Κινηματογραφικές παραγωγές στα Γιάννενα: Μια σύγχρονη… b-movie

Το κεφάλαιο «κινηματογραφικές παραγωγές στα Γιάννενα» είναι αρκετά παλιό, τουλάχιστον περίπλοκο και λίαν προσφάτως, κάπως… επιδερμικό.

Καταρχάς, τα Γιάννενα και η Ήπειρος έχουν προσφέρει κινηματογραφικές τοποθεσίες ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν, συνδέοντας τόπους και σημαντικά πολιτισμικά έργα-ορόσημα για το ελληνικό και το παγκόσμιο σινεμά.

Το όνομα και μόνο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, είναι μια σύνοψη των παραπάνω.

Διαβάστε περισσότερα εδώ: Κινηματογραφικά Γιάννενα, λίγο ως πολύ

Τότε, οι κινηματογραφικές παραγωγές δεν αντιμετωπίζονταν με το μονοδιάστατο σημερινό τρόπο, ως μια «διαφήμιση του τόπου μας στον κόσμο», ένα branding που όσο αναγκαίο είναι για τον τουρισμό, τόσο επικίνδυνο και «μονοκαλλιεργητικό» καταντάει όταν ο σχεδιασμός είναι σχεδόν ανύπαρκτος.

Πολύ πρόσφατα, τις τελευταίες μέρες, προέκυψε ξανά το «ενδιαφέρον από το Μπόλιγουντ» για γυρίσματα στα Γιάννενα, από μια εταιρία μικτών παραγωγών, που διοργανώνει από… γάμους μέχρι κρουαζιέρες, αλλά και «στοκ» γυρίσματα για τηλεοπτικές και κινηματογραφικές παραγωγές.

Αυτή η επιχειρηματική δραστηριότητα χαιρετίστηκε ως περίπου η σκηνοθετική αυγή των Ιωαννίνων ή τουλάχιστον ένα μεγάλο άλμα προς αυτή την κατεύθυνση. Ο κ. Σούνι Παριάνι, ο υπεύθυνος της εταιρίας Greek Life, επισκέφθηκε τον δήμαρχο Θωμά Μπέγκα και η συνάντηση συνοδεύτηκε από επίσημη ανακοίνωση του Δήμου Ιωαννιτών.

Είναι όλα αυτά αντίστοιχα του μεγέθους που περιγράφεται σε δελτία Τύπου όμως;

Προβάλλεται όντως «η ζωντανή αισθητική, η ιστορία, η φυσική ομορφιά» κ.λπ. κ.λπ. μέσα από μια ξένη κινηματογραφική παραγωγή;

Όλα αυτά είναι σχετικά.

Το Μπόλιγουντ, ένας θηριώδης κινηματογραφικός οργανισμός που παράγει πάνω από 1.700 ταινίες τον χρόνο, δεν ήρθε για πρώτη φορά στα Γιάννενα.

To 2018, ο Ραβίντερ Τζιτ Νταρίγια γύρισε σε Ζαγόρι και Σύβοτα την ταινία τρόμου Mushkil που κυκλοφόρησε το 2019.

Αν δεν την έχετε ακούσει ποτέ, είναι κυρίως γιατί αυτές οι παραγωγές απευθύνονται σε ένα πολύ διαφορετικό (και τεράστιο κοινό), αλλά και γιατί η ταινία δεν ήταν από αυτές που θέλει να θυμάται κανείς. Οπότε και το κινηματογραφικό σκηνικό ξεχνιέται επίσης πολύ εύκολα. 

Εξίσου ατυχής ήταν και μια πιο οικεία στο δυτικό κοινό, ταινία, το «Beckett» που κυκλοφόρησε το 2021. Τότε, τα κονβόι της παραγωγής που κατευθύνονταν στο Ζαγόρι είχαν χαιρετιστεί πανηγυρικά, όχι όμως και το αποτέλεσμα, που ήταν κάτω του μετρίου, παρά την παρουσία του Τζον Ντέιβιντ Ουάσιγκτον στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Τουλάχιστον τότε, ένα κομμάτι της επένδυσης έμεινε στους ξενώνες και τα καταλύματα του Ζαγορίου…

Έκτοτε, η Ήπειρος και τα Γιάννενα περισσότερες κινηματογραφικές επενδύσεις γνώρισαν εκ των ένδον, κυρίως χάρη στην «άνοιξη» που έφερε στην παραγωγή ελληνικών σειρών το ΕΚΟΜΕ και πολιτικές όπως το cash rebate, η «επιστροφή» δηλαδή ενός ποσοστού του κόστους παραγωγής.

Οι τηλεοπτικές σειρές γνώρισαν άνθηση και τα Γιάννενα «προτιμήθηκαν» συχνά ως σκηνικό.

Ανεξάρτητα λοιπόν από την ποιότητα του αποτελέσματος, στο οποίο παίζει ρόλο και η προσωπική οπτική και το γούστο, αν πραγματικά θέλουμε να συζητάμε για «προσέλκυση κινηματογραφικών παραγωγών» με «υπεραξία» για την περιοχή, σε πρωτογενές χρηματικό, αλλά και σε δευτερογενές, branding επίπεδο, χρειάζονται πολύ περισσότερα και αρκετά διαφορετικά πράγματα.

Το βασικό, είναι ο σχεδιασμός. Το Epirus Film Office βρίσκεται κάπου χαμένο στην Περιφέρεια Ηπείρου (σε ένα γραφείο... το οποίο ήταν περισσότερο γνωστό -μέχρι πρόσφατα- ως τόπος διεξαγωγής των συνεδριάσεων της Περιφερειακής Επιτροπής) και δεν παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. 

Αντίθετα, τη «δουλειά» του φαίνεται να κάνουν πρόσκαιρες και «χομπίστικες» παρεμβάσεις, που μπορεί να συνοδεύονται από καλές προθέσεις, αλλά ως γνωστόν οι καλές προθέσεις δεν επαρκούν και στρώνουν λάθος δρόμους.

Έχει κάνει κάποια υπηρεσία για παράδειγμα, μια αποτίμηση των κινηματογραφικών παραγωγών που έγιναν στο νομό Ιωαννίνων; Πού προβλήθηκαν, πόσο κοινό τις είδε, αν έκαναν κάποια «μετατροπή»-αν δηλαδή έφεραν και άλλες παραγωγές ή κοινό που βρήκε θελκτικό ένα σκηνικό ταινίας, για να το επισκεφθεί; 

Όλα αυτά είναι δείκτες που καταρχάς απολογίζουν ένα σχέδιο και πάνε την υπόθεση μακρύτερα από το «περάστε να δείτε τα υπέροχα τοπία μας και να φάτε και μια σαλάτα».

Το επίσης βασικό, είναι η εγχώρια παραγωγή πολιτισμικού κεφαλαίου. Τα Γιάννενα συνεχίζουν να μην έχουν, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, ένα μόνιμο, σημαντικό, καθιερωμένο και θελκτικό φεστιβάλ, δικό τους και όχι «εισαγόμενο».

Αν τα παραπάνω συστηματοποιηθούν κάπως και ξεπεράσουμε τον καλοσυνάτο και καλοπροαίρετο επαρχιωτισμό, τότε ίσως τα πράγματα που θα προκύψουν να αξίζουν και περισσότερης συζήτησης…