Η στοά Μαραμένου και μια απαγωγή κατά τον Μεσοπόλεμο

Στοά Λούλη, στοά Λιάμπεη, στοά Αλιέως, στοά Μαραμένου: οι τέσσερις στοές στο ιστορικό κέντρο των Ιωαννίνων, που κάποτε αποτελούσαν μια πολυαγορά, φιλοξενώντας διάφορες εμπορικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες.

Όλες τους, με είσοδο από την οδό Ανεξαρτησίας, πήραν την αρχιτεκτονική τους μορφή στα τέλη του 19^ου αιώνα, κι αφού είχε προηγηθεί ο εμπρησμός του παζαριού από τον Ρασήμ πασά το 1869, με σκοπό την πολεοδόμηση της περιοχής.

Αν σας αρέσει ο Τύπος μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή εδώ:

 Η στοά Μαραμένου είναι η πρώτη που συναντά κανείς στην οδό Ανεξαρτησίας, με την πρόσοψή της να αποτελεί μια νεότερη κατασκευή. Σήμερα, τα κτίρια, με έναν ή δύο ορόφους, στεγάζουν κυρίως καφέ μπαρ, όπως και οι υπόλοιπες στοές του ιστορικού κέντρου. Οι παλιότεροι θυμούνται ότι στα κτίρια αυτά υπήρχαν πιλοποιεία, ραφτάδικα, καφενεία κι άλλες δραστηριότητες, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80.

Η στοά πήρε το όνομά της από τον αρχικό της ιδιοκτήτη, έναν εβραίο μεγαλέμπορο, τον Μαραμένο. Το όνομα του Μαραμένου συνδέεται με μια απαγωγή  από τους περίφημους ληστές Ρεντζαίους που έγινε στα Γιάννενα τη δεκαετία του ’20.  Η απαγωγή των πολιτών και η απαίτηση λύτρων ήταν μια δημοφιλής πρακτική για τους ληστές εκείνης της περιόδου, και δη για τους Ρεντζαίους από τους οποίους έγιναν οι περισσότερες απαγωγές.

Στις 21 Δεκεμβρίου του 1923, λοιπόν, οι Ρεντζαίοι απήγαγαν τον 22χρονο Εβραίο Ιουδά Λευή Μαραμένο, γιο του μεγαλεμπόρου. Ο 22χρονος έμεινε στα χέρια των αδελφών Γιάννη και Θύμιου Ρεντζαίου για τρεις μήνες περίπου. Για την απελευθέρωσή του, καταβλήθηκε το ποσό του ενός εκατομμυρίου δραχμών.

Η νέα αυτή απαγωγή είχε απασχολήσει πολύ τον τοπικό Τύπο, και δη την εφημερίδα «Ελευθερία», της οποίας εκδότης ήταν ο αντιβενιζελικός Χρήστος Χρηστοβασίλης, ο οποίος συχνά έγραφε κατά των ληστών και απαιτούσε τη σύλληψή τους, καταλογίζοντας ευθύνες στις τοπικές αρχές.

«Το νέον τούτο παράτολμον ληστρικόν κατόρθωμα καταισχύνει ολόκληρον το ελληνικόν Κράτος διά την  θρασύτητά του, ήτις μας επαναφέρει εις τους χρόνους του Δήλεσι αλλ’ έτι περισσότερον καταισχύνει τας αρμοδίας Αρχάς των Ιωαννίνων αίτινες άφησαν την δημόσιαν ασφάλειαν να εξελιχθή μέχρι τοιούτου σημείου… Είναι αναντίρρητον ότι αι αρχαί των Ιωαννίνων εκ της προηγουμένης αιχμαλωσίας του υιού Παπαγιαννοπούλου γνωρίζουν που κείνται τα Γραφεία της Ανωνύμου ταύτης Ληστρικής Εταιρείας αλλά δεν ετόλμησαν να την ενοχλήσουν. Μέσος όρος δεν χωρεί. Ή τους ληστάς και τον αιχμάλωτον ή δρόμο κύριοι πολιτικοί και στρατιωτικοί διοικούντες την Ήπειρον διά να φροντίσωμεν μόνοι μας περί τας ασφαλείας» έγραφε o Χρηστοβασίλης σε κείμενό του.

Η προηγούμενη αιχμαλωσία στην οποία αναφερόταν ο Χρηστοβασίλης, αφορούσε τον Χρήστο Παπαγιαννόπουλο, γόνο εύπορης οικογένειας, ο οποίος είχε κρατηθεί από τους Ρεντζαίους για 81 ημέρες. Για την απελευθέρωσή του είχαν καταβληθεί ως λύτρα 7.000 χρυσές λίρες. Οι τίτλοι τέλους για τους Ρεντζαίους έπεσαν το 1930, με την εκτέλεσή τους στην Κέρκυρα.

Η στοά Μαραμένου κηρύχθηκε μνημείο από το υπουργείο Πολιτισμού το 1981. Σήμερα είναι γνωστή σε πολλούς και ως στοά Μπαράτσα.

Βιβλιογραφία

-Αναστασόπουλος Ν., «Παραβατικές συμπεριφορές και καταστολή στην Ελλάδα κατά τον Μεσοπόλεμο: Το παράδειγμα του νομού Ιωαννίνων», Ιωάννινα, 2012

-Εφημερίδα «Ελευθερία»

-Αρχείο Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ηπείρου, Βορείου Ιονίου και Δυτικής Μακεδονίας