«Κτήμα των αδελφών Βέλιων»…

Ένα διατηρητέο κτίριο που από ό,τι δείχνουν τα πράγματα θα συνεχίσει να αφήνει το αποτύπωμά του στην ιστορία και στο αρχιτεκτονικό τοπίο της πόλης, σε αντίθεση με άλλα κτίρια. Αν και μέχρι πριν από λίγους μήνες ήταν ετοιμόρροπο, οι εργασίες ανακατασκευής προχωρούν και ήδη η νέα πρόσοψη αποκαλύπτει τα «μυστικά» του κτιρίου που ανήκει σε ιδιώτες.

Κοντά στο Γυαλί Καφενέ, επί της οδού Ανεξαρτησίας στο ιστορικό κέντρο των Ιωαννίνων, μια μεγάλη πέτρινη επιγραφή δίνει στοιχεία για το παρελθόν: «Κτήμα των Αδελφών Βέλιων Καλωτά 1876». Το «Καλωτά» προφανώς παραπέμπει στο χωριό Καλουτά του Κεντρικού Ζαγορίου. Το κτίριο, στην αρχική του τουλάχιστον μορφή, φαίνεται ότι λειτούργησε ως χάνι (εξάλλου, υπάρχουν καταγεγραμμένες μαρτυρίες για το χάνι του Βέλιου). Στα χάνια δε της Ανεξαρτησίας, και κυρίως γύρω από το Γυαλί Καφενέ, σύχναζαν Ζαγορίσιοι και Κονιτσιώτες.

Αρκετά αργότερα, μεταπολεμικά, το κτίριο στέγασε επιχείρηση κλωστοϋφαντουργίας. Μέχρι και πριν από έναν χρόνο, στην πρόσοψη του εγκαταλελειμμένου τότε κτιρίου υπήρχαν δύο μικρές πινακίδες: «Κλωστήριον» - «Λαναριστήριον» που υπενθύμιζαν το έντονα εμπορικό παρελθόν της περιοχής.

Το διώροφο αυτό κτίριο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο από το 1994 λόγω των αξιόλογων στοιχείων λαϊκής αρχιτεκτονικής, όπως αναφέρεται στη σχετική απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού.