H τιμή στους ηττημένους

Ο πόλεμος δεν είναι ένδοξος, είτε ως «δίκαιος», είτε ως «άδικος». Είναι χαμένες ζωές, είναι ξεριζωμός, θρήνος, φτώχεια και εξανδραποδισμός. Υπάρχουν όμως και εκείνες οι ιστορίες που αποδεικνύουν ότι τίποτε στον κόσμο δεν είναι γραμμικό και ξεχωρισμένο για πάντα από σύνορα ή θρησκείες.

Ένας από τους μεγαλύτερους δρόμους της πόλης φέρει το όνομα του Κενάν Ταχσίν Μεσαρέ. Δεν ήταν πάντα μεγάλος και δεν έγινε λεωφόρος χωρίς (δικαιολογημένες σε σημαντικό βαθμό) αντιδράσεις κατοίκων, αλλά αυτό είναι ένα θέμα πολεοδομίας. Από όταν όμως ο δρόμος στις παρυφές του παλιού Δήμου Ιωαννιτών πήρε το όνομα του ζωγράφου, γιου του Χασάν Ταχσίν Πασά, έχουν περάσει περίπου τέσσερις δεκαετίες.

Ο Κενάν Μεσαρέ, αλβανικής καταγωγής, γεννήθηκε το 1889 στα Γιάννενα, όπου και πήγε σχολείο, όπως άλλωστε και ο πατέρας του που σπούδασε στη Ζωσιμαία σχολή. Ο Κενάν υπήρξε υπασπιστής του πατέρα του, ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως ο διοικητής του τούρκικου στρατού που ηττήθηκε στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, στη μάχη των Γιαννιτσών. Η μάχη ήταν αυτή που άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, μερικούς μήνες πριν την απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Ο Χασάν Ταχσίν Πασάς ήταν εκείνος που παρέδωσε τη Θεσσαλονίκη στις ελληνικές και όχι στις βουλγάρικες δυνάμεις, επηρεάζοντας τρομακτικά την ιστορική εξέλιξη. Στον Κενάν Μεσαρέ, ο οποίος ήταν πολύγλωσσος, αποδίδεται το γαλλικό αντίγραφο της συνθήκης παράδοσης της Θεσσαλονίκης.

Ο ζωγράφος Μεσαρέ ανάπλασε τα γεγονότα της απελευθέρωσης των Ιωαννίνων αρκετά αργότερα, από περιγραφές πρωταγωνιστών και αυτοπτών, δημιουργώντας του περισσότερους πίνακές του μετά το 1934, οπότε και εγκαταστάθηκε στα Γιάννενα, μέχρι το 1965 που πέθανε. Ο γιος του Ίνης, πέθανε πριν από μερικούς μήνες.

Ο Μεσαρέ «συναντιέται» στο δρόμο με έναν εκ των νικητών, τον Σπύρο Βαζαλούκα. Ένας κάθετος δρόμος έχει πάρει το όνομα του μπιζανομάχου που γεννήθηκε στην Πρέβεζα και πολέμησε τόσο στον Δρίσκο, όσο και στο Μπιζάνι.