Πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο: Οι ευκαιρίες για ένταξη στην αγορά εργασίας

Η διασύνδεση των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο με την αγορά εργασίας δεν είναι καθόλου εύκολο στοίχημα. Δεν είναι όμως και κάτι ανέφικτο. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα προσπαθεί με κατά τόπους συνεργασίες να γίνει ο διαμεσολαβητής: από τη μια μεριά οι αιτούντες άσυλο και από την άλλη οι επιχειρήσεις-οι εργοδότες.

Οκτώ χρόνια έχουν περάσει από τότε που και τα Γιάννενα έγιναν ένας τόπος υποδοχής προσφύγων. Από τότε πολλοί πρόσφυγες μετακινήθηκαν, έφυγαν για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι δομές στον Κατσικά και στον Άγιο Ιωάννη («Αγία Ελένη») συνεχίζουν να φιλοξενούν εκατοντάδες ανθρώπους, από διάφορες χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Ανθρώπους που είτε έχουν αναγνωριστεί ως πρόσφυγες είτε έχουν κάνει αίτηση για άσυλο και βρίσκονται στην αναμονή. Σε μια αναμονή ζωής.

Πολλοί από αυτούς θα φύγουν. Αρκετοί όμως θα μείνουν είτε από επιλογή είτε επειδή δεν έχουν κάπου αλλού να πάνε. Και οι άνθρωποι θέλουν να βρουν μια δουλειά και να φτιάξουν μια ζωή σε αυτή την πόλη, σε αυτή την περιοχή. 

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ στην Ελλάδα έχει διαπιστώσει κι αυτή με τη σειρά της ότι μετά την πανδημία, οι ανάγκες σε εργατικό δυναμικό είναι μεγάλες. Η ζήτηση για εργάτες γης ή για εργαζόμενους στον χώρο του τουρισμού αλλά και του λιανικού εμπορίου, είναι έντονη. Με στόχο να φέρει κοντά τους εργοδότες και τους εν δυνάμει εργαζόμενους, η Ύπατη Αρμοστεία έχει δημιουργήσει μια πλατφόρμα (Adama) όπου εισέρχονται και εγγράφονται οι μεν και οι δε.

Σε τοπικό επίπεδο, η Ύπατη Αρμοστεία συνεργάζεται με την μη κυβερνητική οργάνωση Intersos και τον Δήμο Ιωαννιτών-Διαπολιτισμικό Κέντρο Κοινωνικής Ένταξης «Ακαδημία» σε μια προσπάθεια υποστήριξης των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο για ένταξη στην αγορά εργασίας. Ένα πρόγραμμα που φέρει τον τίτλο «together». Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής, η Intersos έχει αναπτύξει μια συνεργασία με το Επιμελητήριο Ιωαννίνων προκειμένου να εντοπιστούν οι ανάγκες που υπάρχουν και οι θέσεις εργασίας για τις οποίες υπάρχει ζήτηση στην περιοχή.

Ιntersos, Δήμος Ιωαννιτών και Επιμελητήριο πραγματοποίησαν το απόγευμα της Δευτέρας μια ημερίδα σε αίθουσα του ξενοδοχείου Du Lac, με στόχο την επίτευξη της διασύνδεσης των προσφύγων με την αγορά εργασίας. Εκ μέρους του Επιμελητηρίου, ο πρόεδρός του, Μάκης Χρυσοστόμου, κατέθεσε την προθυμία που υπάρχει για ένταξη των προσφύγων στις γιαννιώτικες επιχειρήσεις. Ζήτησε ωστόσο να υπάρχει μια αναλυτική ενημέρωση για τα εξειδικευμένα προσόντα που έχουν οι πρόσφυγες και οι αιτούντες άσυλο.

Ο Πέτρος Μάστακας από τον Τομέα Προστασίας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στην Ελλάδα μίλησε για τις πολλές γραφειοκρατικές δυσκολίες που συναντά ένας πρόσφυγας: από την έκδοση ΑΜΚΑ και το άνοιγμα ενός τραπεζικού λογαριασμού (αναγκαίου για την καταβολή του μισθού) μέχρι το γλωσσικό ζήτημα και την αντιστοίχηση σπουδών και πτυχίων. Ζητήματα για τα οποία ακόμα δίνονται αγώνες.

Από την Intersos, ο Ευθύμιος Τρομπούκης ανέλυσε τι ισχύει με το καθεστώς του πρόσφυγα και τι με το καθεστώς του αιτούντα άσυλο, σε εργασιακό επίπεδο. Όπως είπε, ο πρόσφυγας έχει πλήρη πρόσβαση στην ελληνική αγορά εργασίας, υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους ημεδαπούς. Ο αιτών άσυλο αποκτά δικαίωμα εργασίας δύο μήνες μετά την υποβολή του αιτήματός τους για παροχή ασύλου οπότε και μπορούν να λάβουν όλα τα προβλεπόμενα έγγραφα για να εργαστούν στην Ελλάδα.