Μ. Μπουόνο: Ο χειμώνας δεν θα βρει τους πρόσφυγες στον Κατσικά

Ο Ιταλός Μάρκο Μπουόνο είναι ο υπεύθυνος του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ήπειρο. Το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας στεγάζεται μέσα στο Κάστρο και απασχολεί συνολικά 15 άτομα. Ο «Τύπος» συνάντησε τον κ. Μπουόνο λίγη ώρα μετά την επιστροφή των προσφύγων στον καταυλισμό οι οποίοι διαμαρτύρονται για την παραμονή τους σε σκηνές ενόψει του χειμώνα. Κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας, εμφανίστηκε σίγουρος ότι το ζήτημα της στέγασης των προσφύγων στον Κατσικά θα επιλυθεί άμεσα.

Έχετε μια μεγάλη εμπειρία με αποστολές σε εμπόλεμες ζώνες, όπως στο Ιράκ, στο Σουδάν. Σε σύγκριση με αυτές τις αποστολές, η Ελλάδα θα πρέπει να σας φαίνεται εύκολη υπόθεση.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα στην οποία τουλάχιστον έχουμε προσωπική ζωή. Μένουμε σε ένα σπίτι, ψωνίζουμε και κυρίως δεν υπάρχει ζήτημα για την ασφάλειά μας. Σε μερικά μέρη, όπως το Σουδάν, είναι δύσκολο να βρεις ακόμη και φαγητό. Έχω συναδέλφους που, μετά από έξι μήνες, έχουν χάσει 20 κιλά. Εδώ υπάρχουν συνθήκες μιας φυσιολογικής ζωής. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η δουλειά είναι εύκολη. Κατά κάποιο τρόπο είναι πιο περίπλοκη. Αυτό συμβαίνει σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.

Τι εννοείτε;

Υπάρχει μια εκλεπτυσμένη αλυσίδα εξουσιών. Στις χώρες της Αφρικής, για παράδειγμα, έχεις συνομιλητή μόνο την κυβέρνηση. Στην Ευρώπη, τα στάδια διακυβέρνησης είναι: η κυβέρνηση, η περιφερειακή αυτοδιοίκηση, η τοπική αυτοδιοίκηση. Ο καθένας έχει διαφορετική εξουσία και διαφορετική προοπτική και μερικές φορές γίνεται δύσκολη η διαχείριση.  Ένας οργανισμός όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ βρίσκεται συχνά στη μέση. Είναι διαφορετικός ο τρόπος εργασίας. Πρέπει να λαμβάνει κανείς υπόψη του τους πάντες.

Τον τελευταίο καιρό, βρίσκεστε στο επίκεντρο της προσοχής με τους πρόσφυγες του καταυλισμού του Κατσικά να αναμένουν από σας την επίλυση του στεγαστικού ζητήματος. Πόσο άμεσα θα επιλυθεί αυτό το ζήτημα;

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ ανέλαβε τη δέσμευση να εξασφαλίσει τουλάχιστον 20.000 προσωρινά καταλύματα για τους αιτούντες άσυλο που περιμένουν κυρίως να μετεγκατασταθούν σε άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα αποδέχθηκε τη βοήθειά μας και αναγνώρισε τον ρόλο μας, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μάς χρηματοδοτεί για αυτή την αποστολή. Η πλειοψηφία των προσφύγων δεν έχει καταγραφεί πλήρως ακόμη από την Υπηρεσία Ασύλου. Τον Ιούλιο έγινε η προκαταγραφή των αιτούντων άσυλο. Από 1η Σεπτεμβρίου, ξεκίνησε η δεύτερη φάση.

Από την Ήπειρο, 133 άνθρωποι θα πάνε μέσα στον Σεπτέμβριο για πλήρη καταγραφή στη Θεσσαλονίκη. Με την ολοκλήρωση της φάσης, οι 133 αυτοί πρόσφυγες θα πάνε σε ξενοδοχεία είτε στην Αθήνα είτε στη Θεσσαλονίκη είτε αλλού. Όπου υπάρχουν διαθέσιμα ξενοδοχεία. Αν σκεφτείτε ότι στην Ήπειρο υπάρχουν 2000 πρόσφυγες, ένα ποσοστό 5% προσφύγων που θα φύγουν από τους καταυλισμούς και τα κέντρα υποδοχής δεν είναι αμελητέο. Βέβαια, θα υπάρξουν και άλλες τέτοιες περιπτώσεις τους επόμενους μήνες.

Και οι υπόλοιποι, ιδίως του καταυλισμού του Κατσικά; Προχωρούν οι διαδικασίες με την ανακατασκευή της πρώην παιδόπολης «Αγία Ελένη»;

Οι κατασκευαστές θα ξεκινήσουν τις εργασίες σε μία εβδομάδα με δέκα ημέρες. Θα χρειαστούν τουλάχιστον δύο μήνες. Ωστόσο, μόλις κάποιο κτίριο είναι έτοιμο, θα αρχίσει η μετακόμιση. Κάθε φορά που ένα κτίριο θα ολοκληρώνεται, πρόσφυγες θα φεύγουν από τον καταυλισμό του Κατσικά. Κάποιοι μπορεί να πάνε σε ξενοδοχεία, αν δούμε ότι οι καιρικές συνθήκες γίνονται ιδιαίτερα σκληρές και δεν έχουν τελειώσει όλες οι εργασίες στην πρώην παιδόπολη. Κάποια λύση θα βρούμε. Εν κατακλείδι, κάποιοι θα μπουν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης και όλοι οι άλλοι θα μετακομίσουν στην «Αγία Ελένη».

Θα φύγουν δηλαδή όλοι από τον Κατσικά;

Στην «Αγία Ελένη» έχουμε υπολογίσει ότι υπάρχει χώρος για 400 με 450 άτομα το πολύ. Αν ρωτήσετε την κυβέρνηση, μπορεί να σας πει ότι χωράνε 700 άτομα, αλλά θα υπάρξει έτσι συνωστισμός. Στον Κατσικά, σήμερα, ο αριθμός των προσφύγων είναι μικρότερος από ό,τι ήταν στην αρχή (σ.σ. δεν ξεπερνούν στους 600). Οι Γεζίντι πήγαν στο κτίριο στη Φανερωμένη, άλλοι πήγαν σε άλλα κέντρα, όπου υπήρχαν μέλη οικογενειών, άλλοι σε διαμερίσματα, άλλοι έφυγαν προς άγνωστη κατεύθυνση -κυρίως Αφγανοί. Θεωρούμε ότι όσοι μένουν σήμερα στον Κατσικά, σε λίγο καιρό δεν θα βρίσκονται εκεί. Θα έχουν πάει όλοι τους στην πρώην παιδόπολη ή σε ξενοδοχεία.

Η συνεργασία σας με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο.) πώς είναι;

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες είναι ένας οργανισμός κυβερνητικός επί της ουσίας, με την έννοια ότι αποτελείται από κράτη-μέλη. Στην περιοχή της Ηπείρου, δραστηριοποιούνται τρεις μεγάλες ΜΚΟ: η Oxfam. οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και η Mercy Corps οι οποίες κάνουν πολλή δουλειά. Υπάρχουν και κάποιες μικρές οργανώσεις με εθελοντές ή κάποιοι μεμονωμένοι εθελοντές που δρουν χωρίς να υπάρχει κάποια οργανωτική δομή και που δεν αντιλαμβάνονται ότι χρειάζεται εξειδικευμένη προσέγγιση. Τις προάλλες, συζητούσα με έναν πρόσφυγα και ξαφνικά, χωρίς λόγο, άρχισε να κλαίει. Δεν είναι τόσο απλό το θέμα. Χρειάζεται πολλή προσοχή.