Η «παλιά» στοά Λιάμπεη

Ανάμεσα από την οδό Ανεξαρτησίας και την οδό Κάνιγγος, στην καρδιά του ιστορικού κέντρου των Ιωαννίνων, η στοά Λιάμπεη αποτελεί σήμερα τόπο αναψυχής και διασκέδασης. Κάποτε εκεί λειτουργούσε ένα είδος πολυαγοράς όπου κανείς έβρισκε από επεξεργασμένα δέρματα μέχρι έπιπλα και ποτά. 

Η στοά Λιάμπεη είναι μία από τις τέσσερις στοές που σώζονται σήμερα και που στο παρελθόν αποτελούσαν πιθανότατα δρόμους του καμένου παζαριού.

Όλα ξεκίνησαν το 1869 με τον Ρασήμ πασά, ο οποίος προχώρησε στον εμπρησμό της παλιάς αγοράς,του παζαριού (με το μπεζεστένι), με στόχο τη ρυμοτόμηση της περιοχής. Ο εμπρησμός δεν επέφερε δραματικές αλλαγές στην περιοχή, σε πολεοδομικό τουλάχιστον επίπεδο. Καταρχήν, οι δρόμοι παρέμειναν στενοί. Ωστόσο, η εμπορική αγορά «ανανεώθηκε» κτιριακά –κι αυτή τη φορά τα καταστήματα ήταν πέτρινα (με σιδερένια κουφώματα) και όχι ξύλινα όπως πριν. 

Οι  ποικίλες εμπορικές δραστηριότητες στη στοά συνεχίστηκαν μέχρι τη δεκαετία του ’70, οπότε και ο τόπος άρχισε να ερημώνει. Ενδιάμεσα,τη δεκαετία του ’60, οι κληρονόμοι του Λιάμπεη (ιδιοκτήτη των καταστημάτων της στοάς από τον οποίο η τελευταία πήρε το όνομά της) προσπάθησαν να χαρακτηρίσουν τη δίοδο ανάμεσα από τα καταστήματα ως ιδιωτική με σκοπό την ανοικοδόμηση. Το δημοτικό συμβούλιο επέμεινε όμως στη διατήρηση της διόδου ως δημόσιας οδού με το σκεπτικό της «κυκλοφοριακής διευκολύνσεως ην προσφέρει η ως άνω οδός εφ’ ης κείται πυκνοκατοικημένων και εμπορικήν περιοχήν της πόλεως» (απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου του 1962, Ιστορικό Αρχείο Δήμου Ιωαννιτών). 

Η ιστορική και αρχιτεκτονική αναγνώριση της στοάς ήρθε το 1981, με τον χαρακτηρισμό από το υπουργείο Πολιτισμού των κτιρίων που αποτελούν τη στοά ως έργων τέχνης. Όπως αναφέρεται στη σχετική απόφαση, τα κτίρια αποτελούν αξιόλογα δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής με σκηνογραφικά στοιχεία. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις εισόδους της στοάς με τα λιθόκτιστα αετώματα. Σημειωτέον ότι εκείνη την εποχή, στις αρχές της δεκαετίας του '80, η ιδιοκτησία της στοάς είχε φύγει ήδη από τα χέρια της οικογένειας Λιάμπεη, η οποία προφανώς προχώρησε στην πώληση των καταστημάτων. Το όνομα «Λιάμπεη» παρέμεινε στην επιγραφή της στοάς αλλά και στην ιστορία της πόλης…

* Aπό το φωτογραφικό αρχείο του Απόστολου Βερτόδουλου