Μια πορεία δύο δύσκολων χρόνων...

Ο Θωμάς Μπέγκας βρίσκεται στα ηνία του δήμου Ιωαννιτών εδώ και δύο χρόνια. Αναμφίβολα, οι συνθήκες που επικρατούν σήμερα στη χώρα, δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστο τον Δήμο. Μέσα σε ένα δύσκολο και πιεστικό περιβάλλον, η τοπική αυτοδιοίκηση προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό της. Πόλεις, σαν τα Γιάννενα, καλούνται να γίνουν όχι μόνο πιο ανθρώπινες αλλά και να βρουν διεξόδους για τη δημιουργία ενός αναπτυξιακού υπόβαθρου.

Πώς βιώνουν τα Γιάννενα την κρίση;

Έχω την αίσθηση πως τα Γιάννενα βιώνουν την κρίση βουβά. Κι αυτό είναι χαρακτηριστικό του Ηπειρώτη. Το τελευταίο εξάμηνο, υπάρχει, όμως, και μια ένταση. Λαμβάνοντας υπόψη τα ραντεβού που έχω με τους πολίτες, οι 9 στους 10 εκπλιπαρούν για δουλειά. Υπήρχε μια μακρά περίοδος που τέτοιου είδους αιτήματα δεν έφταναν στο γραφείο μου συχνά. Τώρα όμως υπάρχει μια νέα φάση που την ερμηνεύω ως εκδήλωση της απόγνωσης. Πάνω στην απόγνωσή του, ο κόσμος προσπαθεί να εξαντλήσει κάθε ελπίδα. Από τη μεριά μας, κάνουμε ό,τι μπορούμε: εφαρμόσαμε το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας, διάφορες δράσεις κοινωνικής πολιτικής και μέσω του ΟΚΠΑΠΑ. Αλλά δεν φτάνουν... Η κατάσταση είναι δύσκολη. Υπάρχουν τεράστια προβλήματα πια ακόμα και στους πολίτες που ανήκουν στην κατηγορία των μεσαίων εισοδημάτων.

Μέσα σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον, ο Δήμος τι μπορεί να κάνει, για παράδειγμα, με τα τέλη;

Η δυνατότητα να περιοριστεί το κόστος των δημοτικών τελών ή των τελών ύδρευσης-αποχέτευσης υπάρχει. Εδώ πρέπει να πω ότι ο Δήμος λειτουργεί σε ένα ασταθές περιβάλλον, με τις δυσάρεστες εκπλήξεις να προκύπτουν συνεχώς. Γι' αυτό και είμαστε φειδωλοί. Για παράδειγμα, τώρα μάς κόβουν 2 εκατ. ευρώ από τα παρακρατηθέντα. Τα χρήματα αυτά δεν θα εγγραφούν στον προϋπολογισμό του 2017. Σε σχέση με τη ΔΕΥΑΙ, ο σχεδιασμός για την εξυγίανση της ΔΕΥΑΙ, προβλέπει μείωση των τελών ύδρευσης και αποχέτευσης στο τέλος του 2017. 

Για τα δημοτικά τέλη, θα κάνουμε μια προσπάθεια μείωσής τους φέτος. Κατά τα άλλα, προσπαθούμε να βρούμε κι άλλους τρόπους να στηρίξουμε τις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες. Κατά 99% θα καταφέρουμε να επιδοτήσουμε το εισιτήριο του ΚΤΕΛ σε όλο τον δήμο. Φαίνεται ότι είναι νούμερο το οποίο βγαίνει.

Μετά από δύο χρόνια στη θέση του δημάρχου, και μέσα σε ένα δύσκολο οικονομικά περιβάλλον, εκτιμάτε ότι προεκλογικά καλλιεργήσατε μεγάλες προσδοκίες;

Όταν κατεβαίνεις σε μια προεκλογική εκστρατεία, είσαι υποχρεωμένος να διατυπώνεις κάπιοες άμεσες προτάσεις, κάποια μεσοπρόθεσμα σχέδια, αλλά και κάποια οραματικά πράγματα. Το όραμα πρέπει να υπάρχει ανεξαρτήτως συνθηκών. Στα πιο άμεσα έργα, οι συνθήκες ήταν δυσμενείς. Από τις μεγάλες περικοπές στη χρηματοδότηση μέχρι τους εργολάβους που μάς παρακαλούσαν να μη βγάλουμε δημοπρασίες γιατί δεν μπορούσαν να καλύψουν τις εγγυητικές επιστολές. Επίσης, εκπρόσωποι του Τεχνικού Επιμελητηρίου δεν συμμετείχαν σε επιτροπές διαγωνισμού λόγω απεργίας για μεγάλο διάστημα. Είναι και πολλά άλλα. Για παράδειγμα, ξεκίνησε πρόσφατα το έργο της ασφαλτόστρωσης και ξαφνικά η 28ης Οκτωβρίου σταματά για 20 μέρες. Γιατί; Ενώ είχαμε ζητήσει, πριν ξεκινήσει το έργο, από τη ΔΕΥΑΙ να κλείσει τις ενδεχόμενες εκκρεμότητες, τώρα προέκυψε ότι υπάρχει έλλειμμα σε ένα μικρό δίκτυο αποχέτευσης.

Και μιας και αναφέρατε τη ΔΕΥΑΙ, στην οποία είστε και πρόεδρος, η εξυγίανσή της θα γίνει ποτέ;

Σαράντα χρόνια παθογένειας δεν είναι εύκολο να ξεχαστούν. Φτιάξαμε τον οργανισμό και τη μηχανοργάνωση, για την εφαρμογή της οποίας υπήρξαν αντιδράσεις από εργαζόμενους, προχωρήσαμε στη συστέγαση όλων των υπηρεσιών της ΔΕΥΑΙ. Δεν ήταν δυνατόν μια επιχείρηση σαν τη ΔΕΥΑΙ να έχει άλλα γραφεία στο κέντρο της πόλης, άλλα στο Πέραμα, άλλα στον Κατσικά. Θα πρέπει να προχωρήσουμε και στην εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου. Γίνονται βήματα...

Υπάρχουν αρκετά παράπονα από πολίτες για διάφορα μικρά αλλά καίρια ζητήματα, από την αντικατάσταση μιας καμένης λάμπας μέχρι τα ογκώδη αντικείμενα. Είναι τόσο δύσκολο να λυθεί ένα θέμα καθημερινότητας;

Ναι από τη στιγμή που δεν υπάρχει προσωπικό. Αυτή τη στιγμή έχουμε αγοράσει όλον τον εξοπλισμό καθαριότητας για όλον τον Δήμο. Μισοί κάδοι και μισά απορριμματοφόρα κάθονται όμως γιατί δεν έχουμε οδηγούς. Δεν φτάνει το προσωπικό. Και εδώ τίθενται δύο ζητήματα. Καταρχήν, ο παραλογισμός του παρελθόντος με τα γραφεία να είναι γεμάτα προσωπικό και με τις κρίσιμες ειδικότητες να μην καλύπτονται. Και δεύτερον, η δέσμευση, λόγω μνημονίου, των προσλήψεων μέσω των ανταποδοτικών μας τελών. 

Τώρα, ξεμπλοκάρει το δεύτερο ζήτημα, με την προϋπόθεση ότι θα αποδείξουμε ότι ο προϋπολογισμός μας αρκεί για να καλύψουμε τη μισθοδοσία. Θα κάνουμε το πρώτο αίτημά μας για πρόσληψη μόνιμου προσωπικού, αφού πρώτα περάσει από δημοτικό συμβούλιο.

Κάθε λίγο και λιγάκι είστε στην Αθήνα, σε κάποιον υπουργό ή γενικό γραμματέα. Πόσο δύσκολο είναι για την τοπική αυτοδιοίκηση να χτυπά συνεχώς πόρτες;

Είναι μια εξαντλητική διαδικασία. Μόλις εξελέγησαν οι βουλευτές, συναντήθηκαμε όλοι μαζί και τους έθεσα μια σειρά από θέματα. Αεροδρόμιο, Γιαννιώτικο Σαλόνι, σχέδιο Σεισμοπλήκτων, προεδρικό διάταγμα λίμνης, ο δεύτερος κόμβος στην Εγνατία οδό. Δεν ήταν παράλογα ζητήματα. Τους ζήτησα τη συνεργασία τους, να δουλέψουμε όλοι μαζί. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει κάτι. Γενικά το πρόβλημα όμως είναι ευρύτερο και αποδεικνύεται με το θέμα του αεροδρομίου. Είμαστε η πρώτη δημοτική αρχή που σηκώσαμε ψηλά το θέμα του αεροδρομίου. Με πρωτοβουλία μας, καθίσαμε όλοι οι φορείς σε ένα τραπέζι και στείλαμε μια επιστολή στον πρωθυπουργό με υπογραφές. 

Εδώ φαίνεται όμως ότι υπάρχει ένα πρόβλημα πολιτικής ευαισθησίας. Όταν φτάνει μια τέτοια επιστολή στο γραφείο του πρωθυπουργού, δεν θα έπρεπε κάποιος να μας καλέσει να συζητήσουμε και να δείξουν ότι μας λαμβάνουν υπόψη ως τοπική κοινωνία; Δεν μπορώ να καταλάβω. 

Σίγουρα υπάρχει ένα ζήτημα της κυβέρνησης με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) η οποία λειτουργεί με μια λογική κράτους εν κράτει. Τελευταία, λέγεται ότι υπάρχει πίεση από την τρόικα για ιδιωτικοποίηση της ΥΠΑ. Και όλοι έχουν κατεβάσει τα στιλό κάτω και δεν κάνουν τίποτα.

Στο σχέδιο βιώσιμης αστικής ανάπτυξης, που αποτελεί τον μπούσουλα του Δήμου για τα επόμενα χρόνια, κυριαρχούν οι αναπλάσεις δημόσιων χώρων, η χρηματοδότηση των οποίων θα επιδιωχθεί να γίνει κυρίως από το ΕΣΠΑ. Πώς μπορούν να συμβάλλουν αυτές οι αναπλάσεις στην ανάπτυξη της πόλης;

Η επιλογή μας είναι να δουλέψουμε στο παραλίμνιο μέτωπο, καθώς η λίμνη αποτελεί το συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Το ίδιο ισχύει και για το Κάστρο. Είναι σαφές ότι οι υποδομές δεν αρκούν για να υπάρξει μόχλευση στην οικονομία. Πώς μπορεί να γίνει η μόχλευση κεφαλαίων; Με τον τουρισμό, για παράδειγμα. Πρώτη φορά γίνεται συγκροτημένη προσπάθεια για την τουριστική προβολή, η οποία αποδίδει. Σύντομα θα παρουσιάσουμε μετρήσιμα στοιχεία. Είναι απλό: Αν δεν έχεις τις υποδομές -τις αναπλάσεις, τους δρόμους, το αεροδρόμιο- δεν μπορείς να προσελκύσεις την επιχειρηματικότητα. Πάμε σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα υποχρεωτικά.

Ο μισός δήμος είναι όμως αγροτικός. Προς την κατεύθυνση της αγροτικής ανάπτυξης, δεν έχετε κάνει πολλά.

Είναι γεγονός ότι έχουμε μείνει πίσω. Ξεκινάμε μια σοβαρή προσπάθεια σε συνεργασία με την Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης, η οποία περιμένει την τελική έγκριση μιας πρότασής της από το Νιάρχειο Ίδρυμα για τη δημιουργία δομών σε τρία σημεία της χώρας, μεταξύ των οποίων και τα Γιάννενα. Σύμφωνα με αυτό το πλάνο, σε δική μας δημοτική έκταση θα υπάρξει μια δομή για εκπαίδευση αγροτών -όχι στη θεωρία αλλά στην πράξη.

Πολλά έχουν ειπωθεί για την ανάγκη αποκατάστασης του οικοσυστήματος της λίμνης. Τι θα γίνει τελικά;

Καταφέραμε επιτέλους όλοι οι φορείς να καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι. Υπάρχει πια μια επιστημονική επιτροπή με εκπροσώπους από τον Δήμο, την Περιφέρεια, το Πανεπιστήμιο, τον Φορέα Διαχείρισης Λίμνης η οποία προχωρά τις προτάσεις έργων που πρέπει να γίνουν βάσει των μελετών μέσω του ΕΣΠΑ. Είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη γιατί υπάρχει επιτέλους συνεργασία.

Γιατί ο δήμος κράτησε τις αποστάσεις του από το προσφυγικό ζήτημα; Γιατί δεν έχει πιο ενεργό πολιτικό ρόλο;

Η όλη ιστορία με το προσφυγικό ζήτημα εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο της απογοήτευσής μας με την κεντρική εξουσία. Οφείλαμε να είμαστε επιφυλακτικοί γιατί δεν ξέραμε όλες τις παραμέτρους στην αρχή. Είπαμε ότι ήταν λάθος ο Κατσικάς και ζητήσαμε στεγασμένους χώρους. Οι υπεύθυνοι επέμεναν όμως στην επιλογή τους. Ήρθαν να κάνουν έναν διάλογο με την τοπική αυτοδιοίκηση, ο οποίος  αποδείχθηκε εικονικός. Όταν δείχνεις τη διάθεση να βοηθήσεις, γι' αυτούς σημαίνει περισσότερες αρμοδιότητες στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Έχετε δεχθεί αρκετή κριτική για την επιλογή του Κώστα Γκόγκου στην προεδρία του Πνευματικού Κέντρου, του πολιτιστικού οργανισμού της πόλης.

Να ξεκαθαρίσουμε κάτι: Ο πρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου δεν είναι καλλιτεχνικός διευθυντής, είναι διοικητής. Και ο κ. Γκόγκος κάνει διοίκηση σε ένα δύσκολο οικονομικά περιβάλλον, όπου το μεγαλύτερο κόστος είναι η μισθοδοσία. Γίνεται μεγάλη προσπάθεια για εξορθολογισμό των δαπανών. Φτιάξαμε τη θεατρική σκηνή, κάναμε στεγανώσεις στο κτίριο, βάλαμε νέα καθίσματα. Είναι γεγονός ότι το καλύτερο θα ήταν να έχουμε έναν καλλιτεχνικό διευθυντή στο Πνευματικό Κέντρο. Δεν έχουμε όμως τους πόρους.

Τον τελευταίο καιρό, η διαχείριση ή καλύτερα η μη διαχείριση των αδέσποτων ζώων επικρατεί στο προσκήνιο. Θα υπάρξει κάποια διέξοδος;

Ήταν πολιτική μας επιλογή να συνεργαστούμε με τις φιλοζωικές οργανώσεις για τη λειτουργία του καταφυγίου. Όταν όμως αυτές οι οργανώσεις φτάνουν στα άκρα, τότε δεν μπορεί να υπάρξει συνεργασία. Δεν έχουμε καταλήξει ακόμα τι θα κάνουμε. Θα προσπαθήσουμε να εξαντλήσουμε ό,τι προβλέπει η νομοθεσία.

Ποιο έργο θα θέλατε να στιγματίσει τη θητεία σας;

Το αεροδρόμιο. Η ολοκλήρωση του αεροδρομίου είναι έργο πνοής. Μαζί με τους δύο μεγάλους οδικούς άξονες και το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, ολοκληρώνεται ένα πλήρες δίκτυο υ συγκοινωνιών και μπορούμε να προσελκύσουμε ό,τι θέλουμε: πολιτισμό, τουρισμό, επιχειρηματικότητα. Το αεροδρόμιο μάς δίνει τη δυνατότητα να κοιτάμε και στο εξωτερικό.  Για μας, το αεροδρόμιο δεν είναι το αεροδρόμιο των Ιωαννίνων. Είναι το αεροδρόμιο της Ηπείρου. Και η Ήπειρος δικαιούται να έχει ένα αεροδρόμιο.

Η σχέση σας με τα social media είναι ιδιαίτερα ενεργή. Απαντάτε ο ίδιος;

Ναι. Το facebook είναι ένας τύπος επικοινωνίας. Προσπαθώ να δείξω στους πολίτες ότι έχω τη διάθεση να απαντήσω. Μερικές φορές απαντώ, βέβαια, και στο παραμικρό. Θα ήθελα όμως και οι πολίτες να κατανοήσουν ότι καλώς ή κακώς έχουν τεθεί κάποιες προτεραιότητες. Αναφέρω συχνά το αφήγημα του δέντρου και του δάσους.

Ευχαριστούμε πολύ.

Κι εγώ.