Μέση Ανατολή: Οι λάθος προτεραιότητες του Τζο Μπάιντεν

Από τους πρώτους μήνες της θητείας της, η κυβέρνηση Μπάιντεν έλαβε μια ξεχωριστή απόφαση για την πολιτική της στη Μέση Ανατολή: Θα έθετε σε δεύτερη μοίρα τις προσπάθειες που κατέβαλαν επί μισό αιώνα οι προηγούμενοι πρόεδροι των ΗΠΑ, ιδίως οι Δημοκρατικοί, για τη μεσολάβηση μιας ευρείας και διαρκούς ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων.

Από τον Ρίτσαρντ Νίξον και μετά, διαδοχικές αμερικανικές διοικήσεις δοκίμασαν τα χέρια τους σε συνόδους κορυφής στο Καμπ Ντέιβιντ, σε διπλωματικές μετακινήσεις και σε άλλες προσπάθειες μεγάλης κλίμακας για να πείσουν τους Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους ηγέτες να ξεκινήσουν συνομιλίες για να διευθετήσουν τις διαφορές που βρίσκονται πάνω από 75 χρόνια εντάσεων στη Μέση Ανατολή. Ο Τζο Μπάιντεν δεν το έκανε.

Αντ' αυτού, αξιωματούχοι της κυβέρνησης σχεδίασαν από νωρίς αυτό που αποκαλούσαν πολιτική του Μπάιντεν για ήρεμη διπλωματία. Υποστήριξαν πιο μέτριες βελτιώσεις στις παλαιστινιακές ελευθερίες και τις συνθήκες διαβίωσης υπό τη σκληροπυρηνική κυβέρνηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, η οποία έχει ενθαρρύνει τον εποικισμό στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη και η οποία περιλαμβάνει εταίρους του συνασπισμού που αντιτίθενται στην υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ λύση των δύο κρατών. Η λιγότερο φιλόδοξη προσέγγιση ταιριάζει με την αποφασιστικότητα του Μπάιντεν να στρέψει το επίκεντρο της εξωτερικής του πολιτικής από τα θερμά σημεία της Μέσης Ανατολής στην Κίνα.

Όμως οι μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι από τον παραγκωνισμό της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης επανήλθαν στο προσκήνιο με την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και τον σφοδρό βομβαρδισμό της Γάζας από το Ισραήλ ως απάντηση. Οι οργισμένοι Άραβες εταίροι των Ηνωμένων Πολιτειών επισημαίνουν την αποτυχία της Αμερικής να εμπλακεί ενεργά, καθώς η ισραηλινο-παλαιστινιακή βία βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο.

Το αιματηρό ξέσπασμα των μαχητών της Χαμάς από τη Γάζα και η στρατιωτική κλιμάκωση της απάντησης του Ισραήλ έχουν σκοτώσει χιλιάδες αμάχους στο Ισραήλ και τη Γάζα, ώθησαν τον Μπάιντεν να αναπτύξει ομάδες κρούσης αεροπλανοφόρων στην περιοχή και απειλούν να επεκτείνουν τις συγκρούσεις και τις ροές των Παλαιστινίων προσφύγων πέρα από τα σύνορα.

Απειλή σταθερότητας

Στο Κάιρο αυτό το Σαββατοκύριακο, ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ ελ Σίσι ήταν ένας από τους Άραβες ηγέτες που προειδοποίησαν τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος επισκέπτεται τις πρωτεύουσες της Μέσης Ανατολής προσπαθώντας να περιορίσει τη σύγκρουση, ότι ο πόλεμος Ισραήλ-Γάζας απειλεί τη σταθερότητα ολόκληρης της Μέσης Ανατολής.

Ο Μπάιντεν είναι πιθανό να ακούσει το ίδιο καθώς θα συναντηθεί με τους ηγέτες της Ιορδανίας, της Αιγύπτου και της Παλαιστινιακής Αρχής στην Ιορδανία την Τετάρτη, αφού ταξιδέψει στο Ισραήλ.

Ο Σίσι, ο οποίος φοβάται ότι η ισραηλινή στρατιωτική επίθεση θα ωθήσει τα 2,3 εκατομμύρια κατοίκους της Γάζας να περάσουν τα σύνορα με την Αίγυπτο, επέρριψε ευθύνες στη σχεδόν εξαφάνιση οποιασδήποτε διεθνούς πίεσης προς την κυβέρνηση Νετανιάχου και τους Παλαιστίνιους να επιστρέψουν στις διαπραγματεύσεις.

Ο Σίσι αναφέρθηκε στη «συσσώρευση οργής και μίσους για περισσότερα από 40 χρόνια» και στην έλλειψη οποιουδήποτε «ορίζοντα για την επίλυση της παλαιστινιακής υπόθεσης- ενός ορίζοντα που να δίνει ελπίδα στους Παλαιστίνιους» για ένα κράτος με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.

Η Σαουδική Αραβία, εν τω μεταξύ, επεσήμανε τις «επανειλημμένες προειδοποιήσεις των Σαουδαράβων για τον κίνδυνο της έκρηξης».

Υπογραμμίζοντας τη μειωμένη προσοχή που δίνει η κυβέρνησή του στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, η κλήση του Μπάιντεν στον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς το περασμένο Σαββατοκύριακο εν μέσω του αναπτυσσόμενου πολέμου στη Γάζα ήταν η πρώτη του Αμερικανού ηγέτη από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του.

Δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι μια πιο φιλόδοξη δέσμευση του Μπάιντεν για τα ισραηλινο-παλαιστινιακά ζητήματα θα έφερνε άμεση πρόοδο ή θα έκανε κάτι για να αποθαρρύνει την επίθεση της Χαμάς, της οποίας ο καταστατικός χάρτης απαιτεί την καταστροφή του Ισραήλ.

Δεν είναι σαφές τι θα συμβεί τώρα με την προσπάθεια εξομάλυνσης της κατάστασης από τον Μπάιντεν. Παρά τα οργισμένα τους σχόλια και τους διαφορετικούς βαθμούς λαϊκής υποστήριξης του κοινού τους για την παλαιστινιακή υπόθεση, οι Άραβες εταίροι της Αμερικής είναι πραγματιστές και, όπως οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, αντίπαλοι της Χαμάς και άλλων ομάδων που υποστηρίζονται από το Ιράν.

Με πληροφορίες από ΑΡ