότι τουλάχιστον ένα μέρος του έτους οι πίθηκοι έπρεπε να βασίζονται σε κάτι άλλο εκτός από φρούτα για να επιβιώσουν. Όπως υποδεικνύεται από τα ευρήματα, ο Morotopithecus ζούσε σε ένα ανοιχτό δάσος αποτελούμενο από δέντρα και θάμνους.

Η πρώτη ένδειξη ότι αυτοί οι αρχαίοι πίθηκοι έτρωγαν φύλλα ήταν στους γομφίους τους, καθώς ήταν πολύ «κορυφοειδείς», όπως οι γομφίοι που χρησιμοποιούνται για το σχίσιμο ινωδών φύλλων. 

Αντίθετα, οι γομφίοι που χρησιμοποιούνται για την κατανάλωση φρούτων είναι συνήθως πιο στρογγυλεμένοι, σύμφωνα με την κ. ΜακΛάτσι. 

Επίσης, οι ερευνητές εξέτασαν το οδοντικό σμάλτο των πιθήκων καθώς και άλλων θηλαστικών που βρέθηκαν στο ίδιο στρωματογραφικό επίπεδο. 

Από τις ισοτοπικές αναλογίες στο οδοντικό σμάλτο συμπέραναν ότι οι πίθηκοι και τα άλλα θηλαστικά έτρωγαν φυτά που είχαν υποστεί πίεση νερού και τα οποία είναι πιο συνηθισμένα σε ανοιχτά δασικά περιβάλλοντα ή δασικά περιβάλλοντα με χορτάρι.

Η έρευνα, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science, δεν ρίχνει λοιπόν μόνο φως στην προέλευση των πιθήκων, αλλά ανατρέπει και τις γνώσεις μας για την προέλευση των δασικών εκτάσεων. Παλαιότερα οι ερευνητές πίστευαν ότι η Ισημερινή Αφρική κατά τη διάρκεια του πρώιμου Μειόκαινου ήταν πυκνά καλυμμένη με δάση και ότι οι ανοιχτές δασικές εκτάσεις και οι εκτάσεις που καλύπτονταν με χορτάρι εμφανίστηκαν μόλις 7-10 εκατομμύρια χρόνια πριν. Αντίθετα, με την παρούσα έρευνα η εξέλιξη αυτή τοποθετείται στα 21 εκατομμύρια χρόνια πριν.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Arizona State University

Φωτογραφία: Καλλιτεχνική αναπαράσταση ανοικτού δάσους με έναν πίθηκο με το μωρό του στην πλάτη να σκαρφαλώνει στο δένδρο για να φάει φύλλα. Arizona State University/Corbin Rainbolt