Ιστορίες για τρένα…

Ο σιδηρόδρομος στην Ήπειρο αποτελεί μια ιστορία που πάει πολύ πίσω, στις αρχές του 20ου αιώνα. Και συνεχίζει να αποτελεί μια ιστορία που δεν πάει και… πολύ μπροστά, παρά τα κατά καιρούς αισιόδοξα μηνύματα.

Ένα από αυτά τα αισιόδοξα μηνύματα είχαν καταφτάσει στην Ήπειρο, τον περασμένο Οκτώβριο, από την άλλη μεριά της Πίνδου, από τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό. Ο κ. Αγοραστός είχε κάνει γνωστό ότι η μελέτη της σιδηροδρομικής γραμμής «Τρίκαλα-Καλαμπάκα-Ιωάννινα-Ηγουμενίτσα» εντάχθηκε από τον ΟΣΕ στο πρόγραμμα CEF 2014-2020 («Συνδέοντας την Ευρώπη») με συνολικό προϋπολογισμό 15,5 εκατ. ευρώ.

Μόνο που οι διαδικασίες για τη μελέτη αυτή δεν προχωρούν, επειδή το υπουργείο Ανάπτυξης δεν έχει «περάσει» τη δαπάνη στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 2022.

Τα νέα αυτά, αυτή τη φορά δεν ήρθαν από την άλλη μεριά της Πίνδου, αλλά από τη Βουλή, και δη μετά από ερώτηση βουλευτών της «Ελληνικής Λύσης» για τη σιδηροδρομική σύνδεση Βόλου-Ηγουμενίτσας. Πριν από τρεις ημέρες, ο υφυπουργός Μεταφορών Μιχάλης Παπαδόπουλος απάντησε με ένα έγγραφο του ΟΣΕ που φέρει την υπογραφή του προέδρου και διευθύνοντα συμβούλου Σπύρου Πατέρα.

Ο ΟΣΕ λέει, καταρχάς, τα γνωστά εδώ και δύο δεκαετίες σχεδόν: Ότι η σιδηροδρομική σύνδεση της Καλαμπάκας -Ιωαννίνων και του λιμένα της Ηγουμενίτσας έχει χαρακτηριστεί στον χάρτη των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών ως υπό κατασκευή, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2030. Προσθέτει δε ότι στο παρελθόν είχε γίνει από τον ΟΣΕ «η πρώτη φάση μελετών» και ότι απαιτούνται κι άλλες μελέτες. Γι’ αυτό και τον Μάρτιο του 2021, υπέβαλε πρόταση χρηματοδότης από το CEF 2014-2020, ύψους 15,5 εκατ. ευρώ.

Η πρόταση έγινε δεκτή και τον Νοέμβριο του 2021 υπογράφηκε μεταξύ του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA) και του υπουργείου Ανάπτυξης συμφωνία χρηματοδότησης για τις τελικές μελέτες μέσω του CEF 2014-2020 με ποσοστό χρηματοδότησης 50%.

Σύμφωνα με τη συμφωνία χρηματοδότησης, η ολοκλήρωση των μελετών προβλέπεται τέλη του 2024. Οι μελέτες, όπως σημειώνεται στην απόφαση ένταξης, αφορά την κατασκευή μιας μονής σιδηροδρομικής γραμμής 159 χλμ., συμπεριλαμβανομένης μιας συνδετήριας γραμμής 9 χλμ. με τα Ιωάννινα.

 «Ο ΟΣΕ θα προχωρήσει στην προκήρυξη των μελετών εφόσον αποφασιστεί από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων η ένταξη της δαπάνης στο ΠΔΕ του 2022» σημειώνεται χαρακτηριστικά. Είναι προφανές ότι η σιδηροδρομική γραμμή Καλαμπάκας-Ιωαννίνων δεν αποτελεί προτεραιότητα για το υπουργείο Υποδομών, το οποίο θα πρέπει να βρει τα υπόλοιπα 7,7 εκατ. ευρώ που δεν καλύπτει η χρηματοδότηση από το CEF (Συνδέοντας την Ευρώπη).

Είναι ξεκάθαρα ζήτημα πολιτικής βούλησης. Μια πολιτική βούληση που δυστυχώς δεν είχε «θεμέλια» όχι μόνο σε κεντρικό επίπεδο, αλλά ούτε καν στην Ήπειρο.

Το καλοκαίρι του 2020, το Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου είχε εκδώσει ψήφισμα για την ανάγκη έλευσης του σιδηροδρόμου στην περιοχή, μετά από πρωτοβουλία  και επιμονή του επικεφαλής της παράταξης «Κοινό των Ηπειρωτών» Γιώργου Ζάψα.

Η περιφερειακή αρχή Ηπείρου συναίνεσε στην έκδοση του ψηφίσματος, με τον περιφερειάρχη Αλέκο Καχριμάνη, όμως, να δηλώνει ότι «ουδείς λέει όχι για τη σιδηροδρομική σύνδεση της Ηπείρου, αλλά πρέπει να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Θέλω να είμαι πραγματιστής και όχι μόνο οραματιστής, γιατί κάποια στιγμή τα οράματα τελειώνουν», προσδίδοντας έναν μη διεκδικητικό τόνο. 

Σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο, η υπόθεση «τρένο» στην Ήπειρο δεν έχει αποτελέσει δέσμευση ή εξαγγελία για τον πρωθυπουργό ή για κάποιον υπουργό.

Υπάρχουν όμως κάποια δεδομένα: ο ΟΣΕ διεκδίκησε χρηματοδότηση για τις μελέτες και το υπουργείο Ανάπτυξης υπέγραψε τη συμφωνία. Οπότε αναμένονται απαντήσεις για το αν οι μελέτες και το έργο της σιδηροδρομικής σύνδεσης Καλαμπάκας-Ιωαννίνων μπορούν να έχουν ένα ξεκάθαρο μέλλον.