Κουκάλογο: ένας μικρός γύπας υπό εξαφάνιση

Ένα από τα πιο παράξενα πουλιά του πλανήτη μας, το οποίο βρίσκεται στα πρόθυρα της εξαφάνισης, είναι ο ασπροπάρης, ο μικρότερος γύπας της Ευρώπης. Στην Ήπειρο είναι γνωστός ως κουκάλογο, καθώς, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, κουβαλάει τον τεμπέλη κούκο κατά τον ερχομό του από την Αφρική. Δυστυχώς, όπως αναφέρει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, τα τελευταία χρόνια η εμφάνιση έστω και ενός ασπροπάρη στην περιοχή μας αποτελεί σπάνιο φαινόμενο.

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ευαισθητοποίησης για τους γύπες, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία διοργανώνει μια εκδήλωση-αφιέρωμα στα τελευταία κουκάλογα της Ηπείρου την Παρασκευή 23 Αυγούστου, στην πλατεία του Πάπιγκου, στο Ζαγόρι, σε συνεργασία με τον Εξωραϊστικό Σύλλογο Παπίγκου και τον Δήμο Ζαγορίου. Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει παιδικό εργαστήριο με χειροτεχνίες και κατασκευές για τα παιδιά στις 19:30, ενημερωτική παρουσίαση αφιερωμένη στον ασπροπάρη (κουκάλογο) στις 20:30 και προβολή του βραβευμένου ντοκιμαντέρ «Οι Τελευταίοι των Ασπροπάρηδων» στις 21:00.

Λίγα λόγια για τον ασπροπάρη από την Ορνιθολογική Εταιρεία: Κάθε άνοιξη, ο Ασπροπάρης, ο μοναδικός γύπας που μεταναστεύει, διανύει περισσότερα από 5.000 χιλιόμετρα για να φωλιάσει στα βράχια της υπαίθρου, δίπλα στον άνθρωπο. Θεωρείται προάγγελος της άνοιξης, καθώς οι άνθρωποι της υπαίθρου συνέδεαν την άφιξή του με μαντικές πράξεις και ευχές για ευοίωνο πέρασμα στη νέα εποχή και πλούσια παραγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων.

Σήμερα, ο Ασπροπάρης είναι το πιο απειλούμενο είδος γύπα στην Ευρώπη. Έχοντας υποστεί μείωση μεγαλύτερη από 90% κατά τα τελευταία χρόνια, λιγότερα από 40 ζευγάρια απομένουν πλέον στα Βαλκάνια και μόλις 3 στην Ελλάδα. Σε περιοχές που πριν λίγα χρόνια το είδος ήταν κοινό, όπως η Ήπειρος, πλέον η θέα έστω και ενός Ασπροπάρη αποτελεί σπάνιο φαινόμενο.

Κύριος ένοχος γι’ αυτό είναι η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, που αποτελεί μεγάλη πληγή για την ελληνική φύση και έχει οδηγήσει σε εξαφάνιση προστατευόμενα αρπακτικά πουλιά από πολλές περιοχές της Ελλάδας.

Η εκδήλωση στο Πάπιγκο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE «Ζωή για τον Ασπροπάρη» στο οποίο ενώνουν τις δυνάμεις τους φορείς από 14 χώρες στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική με σκοπό τη διάσωση των τελευταίων ζευγαριών ασπροπάρη στα Βαλκάνια και τη διασφάλιση αφαλούς μεταναστευτικής διαδρομής γι’ αυτ­­­ά. Οι δράσεις του προγράμματος υλοποιούνται με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συγχρηματοδότηση του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη, του Πράσινου Ταμείου και του Ιδρύματος MAVA.

* Φωτογραφία: Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία/Δ. Βαβύλης