Μια νέα αρχή για την «Αγία Ελένη»

Ήταν το 2006, όταν η παιδόπολη «Αγία Ελένη» έγραφε τον επίλογό της στον τομέα της πρόνοιας. 

Έντεκα χρόνια μετά, ο τόπος αυτός (μετά από μια χρόνια εγκατάλειψη), στα διοικητικά όρια του δήμου Ζίτσας, έρχεται να υπηρετήσει ξανά την κοινωνική αλληλεγγύη και να φιλοξενήσει παιδιά αλλά και ενήλικες - όλοι τους πρόσφυγες. Οι πρώτοι φιλοξενούμενοι κατέφτασαν ήδη από τα νησιά του Αιγαίου, και συγκεκριμένα από τη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο. Από τους 93 πρώτους πρόσφυγες στην Αγία Ελένη, οι μισοί είναι παιδιά. Οι περισσότεροι από αυτούς, ήρθαν στην Ελλάδα μετά τη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας. Ωστόσο, κρίθηκε ότι δικαιούνται ασύλου και δεν επιστρέφουν στην Τουρκία. 

Με τους πρόσφυγες να βρίσκονται στον χώρο, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής εγκαινίασαν τη… νέα ‘Αγία Ελένη’. Το έργο της ανακατασκευής της πρώην παιδόπολης ανέλαβε η Ύπατη Αρμοστεία με τους πόρους (1,2 εκατ. ευρώ) να τους διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Στα εγκαίνια παραβρέθηκαν ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου, ο αντιπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας στην Ελλάδα Φιλίπ Λεκλέρ, οι δήμαρχοι Ιωαννίνων Θωμάς Μπέγκας και Ζίτσας Μιχάλης Πλιάκος, η θεματική αντιπεριφερειάρχης Γιούλα Μητροκώστα, o πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργος Καψάλης, ο μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος και πολλοί άλλοι. 

Ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής ξεκαθάρισε, στην τοποθέτησή του, ότι η «Αγία Ελένη» ότι είναι «ένα καμπ που θα λειτουργήσει σωστά για όσο καιρό χρειαστεί». Τη διαχείριση του προσφυγικού αυτού τόπου έχει αναλάβει η μη κυβερνητική οργάνωση Intersos. Με τα εγκαίνια της κρατικής αυτής δομής, ο κ. Μουζάλας έδωσε και στο στίγμα της πολιτικής που ακολουθεί πια η πολιτεία στο ζήτημα της διαβίωσης των προσφύγων. Όπως είπε, το υπουργείο κινείται στην κατεύθυνση των μικρών καμπ με αξιοπρεπείς συνθήκες και των διαμερισμάτων, ενώ τα συσσίτια τα αντικαθιστά η παροχή μετρητών. Στην πόλη των Ιωαννίνων, αυτή τη στιγμή νοικιάζονται μόνο 30 διαμερίσματα.

ΚΑΤΣΙΚΑΣ: ΔΟΜΗ ΜΕ 300 ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Εκτός της δομής της Αγίας Ελένης, θα λειτουργήσει και η δομή του Κατσικά, η οποία, σύμφωνα με τον κ. Μουζάλα, «θα γίνει ένα εξαιρετικό καμπ, που δεν θα φιλοξενεί πάνω από 300 πρόσφυγες. Σημειωτέον ότι η δομή της Αγίας Ελένης μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 508 πρόσφυγες. Ο υπουργός ανακοίνωσε δε ότι εντός της πρώην παιδόπολης θα λειτουργήσει πιλοτικά και μια μικρή μονάδα για 10-15 ασυνόδευτους ανήλικους.

Η δημιουργία δύο μόνιμων δομών δεν σημαίνει ότι ο προσφυγικός πληθυσμός θα παραμένει ίδιος. Κι αυτό επειδή προχωρούν, έστω αργά –με ευθύνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης-, οι διαδικασίες του προγράμματος μετεγκατάστασης προσφύγων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τους τελευταίους μήνες, πάντως, από την Ήπειρο, δεκάδες πρόσφυγες πήραν τον δρόμο της μετεγκατάστασης ενώ πολλοί είναι επίσης αυτοί που περιμένουν να φύγουν μέχρι τον Ιούνιο. Παράλληλα τρέχει και το πρόγραμμα της οικογενειακής επανένωσης.

ΟΙ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ

Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων, ο κ. Λεκλέρ μίλησε για μια «συμβολική μέρα» και έδωσε έμφαση στην καλή συνεργασία που υπήρχε με τα υπουργεία και τους φορείς. Τον λόγο πήρε και η αναπληρώτρια υπουργός κ. Φωτίου, η οποία ήταν κι αυτή που έβαλε εμπρός το σχέδιο αξιοποίησης της πρώην παιδόπολης πέρσι την άνοιξη. Η κ. Φωτίου υπενθύμισε στο κοινό ότι η πρώην παιδόπολη αποτελεί ένα δείγμα μοντερνισμού και είναι δημιούργημα του αρχιτέκτονα Κώστα Δοξιάδη. «Δύο ιστορίες που συναντώνται; Της κοινωνικής αλληλεγγύης και της αρχιτεκτονικής του τόπου» τόνισε (σ.σ. η κ. Φωτίου ήταν καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής).

Στην εκδήλωση, τον λόγο πήραν και οι δήμαρχοι Ιωαννίνων και Ζίτσας. Ο κ. Μπέγκας επισήμανε ότι «όλοι έχουμε δικαίωμα στην αξιοπρεπή διαβίωση», ενώ ζήτησε από το υπουργείο να υπάρχει μια πιο έγκαιρη ενημέρωση προς την τοπική αυτοδιοίκηση. Πρόσθεσε δε ότι απαιτείται μια ευαισθησία λόγω της γεωγραφικής θέσης της περιοχής των Ιωαννίνων . Ο κ. Πλιάκος, από την πλευρά του, ήταν πιο αναλυτικός στην τοποθέτησή του, ζητώντας κάποια αντισταθμιστικά οφέλη για την περιοχή του, όπως κατασκευή αποχετευτικού δικτύου στους γύρω οικισμούς, δημιουργία σχολικής μονάδας για τα παιδιά των προσφύγων εντός της πρώην παιδόπολης και παραχώρηση του χώρου στον δήμο Ζίτσας όταν αυτός πάψει να χρησιμοποιείται από πρόσφυγες.

Οι τοποθετήσεις έκλεισαν με φιλοξενούμενες της πρώην παιδόπολης να εύχονται «στα νέα παιδιά που μας διαδέχονται να έχουν μια καλή διαμονή».